Джырэблагъэ УФ-м и Президентэу Владимир Путиным джэпсалъэу къышIыгъэм коронавирусыкIэу дунаир зэлъызыкIугъэм къинэу къыздихьыгъэхэр цIыфхэм нахь афэгъэпсынкIэгъэнхэм фытегъэпсыхьэгъэ къэралыгъо IэпыIэгъухэм джыри къахигъэхъуагъэхэм ягугъу къыщишIыгъ. Унагъоу сабый зэрысхэр, бизнес цIыкIум ыкIи гурытым ащылажьэхэрэр ары ахэр зыфэгъэхьыгъэхэр.

Зэпахырэ узым зимыушъомбгъуным фэшI цIыфхэр зэхэмыхьанхэу, яунэхэм къарымыкIынхэу зашIым, бизнесым иобъектхэм ащыщыбэхэм яIоф­шIэн къызэтырагъэуцон фаеу хъугъэ, цIыфэу ащылажьэхэрэм ащыщыбэхэм IофшIэпIэ чIыпIэхэр ямыIэжьхэу къэнагъэх. Ащ фэшI джыри зы IэпыIэгъу къэралы­гъом ипащэ кIэщакIо фэхъугъ.

ХъызмэтшIапIэхэм цIыфхэм ялэжьапкIэхэм апэIуагъэхьанэу процентитIу нахьыбэ зытемыгъэ­хъогъэ чIыфэ илъэс ипIалъэу банкхэм къаIахын алъэкIыщт. Щылажьэхэрэм япроцент 90-р иIофшIэпIэ чIыпIэ къыIузгъа­нэрэм чIыфэр зэрэщытэу къэралыгъом фитыжьыщт. Процент 80-м къыщымыкIэу кьыIузгъэнагъэм икредит ызыныкъор ары фатыжьыщтыр.

Джащ фэдэу бизнес цIыкIум ыкIи гурытым ащылажьэхэрэм хэбзэIахьхэмрэ страхованиемкIэ взносхэмрэ мэлылъфэгъу, жъоныгъокIэ ыкIи мэкъуогъу мазэхэм амытынхэу фитыныгъэ къара­тыгъ. Унэе хъызмэтшIапIэ ымыгъэ­псыгъэу, ау ежь-ежьырэу ахъ­щэ къэгъэхъапIэ къызфэзгъо­тыжьы­гъэхэм (самозанятые) 2019-рэ илъэсым хэбзэIахьэу атыгъэми къафырагъэгъэзэжьыщт.

— Бизнесым пылъхэмкIэ IэпыIэгъу пстэури непэ федэ хъущт, — къыIуагъ АР-м и Къэ­ралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэ игуадзэу Шъэо Аскэр. — Тызтехьэгъэ режимым нахьыбэу иягъэ зэригъэкIыгъэхэр ары анаIэ зытетыр. Ахэм а IэпыIэгъур къызэрашъхьэпэщтыр нафэ. Шъыпкъэ, зэкIэми анэмысынкIи хъун, ау... Охътэ кIэкIым зэпстэури къыдэплъытэн, зэпэпщэ­чын, хэкIыпIэ тэрэзыр къэбгъотыныр IэшIэхэп. Къэралыгъом иэкономикэ изытети, нахьыпэкIэ ащ фэдэ Iофыгъо зэрэримы­хьылIагъэри къыдэплъытэнхэ фае.

Унагъоу кIэлэцIыкIу зэрысхэм къэралыгъом ипащэ ынаIэ сыдигъокIи атет. Джыри ахэр апэ ышIыгъэхэм ащыщых. Илъэсищым зыныбжь емыхъугъэ сабый зэрысэу ны мылъкум исертификат къызтефэхэрэм мэлылъфэгъу, жъоныгъокIэ, мэкъуогъу мазэхэм сомэ мин тфырытф къафэкIонэу унашъо нахьыпэкIэ къышIыгъагъ. ЗэкIэ къызтефэхэрэм ар агъэфедагъ.

Джы а ахъщэ тедзэр илъэсищым зыныбжь емыхъугъэ сабый зэрысхэм зэкIэми къаратыным Президентыр кIэщакIо фэхъугъ. НахьыпэкIэ зы сабый нахьыбэ зимыIэхэр ны мылъкум фэгъэ­хьыгъэ программэм къызэрэхимыубытэщтыгъэхэм, ахэр IэпыIэгъунчъэу къызэрэнагъэхэр мы­тэрэзэу зэрилъытэрэм ащ къа­кIигъэтхъыгъ.

— Мы уахътэм сабый зэрыс унэгъо пстэури чIыпIэ къин итых, — къыIуагъ АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм идепутатэу, гъэсэныгъэмкIэ, наукэмкIэ, ныбжьыкIэ IофхэмкIэ, спортымкIэ, СМИ-мкIэ ыкIи общественнэ организациехэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ и Комитет ипащэу Шэуджэн Тембот. — ЗэкI пIоми хэукъоныгъэ мыхъунэу, къэралыгъом иIэпыIэгъу ежэх, ары зыщыгугъыхэрэр. Арышъ, уна­гъоу ны мылъкур къызтефэхэрэм ямызакъоу, илъэсищым зы­ныбжь емыхъугъэ сабый зэрыс пстэуми сомэ 5000 мэзищым къафэкIонэу зэрашIыгъэр зафэу тэлъытэ. КIэлэцIыкIу зэрысхэм къафигъэ­нэфэгъэ IэпыIэгъухэр ары ана­хьэу тызгъэгушIуагъэри, зыдедгъэштагъэри. Сыда пIомэ, социальнэ лъэныкъор сыдигъокIи анахь шъхьаI.

Джащ фэдэу илъэсищым къы­щыублагъэу 16-м шIомыкIэу зыныбжь кIэлэцIыкIухэм нэбгырэ пэпчъ сомэ 10000 зэтыгъоу къакIорэ мэкъуогъу мазэм къаратыщт.

Илъэсищым къыщыублагъэу 7-м нэс зыныбжь сабый зэрыс унагъоу зигъот макIэхэм кIэлэцIыкIур зэрэпсэун ылъэ­кIыщт ахъщэ анахь макIэу субъектым щагъэнэфагъэм фэдиз къафэ­кIонэу агъэпсын алъэкIыщт. Ар зэкIэIэбэнхэшъ, щылэ мазэм и 1-м къыщегъэжьагъэу къы­дыха­лъытэзэ къафалъытэнэу УФ-м и Президент унашъо къышIыгъ.

Мы IэпыIэгъухэр къызтефэ­хэрэм ахэр къаIэкIэхьанхэм пае къэралыгъо фэIо-фашIэхэм япортал лъэIу тхылъыр щатынэу ары ныIэп ищыкIагъэр.

КIэлэцIыкIухэм апае пособиери фэдизкIэ нахьыбэ ашIыгъэу къатыщт.

— КIэлэцIыкIу зэрыс унагъо­хэм къэралыгъо IэпыIэгъур сыдигъокIи ящыкIагъ, ау мы уахътэм игъодэдэ мэхъу, — къы­Iуагъ АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм Красногвардейскэ районымкIэ идепутатэу Былымыхьэ Иринэ. — Джы а IэпыIэгъур мыгужъоу игъом аIэкIэхьэныр ары анахь шъхьаIэр. Ны-тыхэм къулыкъу ыкIи ведомствэ зэфэшъхьафхэр къакIухьэзэ тхылъхэр агъэхьазырынхэ имыщыкIагъэу зэрашIыгъэр дэгъудэд. Къыхэзгъэщымэ сшIоигъор, са­бы­ир къызэрыхъухьагъэхэм ямы­закъоу, ыпIунэу зыштагъэхэми IэпыIэгъур зэранэсыщтыр ары. Сэ сыдепутат, сын ыкIи сыныжъ, арышъ лъэшэу сигуапэ унагъоу кIэлэцIыкIу зэрысхэм аущтэу лъэшэу къэралыгъом ипащэ ынаIэ сыдигъокIи зэратыригъэтырэр.

ХЪУТ Нэфсэт.