Хэгъэгу зэошхом ТекIоныгъэр къызыщыдахыгъэр илъэс 75-рэ зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ къэгъэ­лъэгъоныр Мыекъуапэ къыщызэIуахыгъ.

Адыгэ Республикэм культурэмкIэ и Министерствэ, Урысыем исурэттеххэм я Союз икъутамэу Адыгэ Республикэм щыIэр, Мые­къуапэ икъэлэ фотоклубэу «Лэгъо-Накъэ» сурэтхэм якъэгъэ­лъэгъон кIэщакIо фэхъугъэх.

Республикэм икъэралыгъо программэу культурэм хэхъоныгъэ ышIынымкIэ 2020 — 2024-рэ илъэсхэм ателъытагъэм, мыкоммерческэ организациехэм яфэIо-фашIэхэр гъэцэкIэгъэнхэмкIэ къэралыгъо IэпыIэгъу ятыгъэным зэхэщакIохэр къапкъырыкIыхэзэ, къэгъэлъэгъоныр къызэIуахыгъ.

Зэхахьэр

Зэнэкъокъоу «ТекIоныгъэм иавтографхэр» зыфиIорэ къэгъэ­лъэгъоным икъызэIухын Хэгъэгу зэошхом хэлэжьагъэхэр къырагъэблэгъагъэх. Антонина Ма­сановам илъэс 95-рэ ыныбжь. Къыблэм щыригъажьи, Украинэм нэсыгъ, связым хэтэу къулыкъур ыхьыгъ. Украинэр шъхьафит ышIыжьызэ, Къырым, Севастополь изэо гъогухэм анэсыгъ. ТекIоныгъэр къыдахыгъэу Мые­къуапэ къызегъэзэжьым, А. Ма­сановам инженерэу псэолъэшI IофшIапIэхэм аIутыгъ.

Хэгъэгум и УIэшыгъэ КIуа­чIэ­хэм Лев Волковым илъэсыбэрэ къулыкъур ащихьыгъ. Къо­кIыпIэ Чыжьэм щыIэу шхончэо полкым хэтыгъ. Манчжури игъунапкъэхэм адэжь зэпэуцуныгъэу ащы­кIуа­гъэхэм ахэлэжьагъ. Ащ ыуж Одессэ агъэкIогъэ тидзэ­кIолIхэм ахэтэу къулыкъур щи­хьыгъ.

Лев Волковым офицерэу ­илъэс 30-м нахьыбэрэ Советскэ Союзым идзэхэм къулыкъур ащихьыгъ. Пенсием зэкIом мамыр общественнэ пшъэрылъхэр ыгъэцакIэхэзэ, ныбжьыкIэхэм аIукIэщтыгъ. Мыекъопэ машинэшI заводым Iоф щишIагъ.

Кавказ икъэухъумэн хэлэ­жьэгъэ Валентин Жуковым изэо гъогухэр Берлин нэсыгъэх. Авиацием иполк къулыкъур щихьызэ, фашистхэм ядзэхэр Гер­манием щызэхэзыкъутагъэхэм, Берлин зыштагъэхэм ахэтыгъ.

Илъэс 95-рэ ыныбжьэу кушъхьэфэчъэ спортымкIэ Адыгэ Рес­публикэм щыкIорэ зэIукIэ­гъухэм Валентин Жуковыр ахэлажьэ. Кушъхьэфэчъэ спортымкIэ марафонэу Мыекъуапэ щызэхащагъэм ветераныр зыщытэлъэгъум, къэбар гъэшIэгъонхэр къытфиIотагъэх.

Адыгэ бзылъфыгъэу Бэгужъэ­къо Лелэ игъусэу авиацием иполк хэтыгъэх. Самолетым исэу Л. Бэгужъэкъор фашистхэм зэрапэуцущтыгъэр, лIыхъужъныгъэ зэрэзэрихьэщтыгъэр Валентин Жуковым щыгъупшэхэрэп.

Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, Правительствэмрэ Парламентымрэ якъулыкъушIэ­хэм, лэжьэкIо къызэрыкIохэм, спорт унагъохэм ягъусэу респуб­ликэм икушъхьэфэчъэ марафон зэрэхэлажьэрэр, ныбжьыкIэхэм зэраIукIэрэр ветераным игукъэ­кIыжь лъапIэх. Сурэтэу тырахыгъэхэм ащыщхэр къытигъэлъэ­гъухэзэ, мамыр псэукIэм игъэ­дэхэн лIэужхэр зэрэхэлажьэхэрэм къатегущыIэ.

Хэгъэгу зэошхом иветеранхэу сурэт къэгъэлъэгъоным икъы­зэIухын къырагъэблэгъагъэхэм зэхэщакIохэр афэгушIуагъэх, нэ­пэеплъ тхылъхэр аратыжьы­гъэх.

ШIэжь тиI

Адыгэ Республикэм культурэмкIэ и Министерствэ иотдел ипащэу, Адыгеим культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Шэуджэн Бэлэ зэхахьэм къызыщэгущыIэм, хэгъэгум и УIэшыгъэ КIуачIэхэм, заом ыкIыб щыIэхэм лIыгъэу зэрахьагъэр егъашIи зэрэтщымыгъупшэщтыр хигъэунэфыкIыгъ. Сурэтхэм якъэгъэлъэгъон зэрэзэхащагъэм пIуныгъэ мэхьанэу иIэр къыхигъэщыгъ.

Урысые Федерацием исурэттеххэм якъутамэу Адыгэ Рес­публикэм щыIэм ипащэу, Адыгеим изаслуженнэ журналистэу Аркадий Кирнос къэгъэлъэгъоным ехьылIэгъэ зэнэкъокъоу «Те­кIоныгъэм иавтографхэр» зы­фиIорэм сурэттех 38-рэ зэ­рэхэлэжьагъэр къытиIуагъ. Ащ зэрилъытэрэмкIэ, сурэтхэм хэгъэгум итарихъ къаIуатэ, щыIэныгъэм зэхъокIыныгъэу фэхъу­хэрэр къагъэлъагъо.

ТекIоныгъэм ия 30-рэ, 50-рэ илъэсхэм афэгъэхьыгъэ зэха­хьэ­хэр Мыекъуапэ зэрэщыкIуагъэхэр къэзыIотэрэ сурэтхэр зэхэугъоягъэхэу къагъэлъагъох. Тарихъым инэкIубгъохэм гукIэ зафэдгъэзэжьызэ, сурэтхэм тяплъы.

МэфэкI мафэхэр дахэу зэрэ­кIощтыгъэхэр сурэтхэм къагъэлъагъо. ДзэкIолIхэр, лэжьакIохэр, спортсменхэр, еджакIохэр бэ хъухэу ахэлажьэхэзэ атырахы- гъэ сурэтхэм хъугъэ-шIагъэхэр къытлъагъэIэсыжьых.

ТекIоныгъэм и Мафэ къэзыгъэблэгъагъэхэ лIыхъужъхэу дунаир зыхъожьыгъэхэм ясурэтхэм тарихъым нахь куоу ухащэ. Сурэти 130-мэ якъэгъэлъэгъон хэлэжьэгъэ сурэттеххэм язэнэ­къокъу икIэуххэр зэфахьысы­жьыгъэх.

ЩытхъуцIэхэр къыдэзыхыгъэхэр

Зэнэкъокъу шъхьаIэу «ШIэ­жьым» Дмитрий Войновым апэрэ чIыпIэр къыщыдихыгъ. 2020-рэ илъэсым ТекIоныгъэм и Мафэ Мыекъуапэ зэрэщагъэмэфэкIыгъэм сурэтхэр фэгъэхьыгъэх.

Светлана Денисовам ветеранхэм ясурэтхэр зэнэкъокъум гъэ­шIэгъонэу къыщигъэлъэгъуагъэх, ятIонэрэ чIыпIэр ащ фагъэшъошагъ.

Борис Никитиным зэхэугъоягъэхэу ТекIоныгъэм фэгъэхьыгъэу къыгъэлъэгъогъэ сурэтхэм апае ящэнэрэ чIыпIэр къыдихыгъэу алъытагъ. Надежда Гусевам­рэ Елена Мележикрэ нэпэеплъ дипломхэр аратыжьыгъэх.

ЗэIухыгъэ зэнэкъокъум Артем Картавкиным апэрэ чIыпIэр къы­щихьыгъ. Наталья Кохмановам я 2-рэ, Марина Орловам я 3-рэ чIыпIэхэр афагъэшъошагъэх. Вла­димир Романовым, Леонид Поповым яIофшIагъэхэри къыха­гъэщыгъэх, нэпэеплъ дипломхэр аратыжьыгъэх.

Надежда Гусевам «ШIэжьым» хагъэунэфыкIырэ чIыпIэхэм ащыщ къыщыдимыхыгъэми, екIолIакIэу къыхихыгъэм мэхьэнэ ин иIэу тэлъытэ. «ЕгъэшIэрэ полкым» фэгъэхьыгъэ IофшIагъэу ащ иIэр лъигъэкIотэщтэу къытиIуагъ. ЛIэ­ужхэр зэзыпхырэ зэхахьэм къы­щытырихыгъэ сурэтхэм гупшысэу ахэлъыр шIэжьым къыпкъырэкIы.

— Зэнэкъокъум хэлэжьэгъэ сурэттеххэм яшIэныгъэ хагъэ­хъуагъ, — къытиIуагъ Аркадий Кирнос. — Искусствэм, шIэжьым нахь афэщагъэхэ хъугъэх. Зи­чэзыу Iофтхьабзэу зэхэтщэщтхэм къятэгъэблагъэх.

Зы нэгъэупIэпIэгъум къыкIоцI сурэт пчъагъэ тепхын плъэ­кIыщт. СурэтымкIэ цIыфым игу­мэкI­-гупшысэхэр, дунаир зэри­лъэгъурэ шIыкIэр къиоIотыкIых. Зы сурэтыр зы нэплъэгъу. ЦIыфым инэплъэгъу къыщыхэбгъэ-щы пшIоигъор сурэтым гупшысэ шъхьаIэ фэхъун фае. ДзэкIолIым, заом ыкIыб щылажьэрэм, пыим кIуапIэ езымытырэм атепхырэ сурэтыр гъашIэм ишIэжь сурэтэу щыт. КIэпшIыкIыжьын умылъэкIыщт хъугъэ-шIагъэм тепхырэ сурэтыр анахь лъапIэхэм ахэтэлъытэ. Заом къыщытырахыгъэ сурэтхэр ащ фэдэх, ТекIоныгъэм и Мафэ къэзыгъэблэгъагъэхэр, щыIэныгъэм ихъугъэ-шIагъэхэр къэзыгъэлъагъохэрэр ащ фэдэх…

Къэгъэлъэгъоныр Iоныгъом и 12-м нэс Мыекъуапэ щыкIощт.

ЕмтIылъ Нурбый.