Тыгъуасэ, жъоныгъуакIэм и 27-м, АР-м и Къэралыгъо Совет — Ха­сэм я LI-рэ зэхэсыгъо иIагъ. ПэIудзыгъэ шIыкIэм тетэу Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх АР-м иминистрэхэм я Кабинет хэтхэр, федеральнэ ыкIи республикэ къулыкъухэм, ведомствэхэм ялIыкIохэр, нэмыкIхэр. Парламентым и Тхьаматэу Владимир Нарожнэм ар зэрищагъ.

Повесткэм щыгъэнэфагъэхэм апэ итыгъэр Къэралыгъо Советым — Хасэм идепутатэу, хэбзэихъухьанымкIэ, законностымкIэ ыкIи чIыпIэ зыгъэIорышIэжьыпIэхэм яIофхэмкIэ Комитетым ипащэ игуадзэу Аулъэ Вячеслав а IэнатIэм ­IугъэкIыжьыгъэным фэгъэхьы- гъэ лъэIу тхылъэу къытыгъэр ары. Ащ хаплъэхи, тегущыIэхи, лъэIур фагъэцэкIагъ.

Джащ фэдэу Шэуджэн Рузаннэ къалэу Мыекъуапэ ихьыкум участкэу N 4-м изэгъэшIужь судьяу гъэнэфэгъэным тегущы­Iагъэх ыкIи дырагъэштагъ.

Ахэм ауж лъэныкъо зэфэ­шъхьафхэм, къэралыгъо къулыкъум, бюджетым, хэбзэIахь­хэмкIэ режим гъэнэфагъэм техьэгъэным, этиловэ спиртым, шъон пытэхэм ыкIи спирт зыхэт про­дукцием якъыдэгъэкIын, яIугъэкIын япхыгъэ Iофхэм, нэмыкIыбэхэм афэгъэхьыгъэ республикэ хэбзэгъэуцугъэхэм зэхъокIыныгъэхэр афэшIыгъэнхэмкIэ законхэм, законопро­ектхэм атегущыIэхи, апэрэ, ятIо­нэрэ еджэгъухэмкIэ аштагъэх.

Къолъхьэ тын-Iыхыным пэшIуекIогъэным фэгъэхьыгъэ федеральнэ хэбзэгъэуцугъэр гъэцэкIэгъэным пае аштэгъэ республикэ законэу муниципальнэ IэнатIэм Iутхэм, депутатхэм мылъкоу яIэр, ягъот зыфэдизыр къызщагъэлъэгъон фэе пIалъэм фэгъэхьыгъэм зэхъокIыныгъэхэр фэшIыгъэнхэм фэгъэхьыгъэ закони аштагъ. Коронавирусым зимыушъомбгъу­ным фытегъэпсыхьэгъэ шап­хъэхэр мыукъогъэнхэм фэшI а пIалъэр шышъхьэIум и 1-м нэс лъыгъэкIотэгъэнэу ащ къыщеIо.

ШIокI зимыIэ медицинэ страхованиемкIэ АР-м и ЧIыпIэ фонд 2019-рэ илъэсымкIэ бюджетэу иIагъэр гъэцэкIагъэ зэ­рэхъугъэм къытегущыIагъ ащ ипащэу Людмила Ялинар. Къы­зэриIуагъэмкIэ, хахъохэр сомэ миллиарди 5-рэ миллион 340,7-рэ ехъущтыгъэх, хъарджхэр со­мэ миллиарди 5-рэ миллион 327,7-рэ хъущтыгъэх.

ЦIыфхэм яфитыныгъэхэр къэухъумэгъэнхэмкIэ Уполномоченнэу АР-м щыIэм 2019-рэ илъэсым Iофэу ышIагъэм фэ­гъэхьыгъэ докладми депутатхэр едэIугъэх. Анатолий Осокиным, зэрэщигъэгъозагъэхэмкIэ, блэкIыгъэ илъэсым пстэумкIи нэбгырэ 552-рэ къяолIагъ. Ар ыпэрэ 2018-рэ илъэсым егъэпшагъэмэ, проценти 9,5-кIэ нахь макI. А пчъагъэм щыщэу ежь Уполномоченнэр ыкIи ащ иаппарат хэтхэр нэбгырэ 347-мэ аIукIагъэх.

Нахьыбэу яфитыныгъэхэр укъуагъэ зэрэхъугъэхэр ары зы­­гъэтхьаусыхэхэрэр. КъяолIа­гъэм ипроцент 68-мэ IэпыIэгъу афэхъугъэх.

Джащ фэдэу мы зэхэсыгъом АР-м и УплъэкIо-лъытэкIо палатэ 2019-рэ илъэсым Iофэу ышIагъэм, къэралыгъо мылъкум хахьэрэ псэуалъэхэр приватизацие шIыгъэнхэмкIэ планэу аштэгъагъэр гъэцэкIагъэ зэрэ­хъугъэм, республикэм соци­альнэ ыкIи экономикэ хэхъоны­гъэхэр егъэшIыгъэнхэм фытегъэпсыхьэгъэ Стратегием къыдыхэлъытагъэхэр зэрэпхыращыгъэхэм, 2020-рэ илъэс бюджетыр апэрэ кварталымкIэ гъэцэкIагъэ зэрэхъугъэм афэгъэ­хьыгъэ докладхэр ахэм афэ­гъэзагъэхэм къыщашIыгъэх.

Бизнес цIыкIум ыкIи гурытым ащылажьэхэу зэпахырэ узэу COVID-19-м иягъэ анахьэу зэригъэкIыгъэхэм федеральнэ бюджетым къыхэхыгъэу субсидие афэгъэкIогъэным фэгъэ­хьыгъэ унашъом зэхъокIыны­гъэхэр фэшIыгъэнхэу къызщи­Iорэ джэпсалъэкIэ АР-м и Къэ­ралыгъо Совет — Хасэм идепутатхэм УФ-м и Правительствэ ипащэу Михаил Мишустиным зыфагъэзагъ. Мы зэхэсыгъом ащ щытегущыIэхи игъоу алъытагъ.

Пстэумэ ауж Парламентым и Тхьаматэу Владимир Нарожнэм коронавирусыр къызэолIагъэхэм япчъагъэ зыфэдизым, Iофхэм язытет зыфэдэм кIэкIэу къыщигъэгъозэнхэу АР-м псау­ныгъэм икъэухъумэнкIэ ими­нистрэу Мэрэтыкъо Рустем гу­щыIэр ритыгъ. Ащ къызэриIуа­гъэмкIэ, пстэумкIи къызэолIагъэр нэбгырэ 759-рэ мэхъу, сымэджэщым чIэлъыр 238-рэ. Ахэм ащыщэу хьылъэр нэбгыри 8 мэхъу, щыр аппаратэу тхьабылым жьы IэкIэзгъахьэрэм пыгъэнагъ. Яунэхэм арысэу зэIазэхэрэр нэбгырэ 218-рэ (пчъагъэхэм нэужым зэхъокIыныгъэхэр афэхъугъэх). КъызэолIагъэхэм янахьыбэр Красногвардейскэ районым щыщ.

Министрэм депутатхэм за­къыфигъазэзэ, ахъщэ IэпыIэгъоу къаугъои къатыгъэм пае «тхьашъуегъэпсэу» къариIуагъ. Красногвардейскэ ыкIи Шэуджэн районхэм медицинэм иуч­реждениеу арытхэм яIофы­шIэ­хэу, вирусым ыкубзыпIэм итхэу нэбгырэ 72-мэ ар афагощыгъ.

Мыщ лъыпыдзагъэу Парламентым и Тхьаматэ игуадзэу Шъэо Аскэр къызэриIуагъэмкIэ, депутатхэр зы нэбгырэ къэмы­нэу IэпыIэгъум къыхэлэжьагъэх, сомэ мин 500 къаугъоигъагъэр, ау ащ къыщыуцущтхэп.

— Зэпахырэ узым зимыу­шъомбгъуным пае режим гъэ­нэфагъэу республикэр зыте­хьэгъагъэм игъорыгъоу текIы­жьыным къулыкъоу фэгъэза­гъэхэм фагъэхьазыры. Апэрэ лъэбэкъухэр охътэ благъэм тшIы­щтых. Арышъ, нэужым Iоф­хэр нахь дэи мыхъунхэм тыпылъын фае. ЦIыфхэм сакъыныгъэ къызхагъэфэныр, шап­хъэхэр амыукъонхэр зэкIэми зэ­дытиIоф. Депутатхэр ащ чанэу къыхэлэжьэнхэу тэгугъэ, — къы­Iуагъ пстэумэ ауж Владимир Нарожнэм.

ХЪУТ Нэфсэт.