Урысыем и Президентэу Владимир Путиным коронавирусым игумэкIыгъохэм афэгъэхьыгъэ видеоселектор зэхэсыгъо тыгъуасэ зэхищагъ. Ащ хэлэжьагъ Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат. Джащ фэдэу УФ-м и Правительствэ, Урысыем и Президент и Администрацие, къэралыгъом ишъолъырхэм япащэхэр Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх.

Коронавирусым пэшIуекIогъэ­ныр ары Iофыгъо шъхьаIэу щытыгъэр. Ащ къыдыхэлъытагъэу цIыфхэм япсауныгъэрэ ящынэгъончъагъэрэ къэухъумэгъэнхэм, экономикэм зыпкъ­итыныгъэ иIэным, цIыфхэм яIофшIапIэхэр ыкIи яхахъохэр къызэтегъэнэжьыгъэнхэм атегущыIагъэх.

УФ-м и Президентэу Владимир Путиным зэхэсыгъом ипэ­ублэ къызэрэщиIуагъэмкIэ, зэпахырэ узым пэшIуекIогъэнымкIэ непэ анахь мэхьанэшхо зиIэр медицинэ учреждениехэр а IофшIэным фэхьазырынхэр, кIуачIэу ыкIи амалэу аIэкIэлъым хэгъэхъогъэныр, Iэзэгъу уцхэр, медоборудованиер, IэпыIэгъу псынкIэм иавтомобильхэр ащэфынхэр. Ахэм апэIухьащт мылъкур мэлылъфэгъу мазэм шъолъыр­хэм афатIупщынэу рагъэжьэщт. Джащ фэдэу къэралыгъом ипащэ финансхэмкIэ Министерствэм пшъэрылъ фишIыгъ IэпыIэгъу ахъщэу къаIэкIахьэрэр шъолъырхэм нахь зищыкIэгъэ лъэныкъохэм ащагъэфедэн амал яIэнэу, сыда пIомэ гумэкIыгъоу щыIэхэр чIыпIэхэм нахь дэгъоу ащалъэгъу.

Зэпахырэ узым пэшIуекIогъэ­нымкIэ субъектхэм анахьэу анаIэ зытырагъэтырэ лъэныкъо­хэми атегущыIагъэх. Мыщ дэжьым Владимир Путиным къызэриIуагъэмкIэ, регионхэр зэзыпхыхэрэ транспортым, хьылъэзещэхэм ыкIи цIыфхэр зезыщэхэрэм яIофшIэн къызэтырагъэуцо хъущтэп.

— Компаниехэм, организациехэм, предпринимательхэм Iоф зэрашIэщтыгъэ шIыкIэм техьажьынхэм непэ мэхьанэшхо иI. Ар гъэцэкIагъэ зэрэ­хъу­щтым екIолIэкIэ гъэнэфагъэ къыфэдгъотын фае, — къыIуагъ Владимир Путиным.

Кризисым пэшIуекIогъэнымкIэ лъэбэкъоу ашIыгъэхэм, унэшъуа­кIэу аштагъэхэм къэралыгъом ипащэ къащыуцугъ. Социальнэ фондхэм арагъэхьэрэ страховой тынхэр мэзихкIэ зэрэзэкIахьагъэм къыхиубытэщтых предприятие цIыкIухэр, гумэкIыгъо хэ­фэгъэ бизнес цIыкIум ыкIи гурытым хэщагъэхэр. IофшIапIэр чIэзынагъэхэм аратырэ пособиер анахь иным фэдизыщт. Бизнесменхэм атын фэе хэбзэIахьхэмкIэ чIыфэу зэIуагъа­кIэрэр илъэсым къыкIоцI зэфэдиз IахьхэмкIэ атыжьын амал яIэщт. Бизнесым IэпыIэгъу те­дзэ егъэгъотыгъэным фытегъэпсы­хьэгъэ программэ УФ-м и Пра­вительствэрэ Урысыем и Гупчэ Банкрэ къагъэ­хьазырынэу уна­шъо афашIыгъ. Ащ ишIуагъэкIэ IофшIэпIэ чIыпIэхэр, цIыфхэм яхахъохэр къызэтенэщтых.

Джащ фэдэу ны мылъкур къызэратынэу фитыныгъэ зиIэ унагъохэу илъэси 3-м нэс зыныбжь сабый зэрысхэм мазэ къэс сомэ минитф аратыным фытегъэпсыхьэгъэ унашъоми кIэтхагъ УФ-м и Президент. Ащ фэдэ тынхэр мэлылъфэгъум, жъоныгъуакIэм ыкIи мэкъуо­гъум зытефэхэрэм аIэкIэхьащтых. МазэкIэ нахьыжьэу, мэкъуогъум щыублагъэу, илъэси 3 — 7 зыныбжь кIэлэцIыкIухэми ахъщэ IэпыIэгъур аIукIэщт. Ащ нэмыкIэу, зянэ-зятэ Iоф зымышIэрэ сабыйхэм мазэ къэс ахъщэ тын тедзэхэр аратыщт, зы нэбгырэм телъытагъэу ар сомэ минищ мэхъу. Потребительскэ ыкIи ипотечнэ кредитхэмкIэ каникул шIыкIэр цIыфхэм къызфагъэфедэн амал аратыным пащэхэм анаIэ тырагъэтыщт.

— Тицыхьэ зытелъыжьэу, IэпэIэсэныгъэу тиIэр дгъэфедэзэ Iоф тшIэщт. КъыкIэсэгъэтхъы — ащ пае тэ амал­хэр зэкIэ тиIэх: макроэкономическэ зыпкъитыныгъэр щыI, къэралыгъом чIыфэу телъыр макIэ, илъэс пчъагъэхэм къа­кIоцI зэIудгъэкIэгъэ «щынэгъончъэ шъхьантэр» сыд фэдэ сценариекIэ гумэкIыгъо Iофыр ремыкIокIыгъэми, ащ тызэрэпэшIуекIощт мылъку тIэкIэлъ, аужырэм, блэкIыгъэ илъэсхэм кризисхэм такъызэрикIыжьыгъэ опыти тиI. КъыдгурэIо, чIэнагъэхэр тымышIыхэу мы чIыпIэ зэжъум тикIын зэрэтымылъэкIыщтыр, ау ахэр нахь макIэ тшIынхэ тлъэкIыщт, тапэкIэ хэхъоныгъэу тызфэ­кIощтхэм алъапсэ дгъэхьазырыщт», — къыкIигъэтхъыгъ Владимир Путиным.

Къэралыгъом ипащэ Урысыем щыпсэурэ цIыфмэ джащ фэдэу зафигъэзагъ, унэм исынхэр Iофыгъо шъхьаIэу непэ зэрэщытыр, инфекцием ебэныгъэнымкIэ ащ мэхьанэшхо зэриIэр къыкIигъэтхъыгъ.

Зэхэсыгъом ыуж КъумпIыл Мурат УФ-м и Президент пшъэ­рылъ шъхьаIэу къыгъэ­нэфа­гъэр къыхигъэщыгъ, ар шъолъырым щыпсэурэ цIыф пэпчъ ищыIэныгъэ уфэбэнэныр арэу зэрэщытыр къы­Iуагъ.

— Владимир Путиным къы­зэрэкIигъэтхъыгъэу псынкIэу Iофхэр зэшIохыгъэнхэ, IэпэIэ­сэныгъэ хэлъэу, уахътэр бгъэ­лъапIэзэ упсэун фае, — къы­Iуагъ АР-м и ЛIышъхьэ.

— Шъолъыр пэпчъ а пшъэ­рылъым игъэцэкIэнкIэ пшъэ­дэкIыжь ехьы, коронавирусым изегъэушъомбгъун къызэтегъэуцогъэнымкIэ мэхьанэ иI. ГумэкIыгъоу непэ къытфэкIуа­гъэр псынкIэу дэгъэзыжьыгъэ­ным пае Адыгеим шапхъэхэр щыгъэнэфагъэх. Медучреждениемэ ачIэт Iэмэ-псымэхэм ахэгъэхъогъэными тынаIэ тет. Коронавирусыр къэгъэуцугъэ­ным фэгъэхьыгъэ пэшIоры­гъэшъ Iофтхьабзэхэри шъо­лъы­рым щыретэгъэкIокIых. ТапэкIэ къэралыгъо пащэм къыIогъагъ медицинэм иIофы­шIэхэм IэпыIэгъу тазэрэфэ­хъун фаер. Республикэм ащ фэдэ IофшIэн джырэ уахътэм щытэгъэцакIэ. Ахъщэ тедзэу IофшIакIохэм аратыщтыр зыфэдизыр гъэнэфэгъахэ, ахэр инфекцием икъэгъэуцун апэ итхэу дэлажьэхэрэмэ аратыщтых.

Адыгеим и ЛIышъхьэ къызэриIуагъэмкIэ, Президентым зэхэсыгъом къыщиIэтыгъэ Iофыгъохэм ауж, медицинэм иIофышIэхэм апае агъэнэфэгъахэу щыIэ IэпыIэгъухэм джыри кIэхэр агуагъэхъощтых. Федеральнэ бюджетым къытIупщыщт ахъщэмкIэ страховой тынхэм ахагъэхъощт.

— Непэ зэрэхэгъэгоу зэрэщашIыгъэм фэдэу тэ тиреспуб­лики гъунапкъэ зиIэ шапхъэ­хэр щыдгъэнэфагъэх. Адыге­им щыпсэурэ цIыфмэ «тхьа­шъуегъэпсэу» ясIонэу сыфай унэм зэрисхэм, тызэрэзэхашIыкIырэм апае. Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэу зетхьэ­хэрэм апкъ къикIэу эпидемием лъэшэу зиушъомбгъурэп. А Iофыгъомэ адакIоу экономикэ упчIэхэри къэуцух, бизнесым тызэрэдеIэщтыр, гъот макIэ зиIэмэ тишIуагъэ зэрядгъэкIыщтыр. Ахэм анаIэ къатыридзагъ къэралыгъом и Президенти, ащ тэри Iоф дэтэшIэ. Федеральнэхэм адакIоу шъолъыр унашъохэри дгъэнэфагъэх. Мэкъу-мэщым ыкIи сатыум щылажьэхэрэм ащыщ­хэм гъунэпкъэ шапхъэхэр атехыжьыгъэнхэмкIэ унашъо­хэр тшIыгъэх. Акъылыгъэ хэлъэу, тызэгурыIозэ федеральнэ гупчэм тызэрэдэла­жьэрэм бэкIэ елъытыгъ пандемием тыкъызэрэхэ­кIыжьы­щтыр, мы лъэхъэнэ къиным цIыфхэм IэпыIэгъу тазэрэфэ­хъущтыр, — къыIуагъ Адыгеим и ЛIышъхьэ.