КъумпIыл Мурат: «Федэ къытэу Iоф зышIэрэм муниципалитетым хахъо ригъэшIыщт»
АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат лэжьыгъэм иIухыжьын зэрэкIорэр зэригъэлъэгъунэу Адыгеим имэкъумэщ хъызмэтшIапIэхэм ащыщхэм ащыIагъ.
Апэу зыдэкIуагъэр ОАО-у «Дондуковскэ элеваторым» ихьасэхэр ары. АР-м мэкъу-мэщ хъызмэтымкIэ иминистрэу Къуанэ Анзауррэ Джэджэ район администрацием ипащэу Александр Бутусовымрэ игъусагъэх.
ХъызмэтшIапIэм ипащэу Болэкъо Мыхьамэт къызэриIуагъэмкIэ, мы илъэсым Iуахыжьынэу пстэумкIи гектар 6055-рэ яIагъ, инахьыбэр бжыхьэсэ коцым рагъэубытыгъагъ. Ащ иIожьын аухыгъ. Мыгъэ лэжьыгъэ анахь бэгъуагъэ къизыхыжьыгъэхэм мы хъызмэтшIапIэр ащыщ. Коц гектарым, гурытымкIэ лъытагъэу, центнер 64,2-рэ, хьэм 55-рэ къарахыгъ, рапсым изы гектар центнер 34,1-рэ къытыгъ.
ЧылэпхъэкIэ дэгъухэр ыкIи технологие пэрытхэр зэрагъэфедэхэрэм ишIуагъэкIэ ащ фэдэу лэжьыгъэ бэгъуагъэ къызэрэрахыжьырэр Болэкъо Мыхьамэт къыхигъэщыгъ. Ащ пае илъэсыбэ хъугъэу лэжьыгъэм и Лъэпкъ гупчэу П. Лукьяненкэм ыцIэ зыхьырэм Iоф дашIэ, бжыхьэсэ коц ыкIи тритикале чылэпхъакIэхэм яушэтыни пылъых. Соем икъэгъэкIын пае мыгъэ гектар 347-рэ яI, апэрэу апхъыгъэхэм къатыгъэ чылэпхъакIэхэр (первая репродукция) ары агъэфедэхэрэр.
Ар лэжьыгъэ бэгъуагъэ къытыным фэIорышIэ.
АР-м и ЛIышъхьэ чылэпхъакIэу лэжьыгъэ дэгъу къэзытыщтхэм якъыхэхынкIэ, ягъэфедэнкIэ опытэу хъызмэтшIапIэхэм яIэр нэмыкIхэм алъагъэIэсыным мэхьанэшхо зэриIэр къыхигъэщыгъ. Бжыхьэсэ лэжьыгъэу республикэм щыхалъхьэгъагъэр зэхэтэу пштэмэ, ащ ипроцент 35-р чылэпхъэкIэ анахь дэгъухэм аубытыщтыгъ. Ар блэкIыгъэ илъэсым ащ фэдэу агъэфедагъэм нахьи проценти 10-кIэ нахьыб. ЧылэпхъакIэхэр зэблэхъугъэнхэм, гъэкIэжьыгъэнхэм фэшI нахьыпэкIэ зыми ымыгъэфедагъэу тонни 197,3-рэ апхъыгъагъ.
— ШIэныгъэлэжьхэм хэшIыкI фыряIэу къыхахыгъэ кIэхэр хъызмэтшIапIэхэм агъэфедэхэу, зэпхыныгъэ адыряIэу упчIэжьэгъу ашIыхэзэ Iоф адашIэмэ, ом изытет зыпкъ имыт нахь мышIэми, лэжьыгъэ бэгъуагъэ къызэрахьыжьыщтым Iо хэлъэп, — къыкIигъэтхъыгъ КъумпIыл Мурат.
Болэкъо Мыхьамэт республикэм ипащэ зыкъыфигъазэзэ, мэкъумэщ хъызмэтым пылъхэм ынаIэ къызэратетым пае «тхьауегъэпсэу» къыриIуагъ ыкIи къэралыгъо IэпыIэгъум ишIогъэшхо къызэрякIырэм къыкIигъэтхъыгъ. БлэкIыгъэ илъэсым хъызмэтшIапIэм субсидиеу сомэ миллиони 2-м ехъу къыратыгъ, мыгъэ миллионрэ мин 200-кIэ къыдеIагъэх.
АР-м и ЛIышъхьэ неущырэ мафэмкIэ гугъапIэ къэзытырэ проектхэм хэбзэ органхэр сыдигъокIи къотэгъу зэрафэхъухэрэр, предпринимательхэм IэпыIэгъу аратыным зэрэфэхьазырхэр къыхигъэщыгъ.
— Федэ къытэу Iоф зышIэрэ хъызмэтшIапIэхэм муниципалитетхэм хэхъоныгъэхэр арагъэшIых. Ащ фэдэу тиIэр нахьыбэ хъунэу тыфай, арышъ, къэралыгъо IэпыIэгъум иамалхэр дгъэфедэхэзэ тадеIэнэу тыхьазыр, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Мэкъумэщ хъызмэтымкIэ министрэм зыкъыфигъазэзэ, мелиорацием, былымхъуным, нэмыкI лъэныкъохэм афэгъэхьыгъэ къэралыгъо программэхэм къащыдэлъытагъэхэр фермерхэм икъоу алъыгъэIэсыгъэнхэм нахь чанэу Iоф дашIэнэу, семинархэр нахьыбэу зэхащэнхэу къыфигъэпытагъ.
Шъугу къэдгъэкIыжьын, мы илъэсым грантэу ыкIи субсидиеу атыщтхэм апаIуагъэхьанэу сомэ миллион 555-рэ агъэнэфагъ. Губгъо IофшIэн пстэумэ апае къэралыгъо IэпыIэгъуми хэпшIыкIэу хэхъуагъ. МэкъумэщышIэхэм IэпыIэгъур нахь псынкIэу аIэкIэгъэхьэгъэным ыуж итынхэу АР-м и ЛIышъхьэ пшъэрылъ къыгъэуцугъ.
Мы мафэм КъумпIыл Мурат Шэуджэн районым ихъызмэтшIапIэу ООО-у «Премиум» зыфиIорэми кIогъагъ. Мыщ дэжьыми мэкъу-мэщымкIэ министрэмрэ Шэуджэн район администрацием ипащэу Аулъэ Рэщыдэрэ игъусагъэх.
ХъызмэтшIапIэм ипащэу Лъэустэнджэл Мэдинэ натрыфымрэ тыгъэгъазэмрэ яхьасэхэм аригъэблэгъагъэх. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, мыгъэ пстэумкIи лэжьыгъэ гектар 3897-рэ яIагъ. Бжыхьасэхэр аIожьыгъахэх. Коцым, гурытымкIэ лъытагъэу, центнер 68,6-рэ къырахыгъ, хьэм центнер 55,6-рэ, рапсым — 32,9-рэ къатыгъ.
Лэжьыгъэ чылэпхъакIэхэм якъыхэхынкIэ «Премиумыми» илъэсыбэ хъугъэу лэжьыгъэм и Лъэпкъ гупчэу П. Лукьяненкэм ыцIэ зыхьырэм Iоф дешIэ. Пшъэрылъэу зыфагъэуцужьыгъэхэр пхырыщыгъэнхэм пае къэралыгъо IэпыIэгъу зэфэшъхьафхэри агъэфедэх. БлэкIыгъэ илъэсым субсидиеу сомэ миллиони 2, мыгъэ миллиони 3,2-рэ къыратыгъ.
Республикэм ипащэ мэкъумэщ хъызмэтшIапIэхэм яIофхэм язытет, нахьыбэу федэ къэзыхьыхэрэр муниципальнэ образованиехэм япащэхэм икъоу ашIэн фаеу елъытэ. Сыда пIомэ, ахэр ары хэхъоныгъэ ашIыным нахьыбэу зиIахь хэзылъхьэхэрэр.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу