Адыгеим и ЛIышъхь: «ЦIыфхэр къэтыухъумэнхэр, ахэм къагъашIэрэм хэдгъэхъоныр типшъэрылъ шъхьаIэх»
ЦIыфхэр къэухъумэгъэнхэм ыкIи ахэм къагъашIэрэм хэгъэхъогъэным епхыгъэ пшъэрылъхэр зэшIохыгъэнхэм мэхьанэшхо зэриIэр Адыгеим и ЛIышъхьэ хигъэунэфыкIыгъ.
КъызэраIуагъэмкIэ, блэкIыгъэ илъэсхэм Iофышхоу ашIагъэм непэ зэфэхьысыжь дэгъухэр къыкIэлъыкIуагъэх. Мы илъэсым иапэрэ мэзи 4 республикэм сабый 1401-рэ къыщыхъугъ, блэкIыгъэ илъэсым мыщ фэдэ иуахътэ егъэпшагъэмэ ар нэбгыри 124-кIэ нахьыб. Нэбгырэ 1819-мэ ядунай ахъожьыгъ, 2019-рэ илъэсым мыщ фэдэ иуахътэ егъэпшагъэмэ а пчъагъэр 185-кIэ нахь макI.
— Мы илъэсым иапэрэ мэзиплI къэхъугъэ сабыйхэм япчъагъэ хэхъуагъэми, джащ фэдэу зидунай зыхъожьыгъэхэр нахь макIэ хъугъэми, къэхъурэм нахьи, лIэрэр джыри нахьыб. Ар зэблэтхъун фае, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Зэхэсыгъом къызэрэщаIуагъэмкIэ, коронавирусым емылъытыгъэу инсульт къызэуагъэхэм ящыкIэгъэ медицинэ IэпыIэгъур арагъэгъоты. Ащ пае сымаджэхэр зыдащэрэ чIыпIэхэр зэблахъугъэх, ащ дакIоу зэпахырэ узыр къызэолIагъэхэм псынкIэу яшIуагъэ арагъэкIыным фэшI амалэу щыIэхэр зэкIэ агъэфедэх. ГущыIэм пае, инсульт зиIэ нэбгыри 4-мэ госпиталым щяIэзагъэх. Медикхэм коронавирусыр къапыхьагъэмэ къыхэгъэщыгъэным пае ренэу тестхэр арагъэкIух.
Учреждениехэм ящыкIэгъэ пстэури зэраIэкIэлъым, аужырэ шапхъэхэм адиштэрэ оборудованиер зэрагъэфедэрэм, амбулаторнэ-поликлиническэ звенор нахь зэтегъэпсыхьагъэ, специалистхэм адэжь чэзыухэр нахь макIэ зэрэхъугъэхэм къахэкIэу гу-лъынтфэ уз зиIэхэм шIуагъэ къытэу яIазэхэ хъугъэ. Пандемием ыуж мы узхэм, ащ хэхьэ инсультри, нахь заушъомбгъун зэралъэкIыщтыр къыдалъытэзэ пэшIорыгъэшъ Iофтхьабзэхэр зэхащэнхэ зэрэфаер специалистхэм къыхагъэщы.
Адэбз уз зиIэхэм ящыкIэгъэ медицинэ IэпыIэгъур ягъэгъотыгъэным фэшI республикэ онкологическэ диспансерым иIофшIэн зэблахъугъ. Химиотерапием икурсхэр зэхащэх, ау планым къыдыхэлъытагъэу мы узыр зиIэхэм яуплъэкIунхэр пандемиер аухыфэ зэкIахьэх. Къыхэгъэщыгъэн фае 2020-рэ илъэсым щылэ мазэм щегъэжьагъэу мэлылъфэгъум нэс мы узым ыпкъ къикIыкIэ зидунай зыхъожьыгъэхэм япчъагъэ проценти 7,5-кIэ нахь макIэ хъугъэ.
— Диспансерым игъэкIэжьын епхыгъэ IофшIэнышхо ыпэкIэ дгъэцэкIагъэ, ащ ахъщэшхо пэIудгъэхьагъ. ТицIыфхэм IэпыIэгъу тафэхъуным пай а зэкIэри зыкIатшIэрэр. Непэ щыIэ оборудованием, шапхъэхэм адиштэрэ амалыкIэу щыIэхэм яшIуагъэкIэ мы узыр пасэу цIыфхэм къахагъэщын, нэужым IэпыIэгъу афэхъунхэ алъэкIы. Мы лъэныкъомкIэ АР-м псауныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ и Министерстви, зэрэ медицинэ сообществи джыри ыпэкIэ лъыкIотэнхэ фае, — къыхигъэщыгъ КъумпIыл Мурат.
Лъэпкъ проектэу «Псауныгъэр къэухъумэгъэныр» зыфиIорэм игъэцэкIэн къыдыхэлъытагъэу республикэм ипащэ пшъэрылъхэр афишIыгъэх. Джащ фэдэу специалистхэм ащымыкIэнхэм, ахэм ясэнэхьат хагъэхъоным, медицинэм икъулыкъушIэ ныбжьыкIэхэм, анахьэу къуаджэхэм ащыIэхэм, IофшIэпIэ чIыпIэхэр ягъэгъотыгъэнхэм ынаIэ атыридзагъ.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу.