Административнэ IофхэмкIэ хьыкумым ышIыгъэ хэбзэ уна­шъоу кIуа­чIэ зиIэ хъугъэр прокурорым къызэкIигъэкIожьын (ытхьаусыхэ­жьын) ылъэкIыщт.

Административнэ хэбзэукъоныгъэхэмкIэ УФ-м и Кодекс истатья къызэрэщиIорэмкIэ, административнэ хэбзэукъоныгъэхэмкIэ хьыкумым ышIыгъэ хэбзэ унашъоу кIуачIэ зиIэ хъу­гъэр ыкIи даом изэхэфынкIэ зэфэхьысыжьхэр шIыгъэнхэр е мыщ фэдэ унашъор къызэтегъэу­цогъэныр зыпшъэ илъыр УФ-м ишъолъырхэм япрокурорхэр ыкIи ахэм ягуадзэхэр, УФ-м и Генеральнэ прокурор ыкIи ащ игуа­дзэхэр арых. Административнэ хэбзэукъоныгъэхэмкIэ хэбзэ унашъоу ашIыгъэхэм кIуачIэ яIэ зыхъурэм мы зигугъу къэтшIыгъэхэр икIэрыкIэу унашъом хэ­плъэнхэ алъэкIыщт.

Урысые Федерацием и Ап­шъэрэ хьыкум и Пленум иунашъоу «Административнэ хэбзэу­къоныгъэхэмкIэ УФ-м и Кодекс къызфагъэфедэзэ хьыкумхэм яупчIэхэу къэуцухэрэр» зыфиIоу 2005-рэ илъэсым, гъэтхапэм и 24-м аштагъэм къыдыхэлъытагъ мыщ фэдэ правовой зекIуакIэр.

Административнэ хэбзэукъоныгъэхэмкIэ хэбзэ унашъоу кIуачIэ зиIэ хъугъэм икIэрыкIэу хэплъэжьынхэ фаеу упчIэ къызыуцукIэ, къэлэ (район) прокурорыр УФ-м ишъолъыр прокурор зыфигъэзэн ылъэкIыщт.

ГущыIэм пае, 2019-рэ илъэсым АР-м и Апшъэрэ хьыкум административнэ хэбзэукъоныгъэхэмкIэ хьыкумым иунашъоу кIуачIэ зиIэ хъугъэм респуб­ликэм ипрокурор игуадзэ тхьау­сыхэ IофитIумэ икIэрыкIэу ахэ­плъэжьыгъ.

2018-рэ илъэсым шэкIогъум и 12-м, УФ-м и Федеральнэ унашъо зэхъокIыныгъэу фэхъугъэхэм ыкIи юрисдикциемкIэ кассационнэ хьыкумхэм яIоф­шIэн зырагъэжьагъэм къыщы­ублагъэу 2019-рэ илъэсым чъэ­пыогъум и 1-м къыщегъэжьа­гъэу административнэ хэбзэу­къоныгъэхэмкIэ хьыкумым ышIы­гъэ унашъоу кIуачIэ зиIэ хъугъэр юрисдикцием икассационнэ хьы­кумхэм, джащ фэдэу дзэ хьыкумым, УФ-м и Апшъэрэ хьыкум къызэкIагъэкIожьынхэ алъэкIыщт.

Административнэ хэбзэукъоныгъэм ылъэныкъокIэ хьыкумым ышIыгъэ унашъоу кIуачIэ зиIэр къызэтебгъэуцоным пае ищыкIагъэх: даор зыдэбгъэхьыгъэ хьыкумым ыцIэ, даорэм фэгъэхьыгъэ къэбарыр, прокурорэу къызэтезгъэуцорэр ыкIи мы Iофым зэкIэ хэлажьэхэрэм афэгъэхьыгъэ къэбарыр, Iофым икIэрыкIэу хэплъэжьынхэм лъа­псэ фэхъугъэр, IэпэкIадзэр.

Джащ фэдэу шIокI имыIэу административнэ хэбзэукъоныгъэм ылъэныкъокIэ кIуачIэ зиIэ унашъоу ашIыгъэм икопие хэлъын фае. Административнэ хэ­бзэукъоныгъэмкIэ хьыкумым иунашъоу кIуачэ зиIэ хъугъэм икъызэкIэгъэкIожьын пылъ уахътэр хабзэм къыдыхэлъытагъэп.

Мыщ дэжьым къэIогъэн фае, административнэ хэбзэукъоныгъэм ылъэныкъокIэ административнэ пшъэдэкIыжьэу тыралъхьа­гъэм ипIалъэ зикIыкIэ, ар икIэрыкIэу къырагъэжьэжьын алъэкIыщтэп, Iофыр зэфашIыжьыщт.

Ащ нэмыкIэу административнэ хэбзэукъоныгъэм ылъэны­къо­кIэ унашъор зэблэхъужьы­гъэнымкIэ, даом ихэплъэнкIэ уна­шъо шIыгъэнымкIэ, унашъор къызэкIэгъэкIожьыгъэнымкIэ ад­министративнэ пшъэдэкIыжьыр агъэлъэшы ыкIи даорэм иIоф нахь къин ашIы хъущтэп.