Бэдзэогъум и 10-м къыщегъэжьагъэу гъунэпкъэ гъэнэфагъэхэр зыщытырахыжьырэ ящэнэрэ чэзыум Адыгеир хэхьагъ. Ащ къыхэкIыкIэ республикэм иэкономикэ илъэныкъо пстэуми Iоф­шIэныр ащырагъэжьэжьыгъ, арэу щытми, шIокI имыIэу агъэцэкIэнхэ фэе гъунэпкъэ гъэнэ­фа­гъэхэр къафагъэуцугъэх. Ахэр предприятиехэм ыкIи организациехэм яIофышIэхэм, джащ фэдэу ахэм ачIахьэхэрэм медицинэ маскэхэр аIулъынхэр ыкIи Iалъэхэр апылъынхэр ары.

АР-м экономикэ хэхъоны­гъэмкIэ ыкIи сатыумкIэ иминистрэу Геннадий Митрофановым къызэриIуагъэмкIэ, оперативнэ штабым иаужырэ зэхэсыгъоу щыIагъэм АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат анаIэ тараригъэдзагъ экономикэм иотрас­лэ­хэр къызэрэзэIуахыжьыгъэхэм къыхэкIэу цIыфхэм коронавирус узыр зэпамыхыным епхыгъэ шIокI зимыIэ гъэлъэшыгъэ Iоф­шIэнхэр зэрэлъагъэкIотэнхэ фаер. ЗиIофшIэн езгъэжьэжьыгъэ предприятиехэм, организациехэм санитарнэ шапхъэхэр агъэцэкIэнхэм пытагъэ хэлъэу лъыплъэгъэн зэрэфаер респуб­ликэм ипащэ хигъэунэфыкIыгъ.

АР-м и ЛIышъхьэ къызэрэхи­гъэщыгъэмкIэ, экономикэр зэ­режьэжьыгъэм къикIырэп зэпахырэ узым зиушъомбгъуным ищынагъо щымыIэжьэу. Ащ къыхэкIыкIэ джыри шэпхъэ гъэ­нэфагъэхэр агъэцэкIэнхэ фае, анахьэу ар зыфэгъэхьыгъэр нысащэхэм ыкIи хьадагъэхэм ярегъэкIокIын.

— Адыгеим и ЛIышъхьэ къыт­фигъэуцугъэ унашъор дэх имы­Iэу зэрэдгъэцэкIэщтым тыпылъ, — еIо министрэм. — Гъэзетыр къызфэзгъэфедэзэ предприя­тиехэм, организациехэм яIофы­шIэхэм, цIыфхэм зафэзгъа­зэмэ сшIоигъу мы Iофым яшъыпкъэу къекIолIэнхэу, Iэпэдэлэл амы­шIэу медицинэ маскэхэр аIу­лъынхэу, Iалъэхэр апылъынхэу. Сатыу чIыпIэхэм, фэIо-фашIэхэр зыщагъэцакIэхэрэм ыкIи об­щественнэ транспортхэм мы шапхъэхэр шIокI имыIэу цIыфхэм ащагъэцэкIэнхэ фае. Урамым, общественнэ чIыпIэхэм социальнэ дистанциеу метрэ 1,5-рэ азыфагу дэлъынхэ фае. Тиминистерствэ, муниципалитетхэр тигъусэхэу, унашъор зэрагъэцакIэрэм епхыгъэ уплъэкIунхэр мафэ къэс зэхэтэщэх. АщкIэ тэ пшъэрылъэу тиIэр цIыфхэр дгъэ­пщынэнхэу, тазырхэр атетлъхьанхэу арэп, министерствэм ыкIи Роспотребнадзорым къафигъэуцугъэ унашъохэр шIокI имыIэу зэрагъэцэкIэнхэ фаер агурыдгъэIоныр ары нахь. Уна­шъом къыделъытэ сатыу чIыпIэхэр, предприятихэр, общест­веннэ чIыпIэхэр мафэ къэс дезинфекцие шIыгъэнхэр, чIэ­хьапIэхэм цIыфым итемпературэ ащауплъэкIуныр, маскэхэр аIулъынхэр ыкIи Iалъэхэр апы­лъынхэр.

Геннадий Митрофановым къызэриIуагъэмкIэ, шIокI имыIэу маскэхэр аIулъынхэ фаеу унашъо зашIым, ар гъотыгъуаеу зэрэщытыгъэм епхыгъэ даохэмкIэ закъыфагъазэу къыхэкIыгъ. Джы ащ фэдэ гумэкIыгъо щы­Iэжьэп. ЗэкIэ аптекэхэм ар ащыбгъотын плъэкIыщт. Маскэ Iулъэу цIыфыр тучаным чIэхьан фае, нэужым, къызычIэкIы­жьыкIэ, зыIуихыжьын фит. ЩэфакIом ар Iумылъэу тучаным зы­чIахьэкIэ, щакIом товарыр къы­римыщэн фит. Ащ гумэкIыгъохэр къыпэкIых.

АР-м и ЛIышъхьэ иунашъо къыпкъырыкIэу шапхъэхэр зэра­гъэцакIэхэрэм министерствэм иIофышIэхэр ренэу лъэплъэх. ГущыIэм пае, мэзи 2,5-м къы­кIоцI IофшIэпIэ мин 12-м ехъу ауплъэкIугъ, хэукъоныгъэу къахагъэщыгъэхэмкIэ протокол 46-рэ зэхагъэуцуагъ. Хьыкумым иунашъокIэ сомэ мин 950-рэ хъурэ тазырыр къарагъэпщы­ныгъ. Анахьыбэу ауплъэкIугъэ­хэр сатыу щэпIэ чIыпIэхэр, промышленнэ предприятиехэр, псэолъэшI организациехэр ыкIи фэIо-фашIэхэр зыгъэцэкIэрэ IофшIапIэхэр арых. Хэукъоныгъэу ашIыгъэхэр зы­фэгъэхьыгъагъэр маскэр зэра­Iумылъыгъэр, дезинфекцие зэ­ра­шIырэ амалхэр зэрямыIагъэ­хэр арых. ГущыIэм пае, бэмы­шIэу Тэхъу­тэ­­мыкъое районым ит са­тыу щэпIэ инхэм ащыщхэр зауплъэ­кIухэм, маскэ режи­мыр ащаукъуагъэхэу къыхагъэ­щыгъэх ыкIи хьыкумым иуна­шъокIэ сомэ мин 200 зырызкIэ ахэр агъэпщынагъэх.

Мы уахътэм ехъулIэу къызэIуахыжьыгъэхэ ресторанхэр, кафехэр, шхапIэхэр ауплъэкIунхэу рагъэжьэщтых. Туризмэм иIофшIэни тIэкIу-тIэкIузэ зыпкъ еуцожьы, шъолъыр маршрутхэр къызэIуахыжьыгъэх. Гъунап­къэ­хэр тырахыжьхэ зыхъукIэ анахь шъхьаIэр — санитар-эпи­демиологие шапхъэхэр дэх имы­Iэу къыдалъытэнхэр ары. Мыекъопэ районым ит зыгъэ­псэфыпIэхэр, хьакIэщхэр уплъэ­кIугъэнхэр туризмэмкIэ комитетым ипшъэрылъ.

— Урысыем иминпромторг къызэригъэнафэрэмкIэ, щэфа­кIом маскэ Iумылъэу тучаным чIэхьагъэмэ, щакIом лажьэ иIэу алъытэщт. ГущыIэм пае, щэфакIор тучаным чIэтэу, маскэр зыIуихыгъэмэ, ар ежь илажьэкIэ агъэкIощт ыкIи пшъэдэкIыжь рагъэхьын алъэкIыщт. Ау щэфакIом маскэ Iумылъэу щакIом товарыр зырищэкIэ, ащ пшъэ­дэкIыжь рагъэхьыщт. ЫпшъэкIэ къызэрэсIуагъэу, пшъэрылъ шъхьаIэу тиIэр цIыфхэм шапхъэ­хэр агъэцэкIэнхэр ары нахь, дгъэпщынэнхэу, ясомэ такъыр къаIытхынэу арэп, — къыIуагъ министрэм.

Г. Митрофановым къызэриIуа­гъэмкIэ, жъоныгъуакIэм и 29-м апэрэ чэзыум хахьэу щэпIэ ту­чанхэм, фэIо-фашIэхэр зыгъэ­цакIэхэрэм ащыщхэм гъунап­къэхэр атырахыжьыгъагъэх. А уахътэм нэбгыри 3 сымаджэ хъугъагъэмэ, мэкъуогъум ахэм япчъагъэ 36-рэ хъугъэ. ЖъоныгъуакIэм Iоф зышIэхэрэм япроцент 16,5-р сымаджэ хъугъагъэ, мэкъуогъум а пчъагъэр процент 19,7-м нэсыгъ. Ащ лъапсэ фэхъугъэр цIыфхэм шапхъэу щыIэхэр Iэпэдэлэл зэрашIыгъэхэр ары. Бэдзэогъум итхьамэфитIоу блэ­кIыгъэм Iоф зышIэхэрэм алъэныкъокIэ Iофхэм язытет на­хьышIу хъугъэу пIон плъэкIыщт. ЗэкIэми къагурыIон фае, шапхъэхэр шIокI имыIэу зэрагъэцакIэхэрэм елъытыгъ узыр нахь макIэу зэрэзэпахыщтыр. Предприятиехэм Iоф ащызышIэхэрэм мы узыр къазыхагъэщыкIэ, ахэр зэфашIынхэм ищынагъо къэуцу. Арэущтэу зыхъукIэ экономикэм ащ иягъэ екIыщт. Ащ нэмыкIэу цIыфхэм лэжьапкIэ ямыIэу къэ­нэщтых.

Пандемием илъэхъан заказ зэрямыIэм къыхэкIэу экономи­кэм ылъэныкъокIэ чIэнагъэ зы­шIыгъэхэм ащыщых бэдзэр­хэр, мебель къэзышIырэ предприятиехэр, промышленностыр. Ахэр зызэфашIыхэм сатыушIыным икъегъэкIокIын хэпшIыкIэу къеIыхыгъ. Ау мыщ дэжьым къэIогъэн фае гъомылапхъэ къыдэзыгъэкIыхэрэм ыкIи мэкъумэщ хъызмэтым алъэны­къо­кIэ хахъохэр, къэгъэлъэгъон дэгъухэр зэрэщыIэхэр.

— Тэгугъэ 2019-рэ илъэсым лэжьапкIэмкIи, нэмыкI лъэныкъохэмкIи тиIэгъэ къэгъэлъэ­гъонышIухэм мыгъи такIэхьэнэу. Джыри зэ IофшIапIэхэм япащэхэм анаIэ тырязгъадзэмэ сшIоигъу гъунэпкъэ гъэнэфагъэ­хэр зыщытырахыжьырэ ящэнэрэ чэзыум хахьэу къызэIуахыжьыгъэ ресторанхэм, кафехэм, зы­гъэпсэфыпIэхэм, кинотеат­рэ­хэм ачIафэрэм ызыныкъо фэдиз къямыкIолIэнымкIэ шапхъэхэр аукъо зэрэмыхъущтхэр. Анахь шъхьаIэр аIэхэр дезинфекцие шIыгъэнхэр, маскэ аIулъыныр, Iалъэ апылъыныр ары. ТапэкIи уплъэкIун Iофтхьабзэхэр лъыдгъэкIотэщтых. ЗэкIэми къагурыIонэу тыщэгугъы коронавирусыр зэрэщыIэр, шапхъэхэр икъоу зыдгъэцакIэхэкIэ ащ ты­пэшIуекIон зэрэтлъэкIыщтыр.

КIАРЭ Фатим.