ЛIыгъэр аджалым щыщтэрэп
Николай Кутенкэр къалэу Мыекъуапэ илэжьэкIо унагъо 1923-рэ илъэсым къыщыхъугъ. КIалэм янэ къызэриIотэжьыщтыгъэмкIэ, исабыигъом къыщегъэжьагъэу гупшысэ-Iуш нэгоу, зыфежьэрэр ыгъэцакIэу, зафэу къэтэджыгъ. Заор къызежьэм Кутенкэр мэкъумэщ техникумым имеханическэ отделение ия III-рэ курс исыгъ, ащ къычIащи, танковэ училищым агъэкIогъагъ. Курсант бригадэм хэтэу Темыр Кавказым щыкIогъэ заом хэлэжьагъ.
Училищыр къызеухым, лейтенантэу Кутенкэр танк взводэу Т-34-м ия II-рэ батальон ия 47-рэ гвардейскэ Уманскэ Краснознаменнэ танк бригадэу, зэлъашIэрэ я 2-рэ гвардейскэ танк армием хахьэщтыгъэм взводым икомандирэу агъэкIогъагъ. Я II-рэ Украинскэ ыкIи Апэрэ Белорусскэ фронтхэм ахэтэу Курскэ дэжь щыкIогъэ заохэм ахэлэжьагъ. ТIо хьылъэу къыщауIагъ. Коммунистэу Николай Кутенкэм зэо гъогу къин Курскэ дугам къыщегъэжьагъэу фашист Германием нэсэу ыкIугъ. Изэо гъэхъагъэхэм апаекIэ орденхэу Хэгъэгу зэошхом ия II-рэ шъуашэ зиIэр ыкIи Жъогъо Плъыжьыр къыфагъэшъошагъэх.
Щылэ мазэм, 1945-рэ илъэсым гвардием истаршэ лейтенантэу Кутенкэм итанкистхэр псыхъоу Вислэ зэпырыкIыхи, зэкIакIорэ пыир нахь зэкIафагъ. Чэщ-мэфищым Николай Кутенкэм ивзвод заставэм ышъхьэкIэ щыIэу, зэкIэ пыим ищэхэу къытэкъухэрэм ахэтыгъ. А такъикъ хьылъэ щынагъом лейтенантым ежь ищысэкIэ дзэкIолIхэр къыIэтынхэр, лIыгъэм фищэнхэр фызэшIокIыгъ. Щылэ мазэм и 14 – 16-м, 1945-рэ илъэсым ежь ышъхьэкIэ Николай Кутенкэм танки 3, Iашэхэу 8, автомашинэ ушъэгъэ 12 ыкIи Iэшэ-шъуашэхэмкIэ ушъэгъэ пыику 50 ыгъэкIодыгъ. Нэмыц полковникыр гъэрэу къыхьыгъ ыкIи станциеу Жерадув дзэ эшалоныр къыщиштагъ.
Щылэ мазэм и 16-м, 1945-рэ илъэсым, мы аужырэ заом, гвардием истаршэ лейтенантэу Кутенкэм хьадэгъущэр къыщытефагъ. ДзэкIолI ныбджэгъухэм ар Польшэм ичIыгу, чIыпIэ цIыкIоу Корыпнув щагъэтIылъыгъ.
Мэзаем и 27-м, 1945-рэ илъэсым СССР-м и Апшъэрэ Совет и Президиум и УнашъокIэ лейтенантэу Н. В. Кутенкэм (зыщымыIэжь уж) «Советскэ Союзым и ЛIыхъужъ» зыфиIорэ щытхъуцIэр къыфагъэшъошагъ.
КIалэм янэ-ятэхэм къин щэчыгъуае къафэкIуагъэми, Хэгъэгум паекIэ якIалэ лIыгъэ къызэрэхэфагъэр, къэрар-шъыпкъэгъэ ин зэриIагъэр ягопагъ, Мыекъуапэ щыпсэущтыгъэхэ ны-тыхэм акъо къыфагъэшъошэгъэ щытхъуцIэр, тхылъхэр, наградэхэр нэпэеплъ лъапIэу яIагъэх, етIанэ ахэр музеим чIалъхьагъэх.
Мыекъуапэ дэт гурыт еджапIэу N 6-м Николай Кутенкэм ыцIэ ехьы. ЕджапIэу N 20-м, ащ ыпаIоу зыщеджагъэм, шIэжь пхъэмбгъу къыщызэIуахыгъ, зыщеджэгъэ мэкъумэщ техникумым стенд къыщызэIуахыгъ ыкIи ЛIыхъужъым ыцIэкIэ шIухьафтын агъэнэфэгъагъ.
Мамырыкъо Нуриет.