Адыгэ литературэм сыдигъуи чанэу щылэжьа­­­гъэх ыкIи непи щэлажьэх нэмыкI цIыф лъэпкъ- хэм къахэкIыгъэ тхакIохэр. Ахэр ягу­пшы­сэкIэ къытпэблагъэх, тызэгурэIо, тэгъашIох.

Урыс классикхэм тилитературэ лъапсэ ыдзынымкIэ яшIогъэшхо къытэкIыгъ, джырэ ма­фэхэм ащ фэдэ зэдэIорышIэ­ныгъэу урыс тхакIохэм адытиIэм, адыгэ литературэр нахь гъэшIэгъон ешIы, епсыхьэ.

Зигугъу къэсшIыщтыр сыдрэ Iофи зыIэрэ зыгурэ якIоу, тхэн-гупшысэныр зисэнэхьат шъхьаIэу, щыIакIэр гъунэнчъэу зикIасэу, цIыфхэр зилъапIэу, гъэсагъэу, Iэдэбэу, журналистэу, тхакIоу Анатолий Пренкэр ары.

ЛIым ыныбжь илъэс 80 зэрэ­хъурэр мы мафэм хегъэунэ­фыкIы. Арышъ, пстэуми апэу, псауныгъэкIэ, мамырныгъэкIэ, творческэ гухахъокIэ ыкIи гъэ­хъагъэхэмкIэ, насып иныкIэ ты­фэлъаIо.

ИщыIэныгъэ ыкIи итворческэ гъогу

Чъыгым, къэгъагъэм, уцым къэкIынхэм пае псы агъотын фае. ЦIыфым джащ фэдэ къа­бзэу зезгъэузэнкIэу хэзгъахъо­рэр Iофыр ары. Iофы ушхэныри, уеджэныри, уцIыфыныри, узыфырикъужьэу уиилъэсхэр сыдигъуи гъашIэм пхырыпщынхэр. Зызымыгъэбэлэрэгъхэу, ча­ныгъэ зыхэлъхэм бэ къадэ­хъурэр: ашъхьэ закъоу щымытэу, ядунэететыкIэкIэ ахэр нэмыкIхэм щысэтехыпIэ афэхъух.

Анатолий Пренкэр жъоны­гъуакIэм и 1-м 1940-рэ илъэсым Мыекъопэ районым ит станицэу Кужорскэм къыщы­хъугъ.

Гурыт еджапIэр къызеухым псэолъэшI пкъыгъохэмкIэ Адыгэ комбинатым грузчикэу, Мые­къо­пэ дубильнэ-экстракт заводым токарэу Iоф ащишIагъ. 1959-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу 1962-м нэс дзэм къулыкъур щихьыгъ.

1967-рэ илъэсым Ереванскэ къэралыгъо университетым филологиемкIэ ифакультет къыу­хыгъ, Усть-Лабинскэ ирайон гъэзетэу «Сельская новь» зыфиIорэм илитературнэ IофышIагъ. Ащ ыужым краснознаменнэ хышIуцIэ флотым къулыкъур щихьыгъ.

1972-рэ илъэсым Адыгэ авто­ном хэкум къэкIожьыгъ ыкIи хэку гъэзетэу «Адыгейская прав­да» («Советская Адыгея») иредакцие литературнэ IофышIэу аштэ. 1975 — 1977-рэ илъэсхэм Ростов дэт апшъэрэ партийнэ еджапIэм журналистикэмкIэ икъутамэ щеджагъ. 1977-рэ илъэ­сым къыщыублагъэу 1980-м нэс Адыгэ хэку КПСС-м про­пагандэмкIэ иотдел иинструкторыгъ. 1980-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу А. С. Пренкэр гъэзетым иотдел ипащэу щытыгъ, пшъэдэкIыжь зыхьырэ секретарыгъ, редактор шъхьаIэм иго­дзагъ. 1996-м къыщегъэжьагъэу 2001-м нэс редактор шъхьэIагъ. Зы илъэсрэ Адыгеим хэутынымкIэ и Комитет Iофыгъо зэфэшъхьафхэмкIэ упчIэжьэгъоу иIагъ. Ащ ыужым 2013-рэ илъэсым нэс республикэ гъэзетэу «Советская Адыгеим» илитературнэ редакторыгъ.

Къэлэмыпэ чан

Анатолий Пренкэм ытхыхэрэр 1957-рэ илъэсым щегъэжьагъэу къыхеутых.

ГущыIэм ыуасэ, ыкIуачIэ зэхишIэн амал зэфэшъхьафыбэ зыгъотыгъэ Анатолий итворческэ гупшысэ къызэIуихыгъ, етIупщыгъэу ахэр къыдегъэкIых. Ытхыгъэхэм ащыщхэр черкес ыкIи адыгабзэкIэ зэрадзэкIы-гъэх. ТхакIом икъэлэмыпэ зэрэчаным фэдэ къабзэу, зэрэгъэшIэгъоныр а зэкIэм къаушыхьаты. Илъэс 20-м тхакIом творческэ Iофышхоу ышIагъэм ищысэх мыщ фэдиз художественнэ тхылъэу ыIапэ къычIэкIыгъэр. Ахэр щыIэныгъэм иIашIуи, ихафи, цIыфым ащ чIыпIэу щыриIи къызщиIотыкIыгъэх, нэфэгъэ-­шъыпкъагъэр ахэгощагъ, щыIэныгъэр къыбгурагъаIо, ухэтми ущыIэным иамал ин зыфэдэр зыхыуагъашIэ. УщыIэныр псын­кIэп, ау уцIыфэу, тэрэзэу гъашIэ къэбгъэшIэныр зэрэнасыпыгъэр А. Пренкэм итворчествэ щыкIэгъэтхъыгъ.

А. Пренкэр — Адыгэ Респуб­ликэм изаслуженнэ журналист, АР-м литературэм ылъэныкъокIэ и Къэралыгъо премие илау­реат, Урысыем ижурналистхэм я Союз хэт, Урысыем ижурналистхэм я Союз ишIухьафтын ялауреат, шIухьафтынэу «Зо­лотое перо Кубани» къыфагъэ­шъошагъ, журналистикэмкIэ Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ ипремие ыкIи шIухьафтынэу Петр Великэм ыцIэкIэ агъэнэфагъэм ялауреат, 1998-рэ илъэ­сым къыщегъэжьагъэу Урысыем итхакIохэм я Союз хэт. Ана­толий Пренкэр зишIушIэ зыгъотыжьыгъэу, ыгъэгушIожьыгъэ цIыф насыпышIу. Къэралыгъоми, цIыфхэми, IофшIэгъу-ныб­джэгъухэми, гъэзет ыкIи тхылъеджэхэми шъхьэкIафи, лъытэны­гъи зыфашIырэ гъэсагъ. Къы­зыхъугъэр илъэс 80 мэхъу, ащкIэ итворчествэ зикIасэхэр фэгу­шIох, игухэлъышIухэр къыдэ­хъунхэу фэлъаIох.