ИкIыгъэ илъэсым икIэух Китаим къыщежьэгъэ зэпахырэ узэу «Коронавирус Covid-19» зыфиIорэм етIупщыгъэу дунаим зыщиушъомбгъугъ. Ащ епхыгъэ къэбархэм, къызэузыхэрэм япчъагъэ мафэ къэс зэхъокIыныгъэхэр афэхъух. Амал зэриIэкIэ ахэм талъэплъэ, щыгъуазэ шъуафэтэшIы.

Аужырэ хэутыгъэхэм къызэращаIорэмкIэ, нэбгырэ 358993-мэ мы узыр къапыхьагъ, 15486-мэ ядунай ахъожьыгъ, 99384-р хъужьыгъэ.

Антарктидэм нэмыкIэу къэралыгъо пстэуми коронавирусыр анэсыгъ.

Европэр

Италием анахьэу мы узым зыщиушъомбгъугъ ыкIи нэбгырэ 59139-мэ алъыIэсыгъ, 5476-р щыIэжьэп (Китаим зидунай щызыхъожьыгъэхэм анахьи мы пчъагъэр нахьыб), адрэ къэралыгъохэм лIэхэрэм япчъагъэ нахь ащымакI. Коронавирусыр Испанием нэбгырэ 33089-мэ, Германием – 27558-мэ, Швейцарием – 8547-мэ, Великобританием – 5683-мэ, нэмыкIхэми къащахагъэщыгъ.

Къэралыгъо 17-мэ, Иран ыкIи Венесуэлэ ахэтхэу, зэпахырэ узым зыкъызэращиштагъэм фэшI ахъщэ IэпыIэгъу ящыкIагъэу Евросоюзым зыфагъэзагъ.

ЕС-м хахьэхэрэ къэралыгъомэ ягъунапкъэхэр зэфашIыгъэх ыкIи ащыпсэухэрэр зэрэзекIощтхэм шэпхъэ гъэнэфагъэхэр фашIыгъэх.

МэзитIу пIалъэкIэ ошIэ-дэмышIэ режимым Франциер техьагъ. Мы уахътэм агъэфедэрэ Iэзэгъу уцитIоу коронавирусым зэреIэзэнхэ алъэкIыщтхэр шIуа­гъэ къытэу мыщ щаушэтыгъэх.

Америкэр, Европэр

Статистикэм къызэригъэлъэгъуагъэмкIэ, дунаим зэпахырэ узыр къыщызэузыгъэхэм япчъа­гъэкIэ США-м ящэнэрэ чIыпIэр ыубытыгъ. Нэбгырэ 35409-мэ къахагъэщыгъ, 462-мэ ядунай ахъожьыгъ, Канадэм – 1459-мэ къяузыгъ, нэбгырэ 21-рэ илIыкIыгъ.

Штатэу Нью-Йорк ары анахьыбэу зыщысымэджагъэхэр. Джащ пае тучанхэр, шхапIэхэр ащ щызэфашIыгъэх, телефонкIэ афытеохэшъ, гъомылапхъэхэр афащэх.

Китаир, Азиер

ЗыкъэзыIэтыгъэ узыр Китаим нахь кIалIэ щыхъоу фежьагъ. Мы уахътэм ехъулIэу ар къызэ­узэу агъэунэфыгъэр нэбгырэ 81405-рэ мэхъу, 72848-р хъу­жьы­­гъэ, 3270-мэ ядунай ахъо­жьыгъ.

Ау Китаим испециалистхэр егъэгумэкIых IэкIыб къэралыгъо­хэм къарыкIыжьхэрэм икIэрыкIэу узыр къафахьыжьыным. Японием коронавирусым зызэрэщиушъомбгъурэр зэпагъэун алъэкIыгъ. Сыда пIомэ мэфэ заулэм къыкIоцI сымаджэхэм япчъагъэ зэхъокIыныгъэ фэхъугъэп – нэбгырэ 1151-мэ къахагъэ­щыгъ, 41-мэ ядунай ахъожьыгъ.

Великобританиер

Премьер-министрэу Борис Джонсон цIыфхэм закъыфигъа­зэзэ, къэралыгъом ишъолъыр тхьамэфищ карантин зэрэтырилъхьэрэр къариIуагъ. Коронавирусым псынкIэу зызэриушъом­бгъурэр зэтеIэжэгъэным къэралыгъом псауныгъэр къэухъу­­мэ­гъэнымкIэ икъулыкъу кIочIэгъу зэрэфэмыхъущтым ар епхыгъ.

Британцэхэр унэм къикIынхэ зыфитыр – апэрэ Iэрыфэгъу пкъыгъохэр къащэфыщтмэ, медицинэ IэпыIэгъу ящыкIагъэмэ, амал имыIэу IофышIэм кIон фаемэ. Социальнэ Iофтхьабзэхэр щагъэзыягъэх, мыгъомылэпхъэ щапIэхэм, тхылъеджапIэхэм, тхьэлъэIупIэхэм яIофшIэн зэпагъэугъ.

Урысыер, Москва, Санкт-Петербург

Урысыем непэкIэ нэбгырэ 495-мэ коронавирусыр къахагъэ­щыгъ, нахьыбэр Москва – 290-рэ, ащ къыкIэлъэкIо Петербург – 21-рэ, пстэумкIи шъолъыр 48-мэ анэсыгъ. ЗэкIэ урысые шъолъыр­хэр гъэлъэшыгъэ шIыкIэм тетэу Iоф зы­шIэщт режимым техьа­гъэх.

Москва, мэрэу Собяниным иунашъокIэ, илъэс 65-м къехъу­гъэхэр ыкIи уз гъэтIылъыгъэ зиIэхэр мэлылъфэгъум и 14-м нэс зыми мыкIохэу яунэхэм арысынхэ фаеу алъытагъ. ЗищыкIагъэ­хэм зэрэсыма­джэхэмкIэ тхьапэхэр, зэтыгъо ахъщэ IэпыIэгъу аратыщтых. Къулы­къу гъэнэфагъэ­хэм яспециалистхэм къафытеохэрэм яфэIо-фашIэхэр афагъэцэкIэщтых.

Врачэу Леонид Рошаль къызэриIуагъэмкIэ, коронавирусым пае Урысыер гумэкIыгъошхо хэтынэу ыкIи къэ­бар нэпцIхэмкIэ цIыфхэр агъэщынэнхэу ищыкIагъэп.

Адыгеир

Коронавирусыр тишъолъыр къыщыхагъэщыгъэп. НепэкIэ нэбгырэ 322-мэ япсауныгъэ изытет гъунэ лъафы, ахэм ащыщэу 314-р – унэм ис, 8-р – пэтхъу-Iутхъу яIэу сымэджэщым чIэлъ. Нэбгырэ 61-мэ тхьамэфитIо залъэплъэхэ нэуж медицинэ уплъэкIунхэу ара­шIылIагъэ­хэм узыр ямыIэу къы­загъэлъагъом, карантиныр атырахы­жьыгъ.

Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат корона­вирусым шъолъырыр щыухъумэгъэным фэшI унэшъо гъэнэфагъэу ышIыгъэхэм япхыгъэу гъэсэ­ныгъэм иучреждениехэр, нэжъ-Iужъхэр зыщаIыгъхэрэ, культурнэ Iофтхьабзэхэр зыщыкIохэрэ унэхэр зэфашIыгъэх. Джащ фэдэу гъэтхапэм и 23-м къыщегъэжьагъэу спортзалхэм, кинотеатрэхэм, фитнес-гупчэхэм яIофшIэн къызэтырагъэуцуагъ. Медицинэм иучреждениехэм карантин шапхъэхэм атетэу Iоф ашIэ.

Республикэмрэ Краcнодар краимрэ я ДиндэлэжьапIэ иунашъокIэ Адыгеим ит мэщыт пстэуми япчъэхэр мэлылъфэ­гъум и 20-м нэс зэфашIыгъэх.

Мэфэ 14-м къыкIоцI унэм къи­кIынхэ фимытхэу исхэ цIыф­хэм къиныгъохэр зэпачых: тучан кIоныр, хэкIым иихын, къапэ­благъэхэм аIукIэнхэр джы щынагъо ыкIи хъущтэп.

ЦIыф пстэуми ар зэфэдэу афэукIочIырэп. Зыхэр – гумэкIыгъом щынэм, адрэхэр – зэщым зэлъештэх. Фэдэ къыхэмыкIыгъэу волонтер-медикхэм яIэпыIэгъу джыдэдэм лъэшэу ящыкIагъ. Ахэм акIуачIэ нахь зэрагъэлъэ­шыщтым пылъхэу купхэр зэхащэх ыкIи телефонкIэ зыдэгущыIэнхэ фэе сымаджэхэр агъэ­нафэх. ЯщыкIагъэ щыIэмэ, фэIо-фашIэу афагъэцэкIэщтым кIэупчIэх. Медик хъущтхэм яIэпыIэгъу сымаджэхэм осэшIу къыфашIыгъ.

ЕджапIэхэр агъэкъабзэх

Гъэтхапэм и 18-м къыщегъэ­жьагъэу мэлылъфэгъум и 12-м нэс, Адыгеим и ЛIышъхьэ иунашъокIэ, гъэсэныгъэм иучреждениехэр зэфашIыгъэх нахь мышIэми, дезинфекцие Iофтхьабзэхэр ащагъэлъэшыгъэх. Зыщеджэхэрэ классхэр игъэкIотыгъэу атхьакIыгъэх, пчъэкъопсхэр, дэкIоепIэ IыгъыпIэхэр, электрохэгъэнапIэхэр шъхьафэу зэпалъэкIыхьагъэх, зэпымыоу жьы къабзэр ачIагъахьэ.

Ны-тыхэу зисабый къызфэзгъэнэн щымыIэхэм кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм ащэх. Ащ Iоф щызышIэхэрэри, сабыеу къащэхэрэри мафэ къэс пэтхъу-Iутхъу яIэмэ, ятемпературэ ауплъэкIух.

Пчъагъэм къыщыкIэщт

Эпидемиолог зэфэшъхьафхэм къызэраIорэмкIэ, жъоны­гъокIэ мазэм «коронавирус COVID-19-р» къызэузыхэрэм япчъагъэ зэхатшIэу къыкIичыщт. Узым изыушъомбгъун илъэшыгъэ нахь кIалIэ хъущт. Гриппым фэдэу мыри фабэ къызыхъукIэ къызэузыхэрэм япчъагъэ къыщэкIэ.

Китаим вирусым изыушъомбгъун къыщызэтырагъэуцуагъ, нэ­мыкI къэралыгъохэри игъо­рыгъо­зэ нахьышIум фэкIох. Коронави­русым зэреIэзэщтхэ ыкIи зыгъэхъужьыщтхэ Iэзэгъу уцхэм якъы­дэгъэкIын тыдрэ къэралыгъуи Iоф щыдашIэ. ПэшIорыгъэ­шъэу къызэралъы­тэрэмкIэ, гъэ­мафэм ехъулIэу ар къадэхъу­нэу ары.

Iэшъынэ Сусан.