Игнат ыкъоу Петр Степаненкэр къалэу Мыекъуапэ 1915-рэ илъэсым къыщыхъугъ. Янэ-ятэхэр пасэу лIагъэх ыкIи Петя Степаненкэм исабыигъо ышыпхъухэри кIыгъухэу Мыекъуапэ дэт кIэлэцIыкIу унэу N 1-м щыкIуагъ.

ЕджапIэм ыуж Пете счетовод курсхэр къыуххи, Адыгэ автоном хэкум истаницэу Новосвободнэм иколхоз Iоф щишIагъ. 1937-рэ илъэсым Советскэ Армием ащагъ, илъэситIукIэ Орловскэ танковэ училищыр къыухи, младшэ лейтенант-танкист хъугъэ.

Хэгъэгу зэошхом иапэрэ мафэхэм къащегъэжьагъэу Степаненкэр фронтым Iутыгъ, Москва къыухъумагъ, ащ ыужыкIэ, Центральнэ ыкIи I-рэ Белорусскэ фронтхэм ахэтэу зэуагъэ, щэгъогогъо къауIагъ. Заохэм ащыщ горэм дзэкIолI лIыхъужъым снарядихкIэ пыим итанкищмэ машIо акIидзагъ. «Лейтенант Степаненко, — къыт­хыщтыгъ ащ ехьылIагъэу фронтовой гъэзетым 1942-рэ илъэсым икъихьагъум, — известен среди танкистов части как отличный мастер своего дела, он в совершенстве владеет танковым оружием и разит врага без промаха».

Майорэу П. И. Степаненкэр зипэщэгъэ я 257-рэ танк батальоным ия 108-рэ Бобруйскэ Краснознаменнэ танк бригадэ Хэгъэгу зэошхом иухыгъом дэгъоу, шIуагъэ къыхьэу хэлэжьагъ. Щылэ мазэм, 1945-рэ илъэсым пыим икъэухъумэпIэ пытапIэ Степаненкэм итанк батальон (Польшэм) Пулавскэ плацдармэм дэжь щыIуитхъыгъагъ, пыир зыкъэшIэжьыгъо римыгъафэу районэу Кишвда дэжь щиутыхьэщтыгъ. ЗэкIэ пыим изэо системэ агъэ­кIодыгъагъ ыкIи ар зэкIэкIонышъ, нэмыкI чIыпIакIэ – Ясенец-Салецкий дэжь къыщыуцунэу хъу­гъагъэ. Майорэу Степаненкэм зэо уIагъэхэр иIагъэхэми, зэуапIэр къыбгынагъэп. Пыир кIуачIэкIэ нахь лъэшыгъэми, тидзэхэм къыдаухьи, фашистхэм ор адашIэхыгъ ыкIи кIарагъэIагъ. Тидзэхэр ащ ишIуагъэкIэ нэ­мыцхэм атекIотагъэх.

Щылэ мазэм ыкIэм майорэу Степаненкэр бригадэм иштаб иначальникэу къаукIыгъэм ычIыпIэ иуцуагъ, лъэшэу фытегъэ­псыхьагъэу подразделениехэм язэдэIорышIэн ыкIи ахэмкIэ Iэшъхьэтетыгъор зэхищэн ылъэ­кIыгъ. Танк бригадэр къалэу Калиш иштэн хэлэжьагъ, ыужыкIи, фашист Германием ишъо­лъыр итхэу, пэрыохъунчъэу псыхъоу Одер зэпырыкIынхэр афызэшIокIыгъ.

Зэо IэпэIэсэныгъэу ыкIи лIыблэнэгъэ инэу къыхэфагъэмэ апае СССР-м и Апшъэрэ Совет и УнашъокIэ гъэтхапэм и 24-м, 1945-рэ илъэсым, майорэу Т. И. Степаненкэм «Советскэ Союзым и ЛIыхъужъ» цIэ лъапIэр къыфаусыгъ.

Ащ орденэу Лениныр, Быракъ Плъыжьым иорденитIу ыкIи орденэу Хэгъэгу зэошхом иа I-рэ шъуашэ зиIэр къыратыгъагъэх.

Заор аухынкIэ мэфэ 20 нахь къэмынагъэу, коммунистэу Степаненкэр Берлин дэжь щыкIогъэ зэошхом щыфэхыгъ.

Щынэр зымышIэщтыгъэ дзэкIолI псэемыблэжьым ыцIэ ныбжьырэу шIэжьым къыхэ­нагъ.

П. И. Степаненкэм лIы­хъу­жъы­цIэ лъагэр къызэрэфаусы­гъэмкIэ СССР-м и Апшъэрэ Совет и Президиум итхылъ лIыхъужъыр зыщеджэгъэ Мые­къопэ гурыт еджапIэу N 8-м ихъарзынэщ ныбжьырэу хэ­лъыщт. КIэлэ­цIыкIу унэу N 1-м, зыщапIугъэм, шIэжь пхъэм­бгъу П. И. Степаненкэм къыщыфызэIуахыгъ. Напэ зиIэм илIыгъэ гъунэн­чъэба?!

Мамырыкъо Нуриет.