Хэгъэгу зэошхом текIоныгъэ къызщыдахыгъэр мыгъэ илъэс 75-рэ зэрэхъурэм ипэгъокIэу цIыф шIагъоу, ­лъэпкъ зэхэдз зимы1эу, зихэгъэгу ш1у зылъэгъоу къырык1огъэ сипщэу Кучмэз Махьмуд Аталыкъ ыкъом сыкъытегущыIэ сшIоигъу.

Махьмуд Аталыкъ ыкъор 1922-рэ илъэсым щылэ мазэм и 6-м Еджэркъуае мэкъумэщышIэ унагъом къихъухьагъ. Ихэгъэгу ыпсэ хэтIагъэу, Iоф­шIэным илIыхъужъэу щыIэныгъэ гъогу дахэ къыкIугъ. Джыра­къые гурыт еджапIэр ыкIи медицинэ техникумым иапэрэ курсыр къызеухыхэм, 1939-рэ илъэсым Кучмэзым апэдэдэ IофшIэныр колхозэу «Егерухай 1-й» зыфиIорэм лэжьакIоу щыригъэ­жьагъ. Ащ тIэкIурэ Iоф щишIагъэу дзэр къеджи къулыкъум ащагъ. Ащ илъэсрэ курсантэу щагъэхьазыри, нэужым 1942-рэ илъэсым Сталинград заом ащагъ. 1942-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу 1946-рэ илъэсым нэс дзэм хэтэу, къалэу Сталинград икъэухъумэн иIахьы­шхо хишIыхьагъ. ЛIыхъужъыныгъэу ыкIи лIыблэнагъэу къызхигъэфагъэхэм афэшI тын лъа­пIэхэр къыфагъэшъошагъэх.

Махьмуд Апэрэ Украинэ фронтым хэтэу заор Германием щиухыгъ. Ащ илIыблэнагъэ осэшхо къыфишIыгъ Апэрэ Украинэ фронтым идзэ икоман­дующэу, Советскэ Союзым имаршалэу И. Коневым. Хэ­гъэгу зэошхор зэраухыгъэм фэшI И. Коневым ирэзэныгъэ тхылъэу гвардием истаршинау Кучмэзым факIорэм мыщ фэдэу итхагъ: «Зэо мэхъаджэм иилъэс­хэм хэгъэгум къыпфи­гъэуцугъэ пшъэрылъыр щытхъу хэлъэу бгъэцэкIагъэ, Апэрэ Украинэ фронтым идзэ ухэтэу къулыкъур пхьыгъэ, лIыблэнагъэу къыпхэфагъэмкIэ шъхьэ­кIэфэныгъэр къэблэжьыгъ. Си­цыхьэ телъ Хэгъэгу зэошхом илъэхъан хэгъэгум фыуиIэгъэ шIулъэгъум къыкIимычэу, тапэ­кIи уищытхъу ябгъаIозэ Iоф­шIэнымкIэ лIыблэнагъэ зэрэзепхьащтым». Маршалэу И. Коне­выр хэукъуагъэп. ЗэриIуагъэм фэдэу зэоуж илъэсхэм Кучмэз Махьмуд IофшIэнымкIэ гъэ­хъэгъэшхохэр зэришIыгъэмкIэ пчъагъэрэ къыхагъэщыгъ. 1947-рэ илъэсым Кощхьаблэ РК КПСС-м иинструкторэу ригъэ­жьагъ. Нэужым, 1953-рэ илъэсым, Геленджик дэтыгъэ илъэ­ситIу партийнэ еджапIэр къызеухым, Шэуджэн РК КПСС-м иапэрэ секретарэу агъэнэфагъ. ЕтIанэ, 1957-рэ илъэсым Кощхьэблэ райисполкомым итхьаматэ ашIыгъ ыкIи илъэси 10-м къыкIоцI а IэнатIэр щытхъу хэ­лъэу ыгъэцэкIагъ. ЗэхэщэкIо дэгъоу зэрэщытыр къы-да­лъыти, КПСС-м и Адыгэ Об­ком ибюро иунашъокIэ, 1967-рэ илъэсым КПСС-м и Обком ифинанс-хъызмэт отдел ипащэу агъэнафэ ыкIи а IэнатIэр 1975-рэ илъэсым нэс егъэцакIэ.

Ащ ыуж, пенсием окIофэ М. Кучмэзым Мые­къуапэ ибэдзэр хъызмэт пэщэныгъэ дызэрихьагъ ыкIи бэдзэр комплекс агъэпсынымкIэ иIахьышIу хишIыхьагъ.

Тыдэрэ чIыпIэ щылэ­жьагъэми, Махьмуд гукIэгъуныгъэшхо хэлъэу, ыгу етыгъэу, ежьымкIи иIофышIэхэмкIи пхъэшагъэ къызхигъафэзэ пшъэдэ­кIыжь ин зыпылъ Iоф­шIэнхэр ыгъэцэкIагъэх. ЦIыфхэм дэгъоу афы­щытыгъ, ащ пае ежьми шъхьэкIэфэныгъэшхо къы­фашIыщтыгъ.

Пенсием зэкIоми, Махьмуд Аталыкъ ыкъор ишэнгъэпсыкIэ елъытыгъэу Iоф ымышIэу щысыгъэп. Ветеранхэм ясовет хэтэу общественнэ IофшIэнхэр ыгъэцакIэщтыгъэх, ныбжьыкIэхэм яхэгъэгу шIу алъэгъоу пIyгъэнхэм иIахьышIу хишIыхьагъ. Гум къинэжьынэу Махьмуд ищыIэныгъэ макIэп къыхэхъухьагъэр. Ахэм зэу ащыщ 2001-рэ илъэсым жъоныгъуакIэм и 9-м ТекIоныгъэм и Мафэ ихэгъэунэфыкIын фэгъэхьыгъэ парадэу Москва и Краснэ площадь щыкIуагъэм зэрэхэлэжьагъэр.

Кучмэз Махьмуд щысэ зытырахыщтыгъэ шъхьэгъусэу, тэу щытыгъ. Ишъхьэгъусэрэ ежьыр­рэ зэгурыIохэу сабыиплI зэ­дапIугъ, щыIэныгъэ гъогу дахэм тырагъэхьагъэх. ИIахьыл-гупсэхэм ыпсэ ахэтIагъэу афыщытыгъ, иIэпыIэгъу ренэу зэраригъэкIыщтым пылъыгъ.

Махьмуд къулыкъумкIэ ыкIи IофшIэнымкIэ къылэжьыгъэхэ орденхэр къыфагъэшъошагъэх: «Жъогъо Плъыжьыр», «Знак почета», «Трудового Красного Знамени», медалэу «За от­вагу», нэмыкIыбэхэри.

2001-рэ илъэсым мэкъуогъум и 9-м ыныбжь я 80-рэ илъэ­сым итэу А. Кучмэзыр автомобиль хъугъэ-шIагъэм ха­фи, идунай ыхъожьыгъ. Тятэ лъапI, тятэжъ, тятэжъ пIашъ! Ренэу дахэкIэ тыгу уилъыщт!

Кучмэз Фатим.