«ГъогурыкIоныр щынэгъончъэныр» зыфиIорэ федеральнэ программэу 2013 — 2020-рэ илъэсхэм ателъытагъэм къыдыхэлъытагъэу Урысые социальнэ-къэбар­лъыгъэIэс Iофтхьабзэу «Навстречу безопасности» зыфиIорэр Адыгеим щырагъэжьагъ.

Ащ икIэщакIор Урысыем хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ и Къэралыгъо автоинспекций ары. Социальнэ Iофтхьабзэм фэгъэхьыгъэ пресс-конференцие Iоныгъом и 10-м Адыгеим иминистрэхэм я Кабинет щыкIуагъ.

Ащ хэлэжьагъэх Адыгэ Республикэм и Премьер-министрэ IэнатIэ зыгъэцэкIэрэ Сапый Вячеслав, экспертнэ гупчэу «Движение безопасности» зыфиIорэм илIыкIоу Елена Беллис, АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ гъогурыкIоныр щынэгъончъэнымкIэ Къэ­ралыгъо автоинспекцием и ГъэIорышIапIэу Адыгеим щыIэм ипащэу, полицием иполковникэу Александр Курпас, респуб­ликэм псэолъэшIынымкIэ, транспортымкIэ, псэупIэ-коммунальнэ ыкIи гъогу хъызмэтымкIэ иминистрэу Валерий Картамышевыр, псауныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ министрэу Мэрэтыкъо Рустем, «Адыгеяавтодорым» ипащэу Алексей Корешкиныр, къэбар жъугъэм иамалхэм ялIыкIохэр.

Сапый Вячеслав пэублэ псалъэ къы­шIызэ, Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ыцIэкIэ къэзэрэугъоигъэхэм шIуфэс къарихыгъ, тигъунэгъу шъолъыр­хэм мэхьанэ зиIэ Iофтхьабзэу ащыкIуа­гъэр джы Адыгеим къызэрэсыгъэр зэрягуапэр къыхигъэщыгъ. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, гъогурыкIоныр щынэгъончъэу щытыным республикэм ипащэ лъэплъэ, хэбзэ къулыкъушIэхэм ар янэплъэгъу рагъэкIырэп ыкIи мы федеральнэ программэр зэрифэшъуашэу агъэцакIэ.

Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым ипроректорэу БрантI Мурат пресс-зэIукIэр зэрищагъ.

— Шъолъыр зэфэшъхьафыбэ къызэпызычыгъэ социальнэ Iофтхьабзэр джы тэ къызэрэднэсыгъэр лъэшэу сигуапэ, — къыIуагъ ащ. — ГъогурыкIоным ишапхъэхэр ныбжьыкIэхэм арагъэшIэнхэмкIэ республикэм щыкIорэ Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэм тиапшъэрэ еджапIэ чанэу ахэлажьэ.

Мэзи 8-м къыкIоцI Адыгеим игъогу­хэм къатехъухьэгъэ хъугъэ-шIагъэхэм къатегущыIагъ Александр Курпас. Ащ зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, мы илъэсым тигъогухэм аварие 292-рэ къащыхъугъ, ахэм нэбгырэ 45-рэ ахэкIодагъ, 350-мэ шъобжхэр атещагъэхэ хъугъэ. Адрэ илъэсхэм ябгъапшэмэ, 2020-рэ илъэсым гъогу хъугъэ-шIагъэхэм япчъагъэ проценти 7,6-кIэ, хэкIуадэхэрэм япчъагъэ процент 27-кIэ, шъобж зытещагъэхэр проценти 10-кIэ нахь макIэ хъугъэ.

КIэлэцIыкIухэр зыхэфэгъэ хъугъэ-шIагъэхэм япчъагъэ блэкIыгъэми, мы илъэс­ми зэфэдэх.

Гъогухэм къатехъухьэрэ хъугъэ-шIагъэхэр нахь макIэ шIыгъэнхэм, шапхъэ­хэр агъэцэкIэнхэм фытегъэпсыхьэгъэ Iофтхьэбзэ 600-м ехъу Адыгеим и Къэ­ралыгъо автоинспекцие илъэс къэс зэхещэ.

Джащ фэдэу, пресс-зэIукIэм къыщыгущыIагъэхэм къыхагъэщыгъ тигъогухэм язытет шэпхъэшIухэм зэрадиштэрэр, лъэпкъ проектэу «Щынэгъончъэ ыкIи шэпхъэшIухэм адиштэрэ автомобиль гъогухэр» зыфиIорэр шъолъырым чанэу зэрэщыпхыращырэр. 2024-рэ илъэсым ехъулIэу автоматикэ шIыкIэм тетэу Iоф зышIэрэ камерэ 99-м нахь мымакIэу республикэм щагъэуцущт. 2020-рэ илъэ­сым мы Iофым пэIуагъэхьанэу сомэ миллиони 146-рэ къатIупщыгъ, ащ ишIуа­гъэкIэ камерэ 52-рэ агъэуцущт.

Экспертнэ гупчэу «Движение безопасности» зыфиIорэм илIыкIоу Елена Беллис социальнэ проектым нахь благъэу нэIуасэ фишIыгъэх.

— Мы Iофтхьабзэм ипшъэрылъ шъхьа­Iэр гъогурыкIоным хэлэжьэрэ пстэуми пшъэдэкIыжьэу ахьырэр зэхарагъэшIыкIыныр, шапхъэхэр шIокI имыIэу агъэцэкIэнэу зэрэщытыр агурагъэIоныр ары, — къыIуагъ ащ. — Мы федеральнэ про­граммэр илъэси 6 хъугъэу пхырэтэщы, зэхэубытэгъэ IофшIэнэу тшIэрэр зыфытегъэпсыхьагъэр гъогу хъугъэ-шIагъэхэм ахэкIуадэхэрэм япчъагъэ нахь макIэ шIыгъэныр ары. Тхьамафэм къыкIоцI Адыгеим тыщэIэфэ, егъэджэн шIыкIэ амалхэу тIэкIэлъхэмкIэ гъэсэныгъэм иучреждениехэм ялIыкIохэм тадэгощэщт.

КъэкIогъэ хьакIэхэм еджапIэхэр, социальнэ ыкIи медицинэ учреждениехэр къакIухьащтых, «щынэгъо купым» къыхиубытэхэрэм апае ИнтернетымкIэ Iудзыгъэ егъэджэнхэр афызэхащэщтых.

«Навстречу безопасности» зыфиIорэ тамыгъэр зытетхэгъэ автомобилыр Мые­къуапэ игъогухэм джы ащытлъэгъущт.

Iэшъынэ Сусан. Сурэтхэр Iэшъынэ Аслъан тырихы­гъэх.