Урысые Федерацием и Президентэу Владимир Путиным иунашъокIэ 2020-рэ илъэсым Iоныгъом и 1-м къыщыублагъэу ублэпIэ классхэм ащеджэрэ кIэлэеджакIохэм ыпкIэ хэмылъэу шхын стыр аIэкIагъэхьащт.

Ар гъэцэкIэгъэным фэшI ащ фэгъэхьыгъэ хэбзэгъэуцугъэр мэзаем и 18-м УФ-м и Къэралыгъо Думэ ыштагъ. Шапхъэхэм адиштэу гъэхьазырыгъэ ыкIи псауныгъэмкIэ шIуагъэ къэзытырэ шхыныгъохэр кIэлэеджа­кIохэм аIэкIэгъэхьэгъэнхэм фэгъэхьыгъэ законопроектэу апэрэ еджэгъумкIэ аштагъэм ублэпIэ классхэм арысхэм ыпкIэ хэмылъэу шхын стыр ятыгъэ­ныр шIокI зимыIэ Iофэу зэрэщытым фэгъэхьыгъэ гъэтэрэзыжьынхэр УФ-м и Президент къыфишIыгъэх. Ахэр къыдэлъы­тагъэхэу ятIонэрэ еджэгъумкIэ хэбзэгъэуцугъэр аштагъ, Iоныгъом и 1-м къыщыублагъэу ащ кIуачIэ иIэ хъущт. УФ-м и Президент и Джэпсалъэ зигугъу къыщишIыгъэхэр гъэцэкIэгъэнхэм пае бюджетым зэхъокIыныгъэхэр фашIыгъэх, ащ фэгъэ­хьыгъэ унашъор аштагъ.

Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат АР-м гъэ­сэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэ пшъэрылъэу фигъэуцугъэм диштэу шъолъырым ит гъэсэныгъэм иучреждениехэм яшхапIэхэр зэтырагъэ­псыхьагъэх, оборудованиехэр ачIагъэуцуагъэх. ИлъэсыкIэ еджэгъум щегъэжьагъэу респуб­ликэмкIэ ублэпIэ классхэм арысхэм зэкIэми шхын стыр аIэкIагъэхьащт. КIэлэеджакIохэм апае зыкI меню къыхахыгъ, гурытымкIэ зы шхыгъом (пор­цием) сомэ 56,69-рэ тефэщт. 2020-рэ илъэсым мы лъэны­къом федеральнэ мылъкоу сомэ миллиони 105-м ехъу пэIуа­гъэ­хьащт, шъолъыр бюджетым къы­хэхыгъэ ахъщи агъэфедэщт.

Урысыер зэрэпсаоу пштэмэ, а 1 — 4-рэ классхэм ащеджэрэ кIэлэеджэкIо миллиони 6,8-рэ фэдизмэ шхын стыр аIэкIагъэ­хьащт. Ащ пэIухьащт мылъкур федеральнэ гупчэм шъолъырхэм афитIупщыгъ. 2020-рэ илъэсым мы лъэныкъом сомэ миллиард 22-м ехъу пэIуагъэхьащт.

— Мы ахъщэр шъолъырхэм зэрагъэфедэрэм пытагъэ хэ­лъэу тылъыплъэщт. УблэпIэ классхэм арысхэм шхын стыр аIэкIэгъэ­хьэгъэным тынаIэ тедгъэтын, ар зэхэщагъэ зэрэхъурэм ны-тыхэри, кIэлэеджакIохэри рырэзэнхэм тыпылъын фае, — къыIуагъ УФ-м просвещениемкIэ иминистрэу Сергей Кравцовым.

УФ-м и Президент ипшъэ­рылъкIэ мы лъэныкъомкIэ Iоф­хэм язытет зыфэдэм лъэплъэх Урысые народнэ фронтым илIыкIохэр. Зэфэхьысыжьхэм къызэрагъэлъагъорэмкIэ, шхын стырым игъэхьазырын техническэу фытегъэмыгъэпсыхьэгъэ учреждениехэр щыIэх, нахьыбэрэмкIэ ахэр еджэпIэ цIыкIу­хэр ыкIи жъы хъугъэхэр арых. Ахэм ащыщыбэхэр блэкIыгъэ лIэшIэгъум ия 50-рэ илъэсхэм ашIыгъагъэх ыкIи шхапIэхэр къыздыхэмылъытагъэхэри ахэтых. Мы гумэкIыгъор дэгъэзыжьыгъэ­ным шъолъырхэм япащэхэм анаIэ тырагъэтыгъ, ыпшъэкIэ къызэрэхэдгъэщыгъэу Iоныгъом и 1-м щегъэжьагъэу ублэпIэ классхэм ащеджэхэрэм зэкIэми шхын стыр аIэкIэхьащтэу къа­Iуагъ. Джы унагъом игъот емы­лъытыгъэу кIэлэцIыкIухэр зэкIэ зэфэдэу агъэшхэщтых, ащи мэхьанэшхо иI.

АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат кIэлэеджакIохэм ягъэшхэн изэхэщэн лъэшэу ынаIэ тет, зэкIэ ащ фэгъэзагъэхэм игъом ыкIи икъоу япшъэрылъхэр агъэ­цэкIэнхэу афигъэпытагъ.

— КIэлэцIыкIухэм ядгъэшхы­щтыр Роспотребнадзорым къыгъэуцугъэ шапхъэхэм адиштэу щытын фае. Мыщ изэхэщэн зэрифэшъуашэу муниципалитетхэм Iоф дашIэным мэхьанэшхо иI, — къы­Iуагъ республикэм ипащэ.

ФэгъэкIотэныгъэхэр зиIэ унагъо­хэм къарыкIыгъэ кIэлэцIыкIухэр ары ныIэп ыпкIэ хэмылъэу шхын стыр зэратыщтыгъэхэр. Джы федеральнэ ыкIи шъолъыр хэбзэгъэуцугъэхэм къызэращыдэлъытагъэмкIэ, гъэсэныгъэм еп­хыгъэ организациехэм яублэпIэ классхэм арыс кIэлэеджа­кIохэм зэкIэми ащ фэдэ амал яIэщт.

Мы илъэсым щегъэжьагъэу гъомылапхъэхэм ящэфын фэгъэзэгъэщтхэр муниципалитетхэр ары, ыпэкIэ а пшъэ­рылъыр еджапIэхэм япащэхэм агъэца­кIэщтыгъ. Мыщ фэдэ екIолIакIэм шIуагъэ къызэритыщтым щэч хэлъэп. Джы зэрэхъурэмкIэ кIэлэеджакIохэм ягъэшхэн­кIэ пшъэдэкIыжь зыхьыщтыр учредителыр ары.

Шъолъырхэм япащэхэм зэхащэрэ планернэ зэхэсыгъохэм муниципалитетхэм ялIыкIохэр къарагъэблагъэхэзэ, тхьамафэм зэ Iофхэм язытет тегущыIэхэзэ ашIынэу агъэнафэ.

— КIэлэцIыкIухэм арагъэшхыщт шхыныгъохэр зыфэдэщтхэм якъыхэхын шъолъырхэм агъэхьазыры зыхъукIэ, ахэм япсауныгъэ изытет диштэу яшIоигъоныгъэхэр къыдалъытэнхэ амал щыIэ хъугъэ. Мы Iофы­гъом ны-тыхэри къыхэлэжьэнхэ алъэкIыщт. ГурытымкIэ зы шхыгъом сомэ 50 (пчэдыжьышхэм) е сомэ 75-рэ (щэджэгъуашхэм) тефэмэ, ны-тыхэм мазэм сомэ 1000 — 1500-рэ фэдиз экономие ашIын алъэкIыщт. Ар унэгъуа­бэхэмкIэ ахъщэ макIэп, IэпыIэгъушIу афэхъущт, — къыщаIуагъ УФ-м просвещениемкIэ и Министерствэ. — Ау мыщ дэжьым анахь шъхьаIэр кIэлэеджакIохэм къаратырэ шхыныр агу рихьыныр, ар шэпхъэшIухэм адиштэныр ары. Сыда пIомэ, еджапIэхэм ахэт шхапIэхэм ащыIуагъэкIырэ гъо­мылапхъэхэм язытет ны-тыхэри, кIэлэеджакIохэри ымыгъэразэхэу бэрэ къыхэкIыгъ. Джы а гумэкIыгъор дэгъэзыжьыгъэ хъущт.

КъызэрэтIуагъэу, илъэсыкIэ еджэгъум щыублагъэу Адыгеим ит еджапIэхэм яублэпIэ классхэм арысхэм ыпкIэ хэмылъэу шхын стыр аIэкIагъэхьащт. Унагъом игъот емылъытыгъэу, шъолъырым икIэлэцIыкIу мин 25-рэ фэдиз мыщ къыхиубы­тэщт. АР-м и ЛIышъхьэ ипшъэ­рылъкIэ кIэлэеджакIохэр зэрагъа­шхэхэрэм, шхыныгъор зыхашIыкIырэ гъо­мылапхъэхэм язытет зыфэдэм пытагъэ хэлъэу профильнэ ведомствэр, муниципалитетхэр, ны-тыхэр лъыплъэщтых.

Къэзыгъэхьызырыгъэр ТХЬАРКЪОХЪО Адам.