Тхылъыр шIэныгъэм иIункIыбзэу зылъытэхэрэм адыригъаштэзэ, Леонид Волбенкэм ма­мыр IофшIэнэу ыгъэцакIэрэм гушIуагъо хи­гъуа­тэ­щтыгъ.

Мыекъуапэ ар къыщыхъугъ. Хэку тхылъеджапIэу А. С. Пушкиным ыцIэ зыхьырэм ипащэу зэрэщытым дакIоу, общест-веннэ пшъэрылъхэр ыгъэцакIэщтыгъэх. ЦIыфхэм язэхэщэн мэхьэнэ ин ритыщтыгъ.

Пчыхьэзэхахьэхэр, лекциехэр, зэIукIэгъу гъэшIэгъонхэр тхылъеджапIэм щыкIощтыгъэх. ЛэжьэкIо цIэрыIохэм, цIыф ­гъэ­сагъэхэм, шэн-зекIуакIэхэм яхьылIэгъэ зэIукIэгъухэм Леонид Волбенкэр кIэщакIо афэ­хъущтыгъ.

ТхылъеджапIэр офицерхэм я Унэу Мыекъуапэ дэтым зэ­рэчIэтым шIуагъэ къыхьыщтыгъ. Къалэм игупчэ ит, цIыфыбэ щызэIокIэ. Лъэпкъ зэ­фэшъхьаф­хэм якультурэ, тарихъ зэрагъэ­шIэнымкIэ, язэ­фыщытыкIэхэр гъэпытэгъэнхэмкIэ тхылъеджапIэр кIуапIэ афэ­хъугъагъ.

Мамыр псэукIэр нахьышIу зэрэхъущтым Л. Волбенкэр егу­пшысэзэ, Хэгъэгу зэошхор къе­жьагъ. Германием ифашист техакIохэр 1942-рэ илъэсым Адыгеим къынэсыгъэх. Заом кIагъэстызэ Мыекъуапэ къы­дэ­хьагъэх.

ТхылъеджапIэм чIэлъ литера­турэр илъэс пчъагъэм аугъоигъагъ. Хэгъэгум ипыйхэр зыми шъхьасыщтыгъэхэп. ЦIыфхэр гъэры ашIыщтыгъэх, аукIыщтыгъэх. ТхылъеджапIэр зычIэт унэр машIом зэлъиштагъ, тхылъхэр ащ хэстыхьагъэх.

Хэгъэгур къыухъумэнэу дзэм къулыкъушIэ кIогъэ Леонид Вол­бенкэр Украинэм щызэуагъ. Старшэ лейтенант хъугъэу пый­хэм апэуцугъэ я 417-рэ шхончэо дивизием иполк хэтыгъ, ротэм ипэщагъ.

1943-рэ илъэсым шэкIогъу мазэм и 13-м хьылъэу къауIэгъэ офицерэу Л. Волбенкэм ыгу къытемыожьы хъугъэ. Къэбар гухэкIыр иIахьылхэм алъагъэIэ­сыгъ. Донецкэ офицерым ихьадэ щагъэтIылъыгъ.

Фашистхэр Мыекъуапэ дафы­жьыхи, къалэр шъхьафит зэ­хъужьым, тхылъеджапIэм иIоф­шIэн ригъэжьэжьыгъ. Л. Волбенкэм ишъхьэгъусэу Ольгэ Iофым пэщэныгъэ дызэрихьэу фежьагъ.

ТхылъеджэпIэ сэнэхьат зи­Iэ­хэр, культурэм щылажьэхэрэр, нэмыкIхэри гъусэ зэфэхъухи, тхылъхэр аугъоижьыхэу ­аублагъ. ТхылъеджапIэр къызэрэзэIуа­хыжьыгъэм ишIуагъэкIэ Москва Къэралыгъо тхылъеджэпIэ фондэу щыIэм, къош республикэхэм Мыекъуапэ дэт тхылъ­еджапIэм IэпыIэгъу къыратыгъ — тхылъхэр къыфаугъоигъэх. 1948-рэ илъэсым нэс Л. Волбенкэм ишъхьэгъусэу Ольгэ тхылъеджапIэм ипэщагъ.

Адыгэ Республикэм и ­Лъэпкъ тхылъеджапIэ краеведениемкIэ ыкIи лъэпкъ литературэмкIэ иотдел зэригъэунэфыгъэу, Хэгъэгу зэошхом ыпэкIэ тхылъ­еджапIэм щызэхащэщтыгъэ зэ­хахьэхэм ахэлажьэщтыгъэхэм ащыщхэр, литературэм пыщагъэ хъугъэхэр фашист техакIохэм пхъашэу апэуцужьыгъэх, бэмэ медальхэр, орденхэр къафагъэшъошагъэх. Творчествэм зэфищагъэхэм лIыгъэу заом щы­зэрахьагъэр щыIэныгъэм хэкIуакIэрэп. Республикэм ­итхылъеджапIэхэм ТекIоныгъэм ия 75-рэ илъэс фэгъэхьыгъэ зэхэхьэ гъэшIэгъонхэр щэкIох. НыбжьыкIэхэри зэIукIэгъухэм ахагъэлажьэхэзэ, лIэужхэм язэпхыныгъэ мэпытэ.