Къуаджэм игушIуагъуи, игумэкIи дигощэу, тыдэ кIуагъэми ыгу имы­кIэу, ащ ыпсэ хэтIагъэу игъашIэ къехьы тиныбджэгъоу Гъыщ Азмэт Мосэ ыкъом.

1940-рэ илъэсым Азмэт Ас­къэлае къыщыхъугъ. Къызэ-ры­хъухьагъэр мэкъумэщышIэ уна­гъу. Зэшъхьэгъусэхэу Гъыщ Мосэрэ Айщэтрэ яшъэуитIу ащыгушIукIхэу, ахэр апIун, алэ­жьын, рагъэджэнхэшъ алъэ тырагъэуцонхэм кIэхъопсыхэу псэухэзэ, зэо мэхъаджэм ягу­хэлъ дахэхэр къызэхекъутэх — 1941-рэ илъэсым фашист техакIохэр тихэгъэгу къытебанэх. Аскъэлае дэкIыгъэ нэбгырэ 350-м ехъоу къэралыгъом идзэ­кIолIхэу пыим пэуцужьыгъэмэ ясатыр хэуцо. Ар хэгъэгу зэошхом зыкIуагъэм илъэс тешIагъэу зэуапIэм зэрэщыфэхыгъэр зэрытхэгъэ тхылъыр 1942-рэ илъэсым унагъом къыфагъэхьы. Ащыгъум Азмэт илъэситIу нахь ыныбжьыгъэп. Ащ янэ адрэ аскъэлэе бзылъфыгъэ пшIы пчъагъэмэ афэдэу, ныбжьыкIэ дэдэу шъузабэу къэнэ. Джаущтэу унагъори, колхоз Iофыри, шъэожъыитIумэ япIун-лэжьыни ным къылъэханэ.

Азмэтрэ ышнахьыжъэу Юрэрэ сабый дэдагъэх ятэ ямы­Iэ­жьэу къызэнэхэм. Аущтэу укъэ­тэджыным икъиныгъэ зэшитIумэ икъу фэдизкIэ зэхашIагъ.

Ау ятэ зэримыпIугъэхэм пае мыхъун зекIуакIи, мытэрэз псэукIи зэшъэожъыехэми, къэ­хъухи лIыпкъым зеуцохэми къахэфагъэп. Джы непэ къыз­нэсыгъэми шэн-зекIокIэ дахэ- хэу янэ къыхилъхьагъэхэм ары­гъуазэзэ, Азмэт мэпсэу.

2020-рэ илъэ­сэу тызыхэтым текIоныгъэр къы­зыдахыгъэр илъэс 75-рэ хъу­гъэ. Зэо мэ­хъа­джэм имашIо пахьэхи, ащ хэ­кIодагъэхэм къа­кIэныгъэ кIэ­лэ ибэхэмрэ шъу­забэу Аскэлъае къыдэнэгъэ бзылъфы­гъэхэмрэ къинэу къызэпачыгъэр къыриIотыкIэу «УкъэсшIэжьырэп, тят» ыIуи усэу Азмэты афитхыгъэм ­мырэущтэу къыщеIо:

…УсшIэжьын фалIи, сят, Илъэс сыныбжьэу удэкIыгъагъ. Илъэс щэкIым сянэ шъузабэу Сэ кIэлэ ибэу тыкъэбгъэнагъ. …Шъхьагъырыт зиIэмэ насып яIагъ, КIэлэ ибэ купыр къинышхом хэтыгъ. Ау тыгу кIодэу къыхэдгъэкIыгъэп. Тятэмэ анапэ ныбжьи тетхыгъэп. Шъузэбэ купэу шъо къэжъугъэнагъэхэм Гъунэ имыIэу лIыгъэ зэрахьэзэ, Сабый ибэу къалъэхэнагъэхэр Къинышхо ахъузэ зэлъапIужьыгъ.

Адыгэмэ зэраIуагъэу, «ылъэ­гуанджэ зэрытым ышъхьэ итэу» Азмэт джыри шъэожъые цIы-кIоу Iофым кIэуцуагъ. Аскъэлэе колхозэу Кировым ыцIэ зыхьыщтыгъэм Iоф зэфэшъхьаф­хэр щишIэзэ, ыныбжь икъуи дзэм ащагъ. Къулыкъур къызеухым къэкIожьи, Аскъэлэе гурыт еджапIэри, институтыри ащ къыухыгъэх. Нэужым колхоз тхьаматэм игуадзэу, бухгалтерэу IофшIэпIэ зэфэшъхьафмэ ащылэжьагъ.

Азмэт чIыпIэ зэфэшъхьафмэ ащылэжьэгъэ къодыеп, ­щытхъу хэлъэу ипшъэрылъхэр ыгъэцакIэхэзэ, Iоф ышIагъ. Щытхъу тхылъэу къыратыгъэмэ ар къаушыхьаты. Ахэм ащыщых:

«Меценаты столетия»

Грамота

Награждается

Гиш Азмет МоссовичЗа трудовые подвиги на благо Родины и служение идеалам добра и милосердия.

Президент Международного Благотворительного фонда «Меценаты столетия» О. В. Олейник. Москва.

Национальный сертификат

Настоящий сертификат удостоверяет Гиш Азмет Моссович Директор ООО фирма «Семья»

Признан

Одним из наиболее эффективных менеджеров предприя­тий, организаций и учреждений России, вследствие чего ему присваивается Почетное звание «Топ-менеджер Российской Федерации 2006».

Алексей Лушников.

Действительный государст­венный советник 3-го класса, главный редактор На­циональной энциклопедии личностей Российской Фе­дерации.

2006 год. Москва — Санкт-Петербург.

Янэ адыгагъэр, цIыфыгъэ дахэр хилъхьэзэ зэрипIугъэр, Iофыр шIу ылъэгъоу, ащ ыIэ екIоу зэригъэсагъэр къыгъэ­шъыпкъэжьызэ, Азмэт игъэшIэ гъогу рэкIо. Сыд фэдэ Iофыгъо къэуцугъэми, ар Аскъэлае пае­мэ, ащ изэшIохын хэлэжьэнэу сыдигъуи хьазыр. Ары зэ­рэпсэугъэр Аскъэлае и Мафэ хэдгъэунэфыкIынэу зыфэдгъэ­хьазыры зэхъуми, ыгуи, ыпси, ишIэныгъи хилъхьэзэ, Азмэт Iофым хэлэжьагъ.

Къуаджэм идахэ языгъэIогъэ лIы цIэрыIуабэ Аскъэлае къыдэкIыгъ, ахэм Азмэт лъэшэу арэгушхо. Аскъэлае и Мафэ ехъулIэу «Шъукъеблагъ Аскъэлае» ыIуи усэу зэхилъхьагъэм мырэущтэу къыщетхы:

… Таущтэу Мафэкъом урымыпэгэна!? Тарихъэу пылъым зимыIэтына! ТыдэкIи илIыгъэ уасэ щыфашIымэ, Адыгэ лъэпкъым ар илIыхъужъмэ!? Непэ, сикъуадж, Урысбый Мафэкъор Саугъэт шIыгъэу о къыпфэкIожьы. Шыу зэтесэу къэкIошъ теплъэшIоу Уичылэ ипчэгу джы къеуцожьы. Рыгушху, тикъуадж, джы къыбдэхъугъэм, Рыпаг, сикъуадж, ащ фэдэ шыум, УикIэлэ пIугъэмэ, сикъоджэ дах, ЩысэтехыпIэу ар афэрэхъу. Хьау, зы лIыхъужъэп уиIэр, сикъуадж, ЛIыхъукIэу Тыкъэр, Къатэу Алый, БлэкIыгъэ заом пэбгъэуцугъэхэр Чылэм ынапэу уикIэлэ пIугъэх.

1996 — 2017-рэ илъэсхэм Мыекъуапэ щыпсэурэ аскъэ­лаемэ язэхэщэкIо куп Азмэт ипэщагъ. Акъылрэ Iэдэбрэ хэлъэу, дахэу ар зэрищэзэ, ащ фэдиз илъэс пчъагъэм Азмэт Iофыбэ зэшIуихыгъ. Тэри ты­фэразэу «тхьэуегъэпсэу» ащ етэIо. Иакъыли, ишIэныгъи, бзэ дахэу Iулъыри шIум, дэгъум, дахэм фигъэIорышIэхэзэ, щысэ тепхынэу джы непи Азмэт ищыIэныгъэ гъогу рэкIо. Тэри, иныбджэгъухэмкIэ, Азмэт ты­фэраз, ар зэрэтикъоджэгъум тырэгушхо.

ЛIым ипшъэрылъ шъхьаIэу зэшIуихын фаеу адыгэмэ зыфа­Iорэр зэкIэ Азмэт ыгъэцэкIагъ — унэ ышIыгъ, чъыг ыгъэтIыс­хьагъ, унагъо ышIи сабыйхэр ыпIугъэх. КIэкIэу къэпIон хъумэ, Гъыщ зэшъхьэгъусэхэу Аз­мэтрэ Зоерэ бын-унэгъо дахэ — шъэуитIурэ пшъэшъитIурэ зэдапIугъ.

Гъыщ Азмэт Мосэ ыкъом непэ ыныбжь илъэс 80 мэхъу. Азмэт, уимафэкIэ тыпфэгушIо! Уибын-унагъо, уикъорэлъф-пхъо­рэлъфмэ яхъяр-гушIуагъорэ ягъэхъагъэхэмрэ уагъэгушхоу, псауныгъэ пытэ уиIэу, жъышъхьэ мафэ, гъэшIэ кIыхьэ ухъунэу тыпфэлъаIо.

Аскъэлаехэу Мыекъуапэ щыпсэухэрэм язэхэщэкIо куп.