Top.Mail.Ru

ЫгукIи ыпсэкIи фэлэжьагъ

Image description

Шэуджэн районым ит къуаджэу Пщыжъхьа­блэ игурыт еджапIэ цIыкIу нахь мышIэми, зэлъашIэрэ шIэныгъэлэжьхэу, общественнэ IофышIэхэу, спортсменхэу, тхакIохэу къы­чIэ­кIыгъэр макIэп.

Непи еджапIэр зэрыгушхо­хэрэм ащыщ къэзыухырэ кIэлэеджакIохэм зэтыгъо ушэтынхэмкIэ балл инхэр къызэра­хьыхэрэр. А зэпстэур еджапIэм икIэлэегъаджэхэм яIэпэIэсэныгъэ елъытыгъ. Ахэм ащыщэу зигугъу къэсшIымэ сшIоигъор урысыбзэмрэ литературэмрэкIэ кIэлэегъаджэу Быщтэкъо Нэфсэт Абдулахь ыпхъур ары.

Нэфсэт ищыIэныгъэ щыщэу илъэс 48-м игупсэ еджапIэ фэлэжьагъ, шIу ылъэгъурэ сэнэхьатым, еджакIохэм ыкIуачIэ зэмыблэжьэу афигъэIорышIагъ. Исэнэхьат епхыгъэ гъогум тырыгущыIэмэ, кIэлэегъэджэ къы­зэрыкIоу ригъажьи, егъэджэн IофымкIэ директорым игуадзэу агъэнафи, илъэс пчъагъэрэ Iоф ышIагъ. 2014-рэ илъэсым Пщыжъхьэблэ гурыт еджапIэу N 11-м ипащэ ашIи, гъэхъэ­гъэшIухэм афищэхэзэ джынэс тетыгъ. БэмышIэу ежь илъэIукIэ IэнатIэр ыгъэтIылъыгъ, ау бзэм Iоф ришIэнэу къыIунагъ.

Нэфсэт творческэ IэпэIэсэныгъэ зыхэлъ цIыфэу зэрэщытым къыхэкIыкIэ иурокхэр гъэшIэгъонэу, мызэщыгъохэу зэ­рэзэхищэхэрэм сыдигъуи къа­хегъэщы. КIэлэеджакIохэр мыщ исыхьатхэм ягуапэу яжэх. ИIоф­шIэн екIолIэкIэ шъхьаIэ фыриI — кIэлэеджакIом цыхьэ фишIыныр, зы лъэгапIэм дытетэу шъхьэихыгъэу дэгущыIэныр.

— Егъэджэн IофымкIэ анахь шъхьаIэр — сабыим хэхъоныгъэ ышIынымкIэ амалышIу зэ­ребгъэгъотырэм дакIоу, уапа­шъхьэ итыр нэбгырэ гъэнэфагъэу зэрэщытыр зэхэпшIыкIын, ишэн гъэпсыкIэ елъытыгъэу екIолIакIэ къыфыхэпхын фае. Сэ езгъаджэхэрэм яшъэфхэр къысфаIуатэх. Арэущтэу зыкIэ­хъоу слъытэрэр сыкIэлэегъаджэу къысшIошIырэп, нахьыжъэу зыгъасэхэрэм фэдэу сафыщыт, — еIо сигущыIэгъу.

КIэлэцIыкIухэм къыфаIуатэ­рэр зэрэшIогъэшIэгъоныр ащ къыхегъэщы, шъхьадж ишIошI едэIу, зэрэзэхишIыкIырэр ыкIи нахь тэрэзэу зэрэзекIощтхэ шIы­кIэхэр ареIох. Егъэджэн Iофым шIыкIэ гъэнэфагъэхэр къызэрэфигъотыхэрэм ишыхьат урокхэу «Школа мысли», «Школа творчества» зыфиIохэрэр зэрэзэхищэхэрэр. Ахэм яшIуагъэкIэ кIэлэеджакIохэм анахь шъхьаIэм зыфагъасэ — щыIэныгъэм щыхъурэ-щышIэхэрэм еплъыкIэ гъэнэфагъэ фыряIэныр ыкIи ар къаIотэжьышъуныр. Джарэущтэу урысыбзэмрэ литературэмрэ япхыгъэ шIэныгъэу ашIэн фаеу программэм къытырэм имызакъоу, психологием, философием, этикэм хэ­шIыкI афыряIэ мэхъу.

ИIофшIэгъухэм зэралъытэрэмкIэ, Нэфсэт сыд фэдэ Iоф ри­хьыжьагъэми, псынкIэу къыдэ­хъу, кIэлэеджакIохэм Iоф ади­шIэныр икIас. УрысыбзэмкIэ зэтыгъо ушэтынэу атырэм рес­публи­кэм­кIэ балл ин къыщызы­хьыхэрэм ригъаджэхэрэр ахэтых. Сэ се­джэ зэхъу лъэхъаным урокхэр зытыуххэкIэ унэм тыкIожьыти тыкъашхэщтыгъ, щэджэгъо ужым къэдгъэзэ­жьыти, Нэфсэт иурок­хэм апытигъэдзэжьыщтыгъ. Джащ фэдизэу емызэщыжьэу, мыпшъы­жьэу Iоф къыддишIэщтыгъ.

Зы гукъэкIыжь горэ къэсIо­тэжьы сшIоигъу. Мафэ горэм къэдгъэзэжьыгъэу, ащ фэдэ уахъ­тэм коридорыр нахь кIым-сым къэхъущтыгъэ, зы кабинет горэм орэд мэкъэ дахэ къы­чIэIукIэу зэхэсхыгъ. СылъыкIуа­тэмэ сылъыхъозэ, кабинетым пчъэр къызыIусэщэим, орэдэу «Лаванда» зыфиIорэр Нэфсэт къыIоу зэхэсхыгъ. Лъэшэу сыгу рихьэу седэIугъ ыкIи згъэшIагъоу сеупчIыгъ ащ фэдэ мэкъэ дахэ иIэу орэд къэIуакIэ ышIэнэу зэрэхъугъэм.

— Джыри кIэлэегъэджэ училищым сычIэсызэ орэдыIо ансамблэм сыхэтыгъ, Урысыем икъэлэ зэфэшъхьафхэм закъыщыдгъэлъагъощтыгъ. Сигухэлъ чыжьэхэм ащыщыгъ сценэшхом сытетэу орэд къэсIоныр. Ащ фэдэ творчествэм сищыIэныгъэ еспхынэу исхъухьи, сянэ-сятэхэм амышIэу, эстрадэм ыкIи кинематографием яинститутэу Ленинград дэтым экзаменхэр дэгъоу стыхи, сычIэхьэгъагъ, — чыжьэу игукъэкIыжьхэм ахэ­тэу Нэфсэт къыIуагъ.

Чылэм къэкIожьи ежьымкIэ къэбар гушIуагъор игупсэхэм зареIом, пшъэшъэ ныбжьыкIэм ахэр къыкъоуцуагъэхэп. ПIуныгъэ-гъэсэныгъэу ыгъотыгъэм къыфимыдэу, ны-тыхэм ар апэ­уцужьыгъэп, аIорэм едэIуи, игу­псэ еджапIэм къыгъэзэ­жьыгъ. Джащ къыщегъэжьагъэу непэ къызнэсыгъэм исэнэхьат щытхъу хэлъэу фэлажьэ.

Нэфсэт унэгъо дахи дишIэн ылъэкIыгъ. Къыдэхъугъэ пстэум­кIи ишъхьэгъусэу Нурбый къызэрэкъотыгъэм мэхьанэ зэриIэр хегъэунэфыкIы. Ыпхъоу Зурет янэ илъагъо рыкIожьыгъ, кIэлэ­егъэджэ сэнэхьатыр къыхихыгъэу, мы уахътэм Мыекъопэ гу­рыт еджапIэу N 15-м ипащэу Iоф ешIэ. ИкIалэу Абрек полицием хэт. Ащ къыкIэхъухьэ­жьыгъэхэми непэ нанэ-татэхэр агъэгушIох.

КIэлэегъаджэм игъэхъэгъэшIухэм къахигъэщырэр еджапIэр къэзыухи чIэкIыгъэхэм ащы­мыгъупшэу зэпхыныгъэ зэ­рэзэдыряIэр ары. Къуаджэм иныбжьыкIэхэм азыныкъом ехъурэр ащ ригъэджагъ, ­илъэс пчъагъэ тешIагъэми, яеджэпIэ гупсэ ащымыгъупшэу афэлъэ­кIыщтыр къыфашIэ.

— ЕджапIэм иIофыгъохэу къэуцухэрэм ащыщхэр езгъэ­джагъэхэм зэхафых. ГущыIэм пае, кIэлэцIыкIу площадкэр, футбол ешIапIэ тфа­рагъэшIы- гъэх, псыр еджапIэм тфыращагъ, нэмыкIхэри, — сигущы­Iэгъу игуапэу сыщегъэгъуазэ.

Пщыжъхьэблэ гурыт еджапIэм чIэсхэр шIэныгъэ ыкIи спорт зэнэкъокъухэм, фестивальхэм ахэлажьэх, текIоны­гъэхэр къащыдахых. ЕджапIэр къызаухыкIэ, Адыгеим имыза­къоу, къэралыгъом ит апшъэрэ еджэпIэ анахь лъэшхэм ачIэхьанхэ алъэкIы.

КIэлэеджакIоу чIэсхэм янэ-ятэхэм Нэфсэт зэрафэразэр къыхигъэщыгъ. Сыда пIомэ сабыим унагъом пIуныгъэу щигъотырэм мэхьанэ иI, ар лъэгэпIэшIум зэрэтетыр нэрылъэгъу къафэхъу.

Быщтэкъо Нэфсэт пэщэ дэгъоу, Iушэу, илъэс пчъагъэм щыIэныгъэм щиугъоигъэ IэпэIэ­сэныгъэ бай IэкIэлъэу зэрэ­щытым изакъоп. Ар — джырэ педагогическэ наукэм къы­щы­хэщырэ лIыкIу, зиIэпэIэсэныгъэ щытхъурэ шъхьэкIэфэны­гъэрэ къыфэзыхьыгъэ цIыф.

СигущыIэгъу исэнэхьаткIэ апшъэрэ категорие иI, «Урысые Федерацием зэхэт гъэсэны­гъэмкIэ иIофышIэ гъэшIуагъ», «Адыгэ Республикэм народнэ гъэсэныгъэмкIэ иIофышIэ гъэшIуагъ», «КIэлэегъэджэ шъхьаI» зыфиIохэрэ щытхъуцIэхэр къыфагъэшъошагъэх.

Джыри бэмышIэу къэбар гу­шIуагъо зэхэтхыгъэ. Быщтэкъо Нэфсэт Абдулахь ыпхъур Шэу­джэн районым ицIыф гъэ­шIуагъэу алъытагъ. А щытхъуцIэ лъагэр къэзыушыхьатырэ тхылъыр мэфэкI шIыкIэм тетэу Шэуджэн район администрацием ипащэу Аулъэ Рэщыдэрэ депутатхэм ярайон совет итхьа­матэу Мэрэтыкъо Аслъанрэ къы­ратыжьыгъ.

Егъэджэн Iофыр лъэгэпIэ инхэм атетэу ащ зэрэзэхищэрэм дакIоу, еджапIэм хэхъоныгъэ ышIыным, иматериальнэ-тех­ническэ зытет гъэпытэгъэным илъэс зэкIэлъыкIохэм чанэу зэ­рэдэлэжьагъэр пащэхэм къы­хагъэщыгъ.

Республикэм ыкIи районым ягъэсэныгъэ исистемэ иIахьышIу зэрахишIыхьагъэм фэшI рэзэныгъэ гущыIэхэр Нэфсэт къыпагъохыгъэх Шэуджэн районым ипрофсоюзхэм яорганизацие итхьаматэу КIуай Лидэ ыкIи гъэсэныгъэмкIэ гъэIорышIапIэм ипащэ иIэнатIэ зыгъэцэкIэрэ Дачъэ Маринэ.

Сэ сшъхьэкIи, Пщыжъхьэблэ гурыт еджапIэр къэзыухыгъэхэм ацIэкIи шIу тлъэгъурэ кIэлэегъаджэм тыфэгушIо къы­фагъэшъошэгъэ щытхъуцIэмкIэ. Псауныгъэ иIэу, иунагъо дат­хъэу, исэнэхьат джыри илъэ­сыбэрэ Iоф ришIэнэу фэтэIо.

Iэшъынэ Сусан.