Top.Mail.Ru

Ашугэу Теуцожь Цыгъо фэгъэхьыгъ

Image description

ШIэжьыр усэм иджэмакъ

Урысые Федерацием ишъолъырхэм яфестиваль-зэнэкъокъоу Адыгеим илъэпкъ ашугэу Теуцожь Цыгъо фэгъэхьыгъэр республикэм игъэкIотыгъэу щыкIуагъ.

Адыгэ Республикэм культурэмкIэ и Министерствэ, республикэм лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ, Теуцожь районым иадминистрацие зэхащэгъэ Iофтхьабзэр ашугэу Теуцожь Цыгъо къызыхъугъэр илъэси 165-рэ зэрэхъугъэм ехьылIагъ.

Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэ­рэщэе-Щэрджэсым, Краснодар краим, Адыгеим ятеатральнэ купхэр, ансамблэхэр, музыкальнэ Iэмэ-псымэхэмкIэ орэды­шъохэр къезыгъаIохэрэр, усэхэм къяджэхэрэр, адыгэхэм ялъэпкъ культурэ, тарихъым пылъхэр, нэмыкIхэри фестиваль-зэнэкъокъум зэфищагъэх.

ПIуныгъэм ишэпхъэшIу

Фестивалым зэрэщызэнэкъо­къухэрэм дакIоу, шъолъырхэм ятворческэ зэпхыныгъэхэм, ныбжьыкIэхэр шIэжь яIэу пIу­гъэн­хэм, лъэпкъ культурэмрэ искусствэмрэ ахэщагъэхэу гъэ­сэ­гъэнхэм, лъэпкъ фольклорым имэхьанэ къэIэтыгъэным, нэмыкI­хэм афэгъэхьыгъэ Iофыгъохэр зэхэщакIохэм зэрахьагъэх.

Теуцожь районым иадминистрацие культурэмкIэ и ГъэIоры­шIапIэ ипащэу Теуцожь Марыет изэфэхьысыжьхэм ащыхи­гъэу­нэфыкIыгъ фестиваль- зэнэкъокъур нэбгырабэмэ еджа­пIэ зэрафэхъугъэр. Зэха­хьэм зыфагъэхьазырзэ, ашугым итворчествэ нахь куоу зыщагъэгъозагъ.

Теуцожь Цыгъо иусэхэм къяджагъэхэм зэгъэпшэнхэр ашIыгъэх. Пэсэрэ лъэхъаным цIыфхэм щыIэкIэ-псэукIэу яIагъэм ашугыр IупкIэу къызэрэтегущыIэщтыгъэр ашIогъэшIэ­гъон. Лъэхъанэу тызыхэтыр Теуцожь Цыгъо къылъэгъужьыгъэмэ, игущыIэ щэрыохэм тигушъхьэ кIуачIэ къаIэтыщты­гъэу тэлъытэ.

Ашугым тхакIэ ымышIэщтыгъэми, иусэхэр, орэдхэр, поэмэхэу «Пщы-оркъ заор», «Мафэкъо Урысбый», «Роди­нэр», нэмыкIхэри къыхауты­гъэх. Сэмэркъэу-кIэнэкIэлъэ орэдхэм цIыфхэр къакIэлъэIухэзэ зэриусыщтыгъэхэр непи тшIогъэшIэгъоных.

Икъуаджэ щызэIукIагъэх

Теуцожь Цыгъо и Мафэ Гъобэ­къуае щызэIукIагъэхэм къафэгушIуагъ Адыгэ Республи­кэм культурэмкIэ иминистрэ игуадзэу, Урысыем, Адыгеим, Ингушетием культурэмкIэ язаслуженнэ IофышIэу ШъэуапцIэкъо Аминэт.

Адыгабзэм изэгъэшIэн, игъэ­федэнкIэ ашугым иусэхэм ямэхьанэ джырэ уахътэм зы­къе­Iэты. Лъэпкъ шэн-хабзэхэр зе­хьэгъэнхэмкIэ, лъэпкъхэр зэгуры­Iохэу зэдэпсэунхэмкIэ ашугым иусэхэр щыIэныгъэм дештэх.

1939-рэ илъэсым Теуцожь Цыгъо СССР-м итхакIохэм я Союз аштагъ, ЛэжьэкIо Быракъ Плъыжьым иорден къыфагъэшъошагъ. Ашугым ыцIэкIэ районым еджагъэх, гурыт еджа­пIэм, урамхэм ащ ыцIэ афаусыгъэх.

Теуцожь районым самбэмкIэ зэнэкъокъоу щызэхащэрэр ашугым фэгъэхьыгъ. ЗэIукIэгъу­хэм гъунэгъу крайхэм, къош республикэхэм ябэнакIохэр ахэлажьэх.

Зэфэхьысыжьхэр

Фестиваль-зэнэкъокъум хэлэжьагъэхэм яшIэныгъэ къа­гъэлъэгъуагъ. Усэхэм къяджагъэхэм Нэшъукъуае культурэмкIэ и Унэу дэтым икуп хэтэу Бэгугъэ Бэллэ къахэщыгъ. Ла­у­реат хъугъэх Бэгъушъэ Руслъан, Аскъэлае щыщ, Мэкъоо Светланэ, Красногвардейскэ район, Шъынэхъо Марыет, Теуцожь район.

Театральнэ едзыгъохэр анахь дэгъоу къэзышIыгъэхэм къахагъэщыгъ Гъобэкъуае культурэмкIэ и Унэ инысхъэпэ театрэу «Пшысэр», пащэр Еутых Марыет.

Адыгэхэм ямузыкальнэ фольклор фэгъэхьыгъэ зэнэкъокъур лъэшэу гум рихьыгъэхэм ащыщ. Ансамблэу «Тыгъэбзыим», пащэр Хьамырзэкъо Зурыет, апэрэ степень зиIэ дипломыр фагъэшъошагъ. Джащ фэдэ щытхъуцIэхэр къыдахыгъэх Мыекъуапэ иIофшIапIэу «Ошъа­дэм» Бастэ Асыет щигъэсэрэ ныбжьыкIэхэм, Кощхьэблэ, Тэхъутэмыкъое, Шэуджэн районхэм ятворческэ купхэм.

Адыгеим щыщхэм ямыза­къоу, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым, ТIуапсэ яныбжьыкIэхэм щытхъуцIэхэр афаусыгъэх.

АфэгушIуагъэх

Фестиваль-зэнэкъокъум хагъэунэфыкIырэ чIыпIэхэр къыщызыхьыгъэхэм афэгушIуагъэх, шIухьафтынхэр аратыжьыгъэх. Сурэтхэм якъэгъэлъэгъон зэхахьэм зэрэщызэхащагъэр шIу­шIагъэхэм ахалъытагъ.

Музеим тарихъ пкъыгъо гъэ­шIэгъонхэр щыолъэгъух. Теуцожь Цыгъо иIэпэIэсэныгъэ къизыIотыкIыхэрэм лъэпкъ та­рихъым инэкIубгъохэр на­хьышIоу уагъашIэх.

ШъэуапцIэкъо Аминэт респуб­ликэм и Правительствэ ыцIэкIэ фестивалым хэлэжьагъэхэм гущыIэ фабэхэр къафиIуагъэх. КультурэмкIэ министерствэм итын анахь лъапIэу Теуцожь Цыгъо ыцIэкIэ агъэнэфэгъэ медалыр литературнэ музеим ипащэу Тхьаркъохъо Юрэ ритыжьыгъ.

Гъобэкъое къоджэ псэупIэм ипащэу Теуцожь Бислъан районым иадминистрацие ыцIэкIэ фестиваль-зэнэкъокъум чанэу хэлэжьагъэхэм афэгушIуагъ, шIухьафтынхэр аритыжьыгъ.

Гъобэкъое гурыт еджапIэм ипащэу, Теуцожь районым инароднэ депутатхэм ащыщэу СтIашъу Къэплъан зэхахьэм къыщыгущыIагъ. Районым инароднэ депутатхэм я Совет ищытхъу тхылъхэр, шIухьафтынхэр фестивалым къыщыхагъэщыгъэхэм аритыжьыгъэх, шIоу щыIэр къадэхъунэу афи­Iуагъ.

Язэпхыныгъэ егъэпытэ

Республикэм лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ иIофышIэу Анжела Исаевам къытиIуагъ Теуцожь Цыгъо фэгъэхьыгъэ фестиваль-зэнэкъокъур, тари­хъым, литературэм, искусствэм язэпхыныгъэхэр гъэпытэгъэнхэмкIэ егъэжьэпIэшIухэу ашIыгъэхэр тапэкIи зэрэлъагъэкIотэщтхэр. ОрэдыIохэм, музыкантхэм уащытхъунэу зыкъагъэлъэ­гъуагъ. Усэхэм къяджагъэхэм тиадыгабзэ идэхагъи, ибаиныгъи къыраIотыкIыгъ.

Ашугым ишIэжь фестиваль щыIэныгъэм щылъыдгъэкIотэщт, усакIом иIофшIагъэ дгъэбэ­гъощт.

ЕмтIылъ Нурбый.