ХэбзэIахьхэр игъом къэзытырэр нахьыб
ЛэжьапкIэхэм ятын, IофшIэнымкIэ фитыныгъэхэр гъэцэкIэгъэнхэм, хэбзэIахьхэмрэ къаугъоихэрэмрэ афэгъэхьыгъэ хэбзэгъэуцугъэр мыукъогъэным афэгъэзэгъэ Межведомственнэ комиссиеу АР-м щызэхащагъэм тыгъуасэ зэхэсыгъо иIагъ. Ащ тхьамэтагъор щызэрихьагъ АР-м и Премьер-министрэу Геннадий Митрофановым.
Зэхэсыгъом хэлэжьагъэх АР-м IофшIэнымкIэ ыкIи социальнэ хэхъоныгъэмкIэ иминистрэу Мырзэ Джанбэч, финансхэмкIэ министрэм игуадзэу Екатерина Косиненкэр, мы лъэныкъохэм афэгъэзэгъэ къулыкъухэм, ведомствэхэм ялIыкIохэр.
Нахьыбэу зытегущыIагъэхэр хэбзэIахьхэм якъэугъоин епхыгъэ Iофхэр ары. Мы лъэныкъомкIэ законыр зыукъохэрэм афэгъэхьыгъэ тхылъэу хэбзэIахьхэмкIэ органхэм къагъэхьыхэр зэрауплъэкIухэрэм къытегущыIагъ УФ-м и МВД экономическэ щынэгъончъэнымкIэ ыкIи къолъхьэ тын-Iыхыным пэшIуекIогъэнымкIэ и ГъэIорышIапIэ иотдел ипащэу Мэрэтыкъо Бислъан.
Ащ къызэриIуагъэмкIэ, блэкIыгъэ 2019-рэ илъэсым хэбзэIахьхэмкIэ Федеральнэ къулыкъум и ГъэIорышIапIэу АР-м щыIэм зэгъогогъу ащ фэдэ Iоф хэплъэнхэу тхылъхэр къызэрафигъахьыгъэхэр. Ар Тэхъутэмыкъое районым къыщызэIуахыгъэгъэ коммерческэ организациехэм ащыщ зыфэгъэхьыгъэр. ХэбзэIахьхэр ымытыхэу ащ ипащэ сомэ миллиони 5,5-рэ зэIуигъэкIагъ, предприятиер истыхьагъэкIэ макIо. ГъэIорышIапIэм уплъэкIунхэр зызэхещэхэм, пащэм ышIэзэ хъызмэтшIапIэр банкрот ышIыгъэу къычIагъэщыгъ ыкIи ащ пае уголовнэ Iоф къызэIуахыгъ.
2020-рэ илъэсэу тызыхэтыр къызихьагъэм къыщыублагъэу хэбзэIахьхэм ятынкIэ законыр аукъуагъэу УФНС-м зыпари тхылъ къафигъахьыгъэп.
— БлэкIыгъэ илъэсым зэгъогогъу, мыгъэ зыпари щыIэп. Къулыкъоу мы Iофым фэгъэзагъэхэм яIофшIэн шIуагъэ къытэу зэрэзэхащэрэр, хъызмэтшIапIэхэми япшъэрылъхэр зэрагъэцакIэхэрэр ащ къеушыхьаты. ТапэкIэ Iофхэр ащ тетынхэу тэгугъэ, — къыIуагъ Премьер-министрэм.
Зэхэсыгъом къызэрэщынэфагъэмкIэ, хъызмэтшIапIэм ипащэу хэбзэIахьхэр ымытызэ сомэ мин 900-м нэсэу зэIузгъэкIагъэм уголовнэ Iоф къыфызэIуахынэу законым къыщыдэлъытэгъагъ. Ащ пшъэдэкIыжьэу къыкIэлъыкIорэр предпринимателымкIэ пхъэшащэ зэрэхъурэм къыхэкIыкIэ, чIыфэр сомэ миллиони 2-рэ мин 700-м нагъэсын фитэу ашIыгъ. Ащ шIуигъэкIымэ пхъашэу пшъэдэкIыжь зэрихьыщтым Iо хэлъыжьэп.
Геннадий Митрофановым иеплъыкIэ къыриIотыкIызэ, ар агъэфедэнышъ, предпринимательхэм хэбзэIахьхэмкIэ чIыфэр миллионхэм анамыгъэсыным лъыплъэнхэу ащ фэгъэзагъэхэм къариIуагъ.
ХэбзэIахьхэмкIэ Федеральнэ къулыкъум и ГъэIорышIапIэу АР-м щыIэм ипащэ игуадзэу Дэргушъэо Аскэрбый идоклад къызэрэщыхигъэщыгъэмкIэ, хэбзэIахьхэр 6-НДФЛ шIыкIэм тетэу къэзытыхэрэм япчъагъэ, 2018-рэ илъэсым егъэпшагъэмэ, 2019-м 72-кIэ нахьыбэ хъугъэ. ПстэумкIи республикэм итыр 9045-рэ мэхъу. Ащ ишIуагъэкIэ физическэ лицэхэм хэбзэIахьэу къатырэми сомэ миллион 526-рэ хэхъуагъ ыкIи сомэ миллиарди 4-рэ миллион 810-рэ хъугъэ. 2019-рэ илъэсым хэбзэIахьэу ахэм къатыгъэр сомэ миллиарди 4-рэ миллион 578-рэ мэхъу.
ГъэIорышIапIэм ипащэ игуадзэ къызэриIуагъэмкIэ, хэбзэIахьхэр игъом къэзымытыхэрэм, къытын фаер нахь макIэу къэзгъэлъагъохэрэм якъычIэгъэщын фэгъэзэгъэ межведомственнэ комиссиехэу муниципальнэ образованиехэм ащызэхащагъэхэм яшIуагъэ къэкIо. Ар докладчикым пчъагъэхэмкIэ къыушыхьатыжьыгъ.
ЛэжьапкIэхэм ятын епхыгъэ Iофхэми зэхэсыгъом хэлажьэхэрэр анэсыгъэх. Хьыкум приставхэм я Федеральнэ къулыкъу и ГъэIорышIапIэу АР-м щыIэм иотделэу хьыкумхэм рахъухьагъэхэм ягъэцэкIэн, чIыфэ зытелъхэм якъэгъотын ыкIи ахэм мылъкоу къаIахырэм иIугъэкIын афэгъэзагъэм ипащэу Александр Еловенкэм къызэриIуагъэмкIэ, лэжьапкIэмкIэ чIыфэ зытелъхэм афэгъэхьы-гъэу Iоф 72-рэ 2020-рэ илъэсым иапэрэ мэзих къаIэкIэхьагъ. АхъщэкIэ къэплъытэмэ, ар сомэ миллиони 5-рэ мин 31-рэ мэхъу. Аухыгъэу зэфашIыжьыгъэр е къагъэуцугъэр 51-рэ.
Нэужым, бэдзэогъу мазэр къызихьагъэм къыщегъэжьагъэу, тызыхэт мазэм нэсэу, Iофи 6 пстэумкIи къаIэкIэхьагъ. Ар сомэ мин 719-рэ. ЛэжьапкIэхэмкIэ чIыфэ зытелъхэм афэгъэхьыгъэ Iофэу зэкIэмкIи аIэкIэлъыгъэм щыщэу 18-р мыухыгъэу къэнагъ. Ар сомэ миллиони 2-рэ мин 801-рэ мэхъу.
ХЪУТ Нэфсэт.