Наркотикхэр хэбзэнчъэу гъэзекIогъэнхэм пэуцужьырэ комиссиеу республикэм щызэ­хащагъэм зичэзыу зэхэсыгъоу тыгъуасэ иIа­гъэм тхьамэтагъор щызэрихьагъ Адыгэ Рес­публикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат.

Ащ хэлэжьагъэх АР-м и Къэ­ралыгъо Совет — Хасэм и Тхьа­матэу Владимир Нарожнэр, федеральнэ инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, хэбзэухъумэкIо къулыкъухэм ыкIи муниципалитетхэм япащэ­хэр, нэмыкIхэри.

Наркотикхэр хэбзэнчъэу гъэ­зекIогъэнхэм пэуцужьыгъэнымкIэ, бзэджэшIагъэхэм япчъагъэ нахь макIэ шIыгъэнымкIэ Iофхэм язытет зыфэдэм, мыщкIэ зэфэхьысыжьэу щыIэхэм афэгъэхьыгъагъ апэрэ Iофыгъоу зэхэсыгъом къыщаIэтыгъэр. Мыщ епхыгъэу къэгущыIагъэх АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ наркотикхэр хэ­бзэнчъэу амыгъэзекIонхэм лъыплъэгъэнымкIэ отделым ипащэу Нэфышъэ Рустамрэ бзэджэшIагъэ зезыхьагъэхэм пшъэдэкIыжь ягъэхьыгъэнымкIэ федеральнэ къулыкъум АдыгеимкIэ и ГъэIорышIапIэ ипащэ игуадзэу Эдуард Овановымрэ.

2019-рэ илъэсым наркотикхэр хэбзэнчъэу зэрагъэзекIуагъэхэм епхыгъэ бзэджэшIэгъэ 306-рэ полицием икъулыкъушIэхэм къыхагъэщыгъ, блэкIыгъэ илъэсым мыщ фэдэ иуахътэ егъэ­пшагъэмэ, а пчъагъэр 80-кIэ на­хьыб. ХэбзэухъумакIохэм уголовнэ Iоф 228-рэ зэхафыгъ ыкIи хьыкумым IэкIагъэхьагъэх, блэкIыгъэ илъэсым егъэпшагъэ­мэ, а пчъагъэр 18-кIэ нахьыб. Хэбзэгъэуцугъэр зыукъогъэ нэ­бгырэ 203-мэ уголовнэ пшъэ­дэкIыжь арагъэхьыгъ. Ахэм ащыщэу 13-р — бзылъфыгъ, зы нэбгырэм ыныбжь икъугъэп. ЗэкIэмкIи наркотик килограмм 17-м ехъу къапкъырахыгъ.

Полициемрэ щынэгъончъэнымкIэ федеральнэ къулыкъум­рэ 2019-рэ илъэсым анахьэу анаIэ зытырагъэтыгъэхэ лъэныкъохэм ащыщ наркотик хьы­лъэхэр республикэм къизыщэ­хэрэр къыхэгъэщыгъэнхэр ыкIи ахэм апэшIуекIогъэныр. Оперативнэ Iофтхьабзэхэу зэхаща­гъэхэм яшIуагъэкIэ мыщ фэдэ бзэджэшIи 8 къаубытыгъ ыкIи агъэтIысыгъ.

КIэлэеджакIохэр ыкIи ныбжьыкIэхэр мы тхьамыкIагъом щыухъумэгъэнхэм фэшI хэбзэу­хъумакIохэм пэшIорыгъэшъ Iоф­тхьабзэхэр, зэдэгущыIэгъухэр рагъэкIокIыгъэх.

БзэджашIэхэм пшъэдэкIыжь зыщарагъэхьырэ учреждении 4 республикэм ит. 2020-рэ илъэсым гъэтхапэм ехъулIэу ахэм нэбгырэ 2624-рэ адэс, ахэм ащыщэу 550-мэ наркотикхэм япхыгъэ бзэджэшIагъэхэр зэрахьагъэх, учетым нэбгырэ 56-рэ хэт. Учреждениехэм нар­котикхэр хэбзэнчъэу ачIахьанхэ гухэлъ яIагъэу хъугъэ-шIэгъэ 15 агъэунэфыгъ, уголовнэ Iофи 8 къызэIуахыгъ, хьапсым чIэс зы нэбгырэм уголовнэ пшъэ­дэкIыжь рагъэхьыгъ.

Непэрэ мафэм ехъулIэу Адыге­им псауныгъэр къэухъу­мэгъэнымкIэ и Министерствэ иучет наркотикхэр зыгъэфедэрэ нэбгырэ 1280-рэ хагъэуцуагъ. БлэкIыгъэ илъэсым а пчъа­гъэр 1369-рэ хъущтыгъэ. Мы тхьамыкIагъом пэшIуекIогъэнымкIэ Iофтхьабзэхэу зэрахьэхэрэм ыпшъэкIэ зигугъу къэтшIыгъэхэ пащэхэр къатегущыIагъэх, пшъэ­рылъ шъхьаIэхэу зыфагъэуцужьыхэрэр къагъэнэфагъэх. Къулыкъухэм къэгъэлъэгъонхэу яIэхэр джыри нахьышIу шIы­гъэнхэ, IофшIэныр нахь гъэлъэ­шыгъэн зэрэфаер къаIуагъ.

КъыткIэхъухьэхэрэ лIэужхэм наркотикхэр амыгъэфедэнхэм епхыгъэ Iофтхьабзэхэр къызыдыхэлъытэгъэхэ лъэпкъ проект­хэм, къэралыгъо программэхэм ягъэцэкIэн шъолъырым щызэхэщагъэ зэрэхъурэм къытегущы­Iагъэх министрэхэу Мэрэтыкъо Рустемрэ КIэрэщэ Анзауррэ. Мы лъэныкъомкIэ ведомствэхэм къатефэрэр зэрагъэцакIэрэр, ащ дакIоу IофшIэныр джыри зэ­рагъэлъэшыщтыр ахэм къа­Iуагъ.

Непэрэ мафэхэм яхъулIэу республикэм иволонтер-медик­хэр мы IофшIэным нахь чанэу къыхэгъэлэжьэгъэнхэм, ахэм амалэу аIэкIэлъхэр гъэфедэ­гъэнхэм мэхьанэшхо зэриIэр Адыгеим и ЛIышъхьэ къыхи­гъэщыгъ.

— Ресурснэ гупчэу къызэ­Iутхыгъэм къыдыхэлъытагъэу волонтер-медикхэм IэпыIэгъу тафэхъуным, лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ ахэр IофшIэным хэщэгъэнхэм тыпылъын фае. Хэбзэ къулыкъухэм, псау­ныгъэр къэухъумэгъэным ыкIи гъэсэныгъэм яучреждениехэм амалэу аIэкIэлъхэм ахэгъэхъогъэным ащ фэдэ екIолIакIэр фэIорышIэщт. Мы пшъэрылъым изэшIохын еджа­пIэхэри чанэу къыхэлэжьэнхэ фае, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.

Наркотикхэм ягъэзекIон ыкIи ягъэфедэн ылъэныкъокIэ 2019-рэ илъэсым Iофхэм язытет зыфэдагъэм изэфэхьысыжьхэри зэхэсыгъом щашIыгъэх. Къы­зэраIуагъэмкIэ, ыпэрэ илъэсым егъэпшагъэмэ, къэгъэлъэгъонхэр нахьышIу хъугъэх. А IофшIэныр тапэкIи лъагъэкIотэнэу зэ­даштагъ.

ТХЬАРКЪОХЪО Адам.