Зэпахырэ узэу «Коронавирус COVID-19» зыфиIорэм икъэбар зэрэдунаеу щызэлъашIагъ, а гумэкIыгъом зэлъиубытыгъэх. Ар зылъымыIэсыгъэ къэралыгъо щыIэп сIоми сыхэукъонэп къысшIошIы.

ШъуIэхэр нахьыбэрэ шъутхьакIых!

Къызэузырэ цIыфхэм япчъагъэ мафэ къэс зэхъокIыныгъэ гъэнэфагъэхэр фэхъух: зэм — хэхъо, зэм — хэкIы, нэбгырабэхэми ядунай ахъожьы. Зэ­хъокIыныгъэхэр къэбар жъугъэм иамалхэм зэпымыоу къарэхьэ.

Илъэсныкъом къехъугъ ащ зебэныхэрэр ыкIи экспертхэм кIымафэм къызэраIощтыгъэмкIэ, фабэр къызысыкIэ коронавирусыр кIодыжьынэу арыгъэ. Ау ылъэ нахь пытэу ар темыуцуагъэмэ, къыкIичыгъ пфэIощтэп. Адыгеим коронавирусым изыушъомбгъун ижъотыпIэ дэд. Чэщ-зымафэм коронавирусыр нэ­бгырэ 20-м ехъумэ къяузы. Арышъ, псауныгъэр къэу­хъумэгъэнымкIэ Дунэе организацием цIыфхэм зафегъазэ профилактикэм епхыгъэ Iофтхьабзэхэр шIокI имыIэу агъэцэкIэнхэу. Джа зыр ары пандемиер къы­зэтезгъэуцон зылъэкIыщтыр.

Анахь шъхьаIэу жъугъэцэкIэщтыр

ШъуIэхэмкIэ шъунэгу шъукIэмыIэ­бэжь! ШIэныгъэлэжьхэм къызэралъыта­гъэм­кIэ, не­пэ зы сыхьатым къыкIоцI гурытым­кIэ гъогогъу 25-рэ цIыфыр ынэгу енэсы. Ащ дакIоу, а IэхэмкIэ виру­сыр зытелъын ылъэкIыщт пкъыгъо зэ­фэ­шъхьафхэм атеIабэ.

Бэрэ шъуIэхэр шъутхьакIых. COVID-19-р профи­лактикэ шIыгъэнымкIэ джа амалыр ары непэкIэ анахьэу шIуагъэ къэзытырэр. НэгъэупIэпIэгъу 40 — 60-м къыкIоцI сабынкIэ Iэр птхьакIын фае. Общественнэ чIыпIэм щыIэ краныр къыIушъухыгъэмэ, зэгъэфедэгъу тхы­лъыпIэкIэ ар ежъугъэтыжь. Сабын пытэр шъумыгъэфедэмэ нахь тэрэз, ащ организмэ цIыкIухэр къытенэнхэ елъэкIы.

Антисептикхэр жъугъэфедэх. Ахэр къэшъущэфыхэ зыхъукIэ язэхэлъыкIэ шъунаIэ тешъудз. Этанолыр — процент 80-м, глицериныр — процент 1,45-м ыкIи «перекись водорода» зыфиIорэр процент 0,125-м фэдизэу хэлъынхэ фае.

Шъукъэпсы ыкIи шъупскэ зыхъукIэ пэр ыкIи жэр тхылъыпIэ IэплъэкIыкIэ шъуубытынхэ фае, ар щымыIэмэ Iэнтэгъу къэуфапIэр жъугъэфедэ. IэплъэкIы­жъыеу жъугъэфедэгъахэр зэу хэкIидзыпIэм ишъудзэжь. Къэпсыхэ зыхъукIэ нэбгырабэхэм аIэгу агъэ­федэу тэлъэгъу, ар санитарнэ шапхъэхэм адиштэрэп. Сыда пIомэ IэгушъокIэ пкъыгъохэм татеIабэшъ, вирусыр къатедгъэнэн ылъэкIыщт.

Маскэхэр жъугъэфедэх! Сымаджэм ыкIи ащ къы­пекIокIырэм маскэр аIулъынэу щыт. Ар пытэу нэгум кIэлъын ыкIи сыхьати 2 — 3-м къыкIоцI зэ­б­лэпхъузэ пшIыщт. Благъэу цIыфхэм шъуакIэрымыхь. IаплI яшъумыщэкI, сэлам IэкIэ зэшъумых. Амал иIэмэ, унэм уисымэ нахь тэрэз.

Жьы къабзэм мэхьанэ иI. Унэ кIоцIхэм бэрэ жьы къабзэ арыбгъэхьаныр дэгъу. Ащ вирусыр нахь макIэ ешIы.

Зыныбжь хэкIотагъэхэм апай

Коронавирусыр къызэузыным ищына­гъо анахьэу зышъхьарытхэр зыныбжь илъэс 60— 65-м къехъугъэхэу уз гъэтIылъыгъэхэр зиIэхэр ары.

Ахэр унэм къимыкIыхэу исхэмэ, цIыфхэм апэчыжьэу адэгущыIэхэмэ, общественнэ транспортым зыщадзыемэ нахь дэгъу. Ахэм ящыкIэгъэ гъомы­лапхъэхэр, Iэзэгъу уцхэр аIэкIэзгъахьэхэрэм маскэ аIулъынэу щыт.

Зыныбжь хэкIотагъэхэмрэ ныбжьыкIэхэмрэ зэдисхэмэ, шъхьадж унэ шъхьаф ибгъэтIысхьэмэ нахьышIу. А унэм бэрэ жьы къабзэ ибгъэхьащт, дезинфекцие пшIыщт.

Гъомылапхъэхэм щынэгъончъэ шапхъэхэр адызехьэгъэнхэр

Шхыфыр (вирус) охътабэрэ пкъыгъо зэфэшъхьафхэм къызэратенэрэм фэдэу, гъомылапхъэхэми ар анэсы.

Арышъ, пандемиер окIофэ щынэгъончъэ шапхъэхэр гъомылапхъэхэм алъэныкъокIи къыдыхэлъытэ­гъэныр медикхэм къаIо.

Ахэр: псы фабэкIэ гъомылапхъэхэр шъутхьакIых; лыр е пцэжъыер шъуупкIатэ зыхъукIэ нахьыбэрэ шъуIэхэр шъутхьакIых; ахэр зэрыжъугъэхьазырхэрэ шъэжъыер ыкIи доскэр зэблэшъухъух.

Псауныгъэм шъузэрешIушIэщтыр

Мыщ фэдэ уахътэм шхыныгъоу цIы­фым зэрихьылIэхэрэм мэхьанэшхо яI. ГъомылэгъэткIу гъэпсыкIэм иIоф­шIакIэ зыпкъ итыным ыкIи им­муни­тетыр гъэпытэгъэным афэшI витамин ыкIи минералхэр бэу зыхэлъ хэтэ­рыкIхэр шъушхынхэ фае.

Ахэр цIынэхэми ыкIи гъэжъуагъэхэми хъущтых. Клетчаткэ грамм 20 (джэнч, горохыр, чечевицэр) непэ пкъынэ-лынэм хэхьанэу щыт.

Мэхьанэшхо зиIэхэм ащыщ псы бэу уешъоныр. Мафэм литрэ 1,5-м нахь мымакIэу. Щай уцышъор, къэкIырэ уцхэм ахэгъэжъукIыгъэ псыхэри (шъоущыгъу ахэмылъэу) мыщ къыхеубытэх. Кофе, щэр, хьант­хъупсыр халъытэхэрэп. Сыхьати 6 нахь мымакIэу цIыфыр чэщ-зымафэм чъыенэу щыт.

Щэм хэшIыкIыгъэ гъомылапхъэхэр игъо шъыпкъэх. Анахьэу щхыу, кефир, айран зыфэпIощтхэм яшIуагъэ къэкIо. Жьы къабзэм ухэтын фае.

Вирусым пэшIуекIохэу аIозэ шъон пытэ ешъохэрэр хэукъох. Специалистхэм ащыщхэм къызэраIо­рэмкIэ, пэтхъу-Iутхъур шъон пытэм ыгъэхъужьырэп, нахь иягъэ къэкIо.

Iэшъынэ Сусан.