ХэбзакIэу къыдагъэкIыхэрэм мазэ къэс ахэхъо. Ахэр цIыф пстэуми ашIэн фае. УнэшъуакIэхэу мэлылъфэгъу мазэм кIуачIэ зиIэ хъугъэхэм гъэтхапэм иаужырэ мафэ УФ-м и Къэралыгъо Думэ гузэжъогъоу ыштагъэхэри ахэтых. Ахэр пенсиехэм, ипотекэм, ны мылъкум, хэбзэ IэпыIэгъум афэгъэхьыгъэх.

Икъыдэхын къагъэпсынкIагъ

Сабыйхэр зыпIурэ унагъохэм къаратырэ ны мылъкум аужырэ илъэсхэм хэхъо зэпыт. Джы ащ фэгъэхьыгъэ сертификатым икъы­дэхын къагъэпсынкIагъ.

Мэлылъфэгъум и 15-м къыщегъэжьагъэу лъэIу тхылъхэр амытхыхэу сертификатхэр къаратыхэу рагъэжьэщт. Сабыим янэ-ятэхэр хэмылажьэхэу ахэр къафагъэхьазырыщтых.

Сабый цIыкIухэмрэ ­ны-тыхэмрэ афэгъэхьыгъэ къэбархэр зэрыт тхылъхэр джы Урысыем и Пенсионнэ фонд Къэралыгъо ЗыкI реестрэм фаригъэ­хьызэ ышIыщт. АхэмкIэ упчIэхэр къэмыуцумэ, сер­тификатыр къагъэхьазырынышъ, зищыкIагъэм къыфырагъэхьыжьыщт.

Сабыим янэ къэралыгъо фэIо-фашIэхэм япортал регистрацие зыщи­шIыгъэмэ, сертификатыр зэрэхьазырым икъэбар иунэе кабинет къырагъэ­хьыщт, ителефон номер къыгъэнагъэмэ, къыфы­теощтых.

Ау сабыим фэгъэхьыгъэ къэбарыр Къэралыгъо зыкI реестрэм хэмытмэ, ежь Пенсионнэ фондым икъутамэ е МФЦ-м зыфагъэзэнэу хъущт. Сертификатым игъэхьазырын ыпэкIэ мэфэ 15 тырагъэкIуадэщтыгъэмэ, джы мэфи 5-кIэ къаратыжьыщт.

Пенсиехэм къафахагъэхъуагъ

Мэлылъфэгъум къыщегъэжьагъэу пенсием кIуагъэхэм, сэкъатныгъэ зиIэхэм, нэмыкI купхэм ясоциальнэ пенсие проценти 6,1-рэ къыхэхъуагъэу къаратыщт.

Ау пенсионер пстэури ащ ха­хьэхэрэп. Къызфыхагъэхъуагъэ­хэр макIэрэ Iоф зышIагъэхэу, зистаж цIыкIухэр арых. Зипен- сие къыхэхъуагъэхэм ащыщых Хэгъэгу зэошхом хэлэжьагъэхэр, «Жителю блокадного Ленинграда» зыфиIорэ тамыгъэр къызэратыгъэхэр, чернобыльцэ­хэр. 2018-рэ илъэсым социальнэ пенсиехэр индексацие зэрашIыгъагъэхэр проценти 2,9-рэ, 2019-рэм — проценти 2. Къызфыхагъэхъуагъэхэм япчъагъэ нэбгырэ миллиони 4 фэдиз мэхъух.

Регистрацием къыхеубытэх

ЦIыф жъугъэхэм агъэфедэрэ аттракционхэу паркхэм, кIэлэцIыкIу джэгупIэхэм, нэмыкI зыгъэпсэфыпIэхэм адэтхэр тапэкIэ зэрагъэ­псыщтхэ ыкIи зэрагъэуцущтхэ шIыкIэхэм афэгъэхьыгъэ унашъом мэлылъфэгъум и 9-м къыщегъэжьагъэу кIуачIэ иIэ хъугъэ.

Аттракционхэр зиехэм Гостехнадзорым ахэр ре­гистрацие щарагъэшIын фае, ахэм Iоф зэрашIэрэм лъыплъэщтыри мы къулыкъур ары.

Мы лъэхъаным Iоф зы­шIэхэрэм мазэм къыкIоцI регистрацие акIун фае. ЦIыфхэм аттракционым изытет зыфэдэр ыкIи ар зэрэмыщынагъор ашIэным фэшI регистрацие зэрашIыгъэр къэзыушы­хьатырэ къэралыгъо ре­гистрационнэ тамыгъэр къэлъагъоу ащ тырагъэпкIэн фае.

Игъом дащыщтых

Дзэ къулыкъур зыхьыщт нэбгырэ мини 135-рэ гъатхэм дащынхэу Президентым унашъо ­къыдигъэкIыгъ. Ахэм мэлылъфэгъум иапэрэ мафэ къыщегъэжьагъэу бэдзэогъум и 15-м нэс къяджэнхэ фэягъэх.

Урысые Федерацием зыкъэухъумэжьынымкIэ иминистрэу Сергей Шойгу къызэриIуагъэмкIэ, коронавирусым ыпкъ къи­кIыкIэ дзэ къулыкъум идэщын ипIалъэ зэ­кIахьанэу фэягъэх, ау игъом дащыхэу, дзэ частьхэм занэсыхэкIэ, вирусыр къапы­хьагъэмэ зэрагъэшIэ­нэу тхьамэфитIу ка­ран­тиныр акIумэ нахьы­шIоу тыраубытагъ.

Дзэ къулыкъум дэ­кIыщтхэм апае военкоматхэм зэкIэми мэлылъфэгъум и 1-м къы­щегъэжьагъэу телефон «линие занкIэхэр» къащызэIуахыгъэх.

Сомэ мин 12-м ехъу къаратыщт

Iоф зымышIэу хабзэр IэпыIэгъу зыфэхъу­хэ­рэм япчъагъэ хэхъо.

Ахэм мазэ къэс къара­тыщт ахъщэр лэжьэпкIэ анахь макIэу хэгъэгум ­илъым (МРОТ-м) фэдиз ашIыгъ.

Джынэс лэжьапкIэ зимы­Iэхэм хабзэм анахьыбэу къаритыщтыгъэ ахъщэр сомэ мини 8 зэрэхъущтыгъэр, мэлылъфэгъум къыщегъэжьагъэу сомэ мин 12-м ехъугъ.

Маркировкэ ашIых

Мэлылъфэгъум къыщегъэжьагъэу къэкIорэ илъэсым игъэтхэпэ мазэ нэс псы зэрыт бэшэрэбхэр маркировкэ ашIыщтых. Ахэм ахэхьэх псы къабзэхэр, минералхэр зыхэлъхэр, газ зыхэтхэр, шъоущыгъу зыхалъхьэхэрэр.

Мы лъэхъаным тутынхэр, машинэ щэрэхъхэр, фотокамерэхэр, нэмыкI пкъыгъохэри маркировкэ ашIыгъахэх. Мэкъуогъум къыщегъэжьагъэу щэмрэ щэхэкIхэмрэ, бэдзэогъум къыщегъэжьагъэу Iэзэгъу уцхэр ахэм къахэхъощтых.

Маркировкэ ашIыгъэ товархэр зыдэт къэмланхэм кодхэр къатырадзэх, къэпщэфырэ пкъыгъор зыщыщыр, ыцIэ, къыдэзгъэкIыгъэр, къызатIупщыгъэ мафэр, чIыпIэр ыкIи уахътэр зытетхэгъэхэ тхылъыпIэхэр къапашIэх.