Пенсиехэм, ежь-ежьырэу ахъщэ къэгъэхъапIэ къызфэзгъотыжьыгъэхэм, сэкъатныгъэ зиIэхэм, УФ-м игражданин хъунэу фаехэм, шъолъырхэм ябрендхэм, ахъщэ чIыфэ зытырэ организацие цIыкIухэм, нэмыкIхэм афэгъэхьыгъэ хэбзэгъэуцугъэу аштагъэхэм мазэу тызыхэхьагъэм къыщыублагъэу кIуачIэ яIэ хъугъэ.

Пенсиеу къызхэхъощтхэр

ЗаконыкIэм къызэрэщыдэлъытагъэмкIэ, кIэлэцIыкIу ыпIунэу е лъыплъэнэу зыштэгъэ пенсионерхэм япенсиехэр илъэс къэс индексацие ашIыщтых. УФ-м и Президентэу Владимир Путиныр ащ кIэщакIо фэхъугъ. Урысыем щыпсэурэ пенсионер нэбгырэ мин 30 фэдиз къыхеубытэ.

Ахъщэ къэгъэхъапIэ къызфэзгъотыжьы­гъэхэм апай

Бэдзэогъум и 1-м къыщыублагъэу ежь-ежьырэу IофшIэн къызфэзгъотыжьыгъэхэм (самозанятые) фэгъэкIотэнхэр къыдэлъытагъэу хэбзэIахьхэр зыщатырэ режимым субъектхэр техьанхэ алъэ­кIыщт. Ау ащ пае закон гъэнэфагъэ аштэн фае.

Коллекторхэм ащыухъумэгъэнхэу

Ащ фэгъэхьыгъэ законыкIэм кредит зытырэ юридическэ лицом чIыфэм иугъо­ижьын коллекторхэм зэрафигъэзагъэр хэушъхьафыкIыгъэ реестрэм IофшIэгъу мэфэ 30-м къыкIоцI ригъэхьан фаеу къыщеIо.

Джащ фэдэу организацие цIыкIоу чIыфэ зытыхэрэм (микрофинансовые организации) яакционерхэм е яIофшIэн къылъыплъэхэрэм афэгъэхьыгъэ къэбархэр интернетым щатхынхэ фае. Ахэм яIофшIэн рагъэжьэным пае капиталэу къагъэлъагъорэм ахъщэ чIыфэ е шэсэу аштэгъэ мылъкум къыкIэкIуагъэ хагъэ­хьан фитхэп.

Джы нахь къызэрыкIоу

НахьыпэкIэ цIыфэу сэкъатныгъэ зиIэм социальнэ IэпыIэгъу е къэралыгъо фэIо-фашIэ горэ ищыкIагъэмэ, сэкъатныгъэ зэриIэр тхылъкIэ къыушыхьатын фаеу щытыгъ. Джы ащ фэгъэхьыгъэ законэу аштагъэм ар имыщыкIэгъэжьэу, ведомствэу зызфигъэзагъэм зэхифыщтэу къыщеIо.

Джащ фэдэу сэкъатныгъэ зиIэр нэмыкI субъект кIуагъэмэ, автомобиль гъэуцупIэу ежьыркIэ нахь Iэрыфэгъур шъхьафитэу ыгъэфедэн амал иIэ хъугъэ. НахьыпэкIэ ащ пае фитыныгъэ къаIихын фаеу щытыгъ.

Сэкъатныгъэ зиIэхэм яфедеральнэ реестрэ автомобилэу ар зэрэзекIорэр е зезыщэрэр щыгъэнэфэгъэн фае. Водителым сэкъатныгъэ зэриIэр къэзгъэлъэгъорэ тамыгъэри автомашинэм тегъэпкIэгъэн имыщыкIэгъэжьэу законым къышIыгъ.

Практикэм нахьыбэу анаIэ тетынэу

Студентхэм практикэ зэрахьырэми зэхъокIыныгъэхэр фэхъугъэх. «Практиче­ская подготовка обучающихся» зыфиIорэ гущыIэухыгъакIэу законым итым практи­кэм имэхьанэ нахь зыригъэушъом­бгъугъ. Джы студентхэм хъызмэтшIапIэхэм, организациехэм практикэу аща­хьырэм изэхэщэн нахь гъэлъэшы­гъэу пылъынхэ фае. Ащ сэнэхьат зэзгъэгъо­тыгъэхэм нахьыбэу опыт яIэ хъунымкIэ ыкIи еджа­пIэр къызэраухыгъэм тетэу яIофшIэн рагъэжьэнымкIэ ишIуагъэ къэкIощт.

Гражданствэм игъэпсын

Законым къызэрэщиIорэмкIэ, IэкIыб къэрал къикIыгъэм е бэдзэогъум и 24-м ыуж гражданствэр чIэзынэрэм ар ыгъэ­псыныр нахь IэшIэх къыфэхъущт: — УФ-м игражданин ишъхьэгъусэу илъэсищым къыщымыкIэу мыщ щэпсэумэ;

— 2002-рэ илъэсым ибэдзэогъу мазэ и 1-м ыуж мыщ сэнэхьат щызэригъэгъо­тыгъэу, илъэсым нахь мымакIэу Iоф щишIагъэмэ;

— янэ е ятэ УФ-м игражданинэу ыкIи мыщ щэпсэумэ;

— Белоруссием, Казахстан, Молдавием ыкIи Украинэм ягражданинмэ.

НахьыпэкIэ УФ-м игражданин хъумэ зышIоигъом IэкIыб къэралым игражданинэу зэрэщытыр тырихыжьыныр шIокI зимыIэ Iофэу щытыгъ. Джы ащ фэдэ шапхъэ пылъыжьэп.

Шъолъырхэм къыда­гъэкIырэр къэухъумэгъэнэу

Продукциер субъектэу къызщыдагъэ­кIыгъэм ыцIэкIэ макIомэ, ар географическэ объект гъэнэфагъэ къышIырэ товарэу лъытэгъэным фэгъэхьыгъэ зако­ныкIэми бэдзэогъум и 1-м кIуачIэ иIэ хъугъэ. Ащ шъолъырхэм ябрендхэм атехыгъэ продукцие нэпцI къыдэзгъэ­кIыхэрэм ащиухъумэщтых. ГущыIэм пае, «Оренбургский пуховый платок», «Вологодское масло», «Хохлома», «Гжель», «Адыгейский сыр», «Башкирский мед» ыкIи нэмыкI брендэу щыIэхэм ацIэ тетхагъэу мы субъектхэм анэмыкI къы­дигъэкIын джы фитыжьэп. ХъызмэтшIапIэу субъектэу къызщишIырэм ыцIэ тетхагъэу товарыр къытIупщынэу фитыныгъэ зиIэхэр джы шъхьафитэу Урысыеми, IэкIыб къэралхэми ябэдзэршIыпIэхэм арыуцонхэ алъэкIыщт.