Мы зэпахырэ узым непэ зэрэдунаеу егъэгу­мэкIы. Ащ ебэныгъэным фэшI цIыфхэр зэ­гоу­цонхэм, мы уахътэм зыкIыныгъэ къызха­гъэфэным мэхьанэшхо иI. ГущыIэгъу тызфэ­хъугъэ цIыфхэм ары гупшысэ шъхьаIэу яIэр.

Болэкъо Аслъан,АР-м мэзхэмкIэ и ГъэIорышIапIэ инахьыжъхэм я Совет итхьамат:

— Непэ Урысыем имызакъоу зэрэдунаеу зэпахырэ узэу коронавирусым алъэкI къамыгъанэу пэуцужьых. Мы уз щынагъом иIэзэгъу уц къагъотыфэ, непэ зэкIэхэми тызфэсакъыжьын, типащэхэм къытаIохэрэр шIокI имыIэу дгъэцэкIэнхэ фае. Унэм тыкъимыкIэу тисынымкIэ уна­шъоу щыIагъэр мэлылъфэгъум ыкIэм нэс джыри лъагъэкIотагъ. Мыщ ыпэкIэ Iоф зышIэхэу зыныбжь илъэс 65-м къехъугъэхэм узыр тфэмыукIочIынэу алъыти, тагъэтIысыгъ. ТинахьыкIэхэм зэ­кIэми зафэтэгъазэ ыкIи тялъэIу унэмэ къарымыкIынхэу, цIыф куп зэхахьэхэм защаухъумэнхэу, зыфэсакъыжьынхэу. УзэрэзекIон фаехэр телевизорымкIи, ИнтернетымкIи врачхэм къаIох, ахэр дэх имыIэу цIыф пэпчъ ыгъэцэ­кIэнхэ фае. ЗэкIэхэми телефонхэр тиIэх, узэкIэупчIэщтмэ хэти ыдэжь укIон ищыкIагъэп, егъэлые­гъащэу узэхэмыхьэмэ нахьышIу. Непэ гумэкIыгъоу тызыхэфагъэр зэкIэми икъоу къыдгурыIон фае, пащэхэм къытаIорэр Iэпэдэлэл тшIы хъущтэп. Зым Iэпызырэр, адрэм къыштэжьэу, тызэкъотэу тызэдэпсэун фае. ЧIыпIэу непэ тызэрыфагъэм бэмэ уарегъэгу­пшысэ, бэ угу къегъэкIы. Анахьэу шIу тыгу илъэу, гъот макIэ зи­Iэхэм тазэрадэIэпыIэн фаер зы­щыдгъэгъупшэ хъущтэп. Адыгеир пштэмэ, ти ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат цIыфхэм афэгумэкIэу фэшIэщтыр зэкIэ ешIэ, ащ тэри тыкъотэу, къыIохэрэм адедгъа­штэу тызекIомэ, узым тыпэшIуе­кIон зэрэтлъэкIыщтым сицыхьэ телъ. «Узэкъотмэ — улъэш» аIо. Арышъ, зэкIэми тызэкъо­тэу мы гумэкIыгъом тыпэжъу­гъэу­цужь. Тхьам селъэIу зэкIэми узынчъагъэ тиIэу, гушIуагъорэ тхъагъорэ нэмыкI тымылъэгъоу тыщыIэнэу.

Курыжъ Светлан, къэралыгъо статистикэмкIэ Федеральнэ къулыкъум Краснодар краимкIэ ыкIи АдыгеимкIэ и ГъэIорышIапIэ ипащэ игуадз:

— Коронавирусым ыпкъ къи­кIыкIэ цIыфхэр зэхэмыхьанхэу зыщашIыгъэ мафэхэм зэкIэ амал зиIэ пстэури яунэхэм арысынхэр шIокI зимыIэ Iоф. Анахьэу зыныбжь хэкIотагъэхэр ары. Вирусыр зэрэщынагъор, нэмыкI хэкIыпIэ зэрэщымыIэр зэкIэми къагурыIон фае.

Тэ тикъулыкъукIэ тиIофшIэн зэпыдгъэу хъущтэп. Ащ фэшI, зыныбжь илъэс 60-м ехъугъэхэр, илъэси 7-м шIомыкIыгъэу сабый зиIэхэр яунэхэм арысхэу Iоф ашIэнэу тшIыгъэ, ащ пае ноутбукхэр афэтщэфыгъ. Къэнагъэу, IофшIапIэм къакIохэрэм автомашинэ алъытэгъакIошъ къятэгъащэх, ятэгъэщэжьых. Санитарнэ шапхъэу специалистхэм къагъэ­нэфагъэхэр хэзыгъэ имыIэу тэгъэцакIэх, маскэхэр, икъущтым фэдиз, къэтщэфи афэдгощыгъ.

ЗэкIэми ащ фэдэ амал ямы­IэнкIи хъун, ау цIыфхэм ящыIэныгъэрэ япсауныгъэрэ пстэумэ анахь шъхьаI. Ар къагурыIонышъ, IофшIэныр зэпызымыгъэугъэхэр щынэгъончъагъэм лъыплъэнхэ фае. Адрэ унэм исын амал зи­Iэхэм, ар агъэцэкIэныр шIокI зимыIэ Iофэу зэрэщытыр се­мызэщэу къэсэIо. АгъэцэкIэнэу зэкIэми сялъэIу.

Зэфэс Владислав, предпринимательхэм яфитыныгъэхэр къэухъумэгъэнхэмкIэ Уполномоченнэу Адыгеим щыI:

— ЦIыфхэр зэхэмыхьэхэу, щэIагъэ къызхагъафэу яунэхэм арысхэмэ ары мы зэпахырэ узэу зэрэдунаеу зэлъызыкIугъэр къызыбгъэуцущтыр. НэмыкI хэкIыпIэ иIэп. КъызгурэIо, зэкIэри неущырэ мафэм егъэгумэкIых, анахьэу бизнесым пылъхэр арых рэхьатыгъо зимыIэжьыр. Ахэм ащыщыбэхэм яIофшIэн къэуцугъ, къин чIыпIэ ифагъэх. Тэ къытфытеорэр бэ, зэрэзекIощтхэм, хэкIыпIэ хъущтым къыкIэупчIэх.

Бизнесыр зэтезы хъущтэп, етIанэ зэтегъэуцожьыгъуай, зэтемыуцожьыхэуи мэхъу. Арэу щытми, агу агъэкIоды хъущтэп. АР-м и ЛIышъхьэ, адрэ зэпстэу- мэ афэдэу, предпринимательхэм яIофхэр Iэпэдэлэл ышIыхэрэп, лъэшэу ынаIэ атетышъ, ащ кIуачIэ къытхилъхьан фае. Мырэущтэу ренэу зэрэщымытыщтыр, непэ щэIагъэ къызхэдгъафэмэ, шIэхэу коронавирусыр зэрэзэ­кIэт­фэшъу­щтыр зэкIэми къыдгурыIон фае.

Унэм исын амал зиIэхэм ар аукъо хъущтэп, зиIофшIэн зэпымыугъэхэм санитарнэ шапхъэхэр агъэцэкIэнхэр шIокI зимыIэ Iоф.

Сэ IофшIапIэм сыкIон фаеу къыхэкIы, ау зэкIэ врачхэм къа­Iорэр сэгъэцакIэ.

Зыфэсакъыжьынхэу зэкIэми сыкъяджэ, псауныгъэ яIэнэу са­фэлъаIо.

Хьаткъо Рэщыд, Блащэпсынэ къоджэ псэупIэм итхьаматэ игуадз:

— Къуаджэм дэс цIыфхэм макъэ ядгъэIугъэу, ищыкIэгъэ дэ­дэу щымытмэ, зыпари къыдэ­кIырэп, яунэхэм арысых. Советым чIэсхэмрэ социальнэ Iофы­шIэхэмрэ зэгъусэхэу зизакъоу, гъот макIэ ыкIи сэкъатныгъэ зи­Iэхэу къоджэ псэупIэм щы­псэухэрэм адэжь кIохэзэ Iофыр зытетым щагъэгъозагъэх, урамым къатемыхьанхэу, цIыф куп зэ­хэтхэм ахэмыхьанхэу араIуагъ. Зыгорэм фаехэ хъумэ, ахэр со­циальнэ IофышIэхэм къафытеох, ящыкIагъэхэр, гъомылапхъэхэр афахьых. Участковэм ыкIи народнэ дружинэм хэтхэм мафэ къэс дежурствэ ахьы, цIыфхэр урамым къатемыхьанхэу алъэплъэх. Мафэ къэс тучанхэм тэкIо, щакIохэм маскэхэр аIулъмэ, Iалъэхэр апылъмэ тэуплъэкIу. ЦIыфхэм Iофыр зытетыр икъоу къагурыIуи джэгухэр щагъэзыя­гъэх. Адрэ хьэдагъэ зиIэхэми яфэIо-фашIэхэр нахь агъэкIэкIы­гъэх. МэкъэгъэIумкIэ мафэ къэс цIыфхэм тыкъяджэ, узэрэзекIон фаехэр ятэIо. Ащ нэмыкIэу Кощ­хьэблэ районым «линие плъыр» къызэIуихыгъэу, цIыфхэр ащ теонхэ амал яI.

КъэIогъэн фае къуаджэм дэсэу, Дондуковскэ элеваторым итхьаматэу Болэкъо Мухьамэд гъот макIэ зиIэхэу, зизакъохэу къуаджэм дэс нэбгырэ 20 фэдизмэ шъоущыгъу килограмм тфырытф зэраритыгъэр. Къо­джэдэсхэм ацIэкIэ ащ «тхьауегъэпсэу» есIо сшIоигъу.

Шъузфэсакъыжь!

НэкIубгъор зыгъэхьазырыгъэхэр КIарэ Фатимэрэ Хъут Нэфсэтрэ.