НэбгыритIум гуфэбэныгъэ зызэфашIыкIэ, ащ зэгурыIоныгъэри, шъхьакIэфэныгъэри къадежьэ. Ащ фэдэ шэнхэр зэрылъ унагъом къиныгъоу ыпэкIэ къикIыхэрэри зэгъусэхэу зэпачых.

ИлъэсыбэкIэ узэкIэIэбэжьымэ зэIукIэхи зызэIуплъагъэхэм къы­щегъэжьагъэу Кобл Налбыйрэ Анна Пархоменкэмрэ тхьэм зэрэзэфищагъэхэр къагурыIуагъэу ягъашIэ зэдагъэпсыгъ.

— Студент пшъэшъэжъыехэр во­лейбол ешIэхэзэ Iэгуаор къа­Iэпызи сапашъхьэ къызефэм, сеIэбэхи къэсштэжьыгъагъ. Къыс­кIэрылъэдэгъэ пшъэшъэ дахэм ар есэтыжьыфэкIэ ынэхэм сакIэплъэгъагъ. Джа зэIу­упIэ­гъур ары зэкIэ къызщежьа­гъэр, — еIо Налбый.

АдыгеимкIэ Кощхьэблэ рай­о­ным ит къуаджэу Блащэпсынэ къыщыхъугъэ Налбыйрэ Ростов хэкум ит къутырэу Поздневка зыфиIорэм щыщ пшъашъэу Аннэрэ инженернэ-мелиоративнэ институтэу Новочеркасскэ дэтым щеджэщтыгъэх, зы общежитием исыгъэх.

— Налбый мэз IофхэмкIэ техникэу зигъасэщтыгъ, сэ экономист сыхъунэу сыфэягъ. Нэ­Iуасэ тызызэфэхъум ыуж илъэсырэ тишэнхэр зыфэдэхэр зэд­гъэшIагъэх, — къеIуатэ Аннэ. – ЕтIанэ унагъо зэдэтшIэнэу, тэпсэуфэ тызэгъусэнэу тетыубытэгъагъ.

Налбый еджэныр къызеухым, Новочеркасскэ Iоф щишIэнэу ригъэжьэгъагъ. Мелиоративнэ станцием инаучнэ IофышIагъ, нэужым иинженер шъхьэIагъ. ИIофхэр зэпыфагъэхэми, янэ-ятэ­хэр, ыш-ышыпхъухэр зыдэщы­Iэхэ шапсыгъэ чIыгум кIожьынэу фэягъ. Ау урыс пшъашъэм къы­раIолIэщтым, Кобл лIэкъошхор къызэрапэгъокIыщтым егупшысагъ. Аннэ янэ-ятэхэри гупсэфы­щтыгъэхэп. Япхъу зыхахьэхэрэм язэхэтыкIэ-шIыкIэхэр ежь яехэм бэкIэ атекIых, къыфэещтха е зыкъыфаубгъунджыщта? Ау пшъа­шъэм гу тыришIыхьи, шIу ылъэгъугъэ адыгэ кIалэм къыдэкIуагъ.

Коблхэм янахьыжъхэм ащыщэу ТIопсэ районым ит къуаджэу ШIоикъо щыпсэурэ нэнэжъэу Сал­мэт ыIощтыр ары Аннэ зэ­кIэм анахьыбэу зыгъэгумэкIыщтыгъэр. ЗэIахьыл-зэпэблэгъэ Коблхэм зэкIэм ар зэрэцIыф Iушыр, зэрагъэлъапIэрэр, зэреупчIыжьыхэрэр ыкIи ыIорэр зэрашIэрэр бэрэ къаIоу зэхихыщтыгъ. Салмэт дэжь зыкIохэкIэ къызэрэпэгъокIыщтым ыгъэгумэкIыщтыгъ, нэнэжъ Iушым тIэкIуи щыщынэщтыгъ.

Ау Iофхэр ежьхэм зэрамыIоу зэпыфагъэх, кIонхэу зызщагъэ­хьазырыгъэм Налбыйрэ Аннэрэ машинэ зэутэкIым хэфагъэх. Бзылъфыгъэм иIофхэр хьылъэхэу ТIуапсэ ращи, Салмэт иунэ чэщым ащэгъагъ. «Пчэдыжьым сынапIэ къызызэтесэхым, шхынхэр къыс­фэзыхьырэ бзылъфыгъэр слъэгъугъэ. Ар инэу сызщыщтэрэ Салмэт арыгъэ. Сэ сыринысэу ежьым сыкъыдекIо­кIын фаеу адыгэ хабзэмкIэ щы­тыми, зыныбжь хэкIотэгъэ бзы­лъфыгъэр сэ къызэрэсфэсакъырэр инэу згъэшIэгъуагъэ. Салмэт благъэу къыскIэрытIысхьи, сянэм фэдэу, сшъхьэ ыIэ къыщифагъ. Джащ къыщегъэжьагъэу тызэгурыIуагъ, илъэсыбэрэ тыгухэр хэзэрэмыгъэкIэу тызэдэпсэугъ», — инэу Салмэт зэрэфэразэр къыхигъэщызэ къыIотэжьыгъ Аннэ.

Салмэт илъэс 94-рэ къыгъэшIагъ. Ащ ихьатыркIэ Налбыйрэ Аннэрэ япшъашъэ ыцIэ фаусы­жьыгъ. Урыс нысэу къыфаща­гъэм адыгэ зэхэтыкIэр зыфэдэр ригъэшIагъ. Унагъор пстэумэ зэ­ранахь лъапIэр, Iофым ущыщы­нэнэу зэрэщымытыр, зызэрэ­пшIыщтыр умышIэмэ, нэмыкIхэм уакIырыплъызэ, ашIэрэр зэра­дэпшIэщтыр Аннэ гуригъэIогъагъэх.

Илъэс 45-м ехъугъ Аннэ Кобл­хэм захэсыр. Адыгэ бзылъ­фыгъэхэм уахигъэплъыхьанэу лъэпкъ шэн-зэхэтыкIэхэр зэре­хьэх. Салмэт къыриIощтыгъэхэр зэкIэ ыгу риубытагъэхэу мэпсэу. Ишъхьэгъусэ иIахьыл пстэумэ ихъупхъагъэ къыуаIощт.

Ежь Налбый совхозэу «Побе­да» зыфиIорэм илъэсыбэрэ Iоф щишIагъ. Нэужым илъэс 15-рэ Кичмай чIыпIэ округым иадминистрацие ипащэу лэжьагъэ.

Кобл зэшъхьэгъусэхэм пшъэшъитIу зэдапIугъ, пхъорэлъфхэр яIэх. Ахэр зэкIэ къызызэхахьэ­хэкIэ, ныжъи, тыжъи гушIуагъом зэрехьэх. Лъэпкъ зэфэшъхьаф­хэм къахэкIырэ сабыйхэр Iушхэу ыкIи насыпышIохэу мэхъухэу аIо. Кобл унагъом къихъухьа­гъэхэри ахэм афэдэх.

Ныбэ Анзор.