ЦIыфым сыд фэдэ сэнэхьат къыхихыгъэми, ежь Тхьэм къыхилъхьагъэу ыгукIэ зыфэщагъэм зыфегъэзэжьы. Шэуджэн Инвер экономист сэнэхьатыр зэригъэгъоти, илъэс зэкIэлъыкIо­хэм лъэныкъо зэфэшъхьаф­хэмкIэ Iоф ышIагъ. Апэрэ усэхэр ытхынхэу зырегъа­жьэм илъэс 40 ыныб­жьыгъ. Иусэхэм щыIэныгъэм илъэ­ныкъо зэфэшъхьафхэр къы­зэлъаубытых, Адыгеим, шIулъэгъум афэгъэ­хьыгъэх, философие гу­пшысэ зы­хэлъ усэхэри мымакIэу иIэх. 2018-рэ илъэсым зэ­хэубытэгъэ усэ­хэр зыдэт тхылъэу «Звезда упала на ладонь» зыфиIорэр къыди­гъэкIыгъ. Мыщ къыдэмы­хьэгъэ усакIэхэри иIэх. Инвер 1970-рэ илъэсым мэзаем и 22-м Краснодар къыщыхъугъ, иунагъокIэ ащ щэпсэу. Зэшищмэ ежьыр анахьыжъ. 1986-рэ илъэсым Краснодар дэт гурыт еджапIэу N 56-р дышъэ медалькIэ къыухыгъ. Краснодар политехническэ ин­ститутым иэкономическэ факультет чIахьи, дэгъу дэдэу щеджагъ. ЗэлъашIэ- рэ профессорэу КIэрэщэ Мырзэкъанэ ригъэджагъ, непэ къызнэсыгъэм ащ шIукIэ игугъу ешIы. — 2007-рэ илъэсым унэе псэолъэшI компание къызэIусхыгъ ыкIи ащ сырипащэу мы мафэхэм анэс Iоф сшIагъэ. Поэзиер кIа­сэу сищыIэныгъэ къыхэ­хьагъ. ЦIыфхэм илъэс 15 — 20 аныбжьэу тхэнэу рагъажьэ, сэ илъэс 40-м сыкъызехъур ары ныIэп усэхэр стхынэу зысыублагъэр. КъэшIэгъуае арэущтэу зыкIэхъугъэр, щыIэныгъэ гъогоу къэскIугъэм ушэтынэу сигъэшIыгъэхэр арыщтын ащ лъапсэ фэхъу­гъэр. Инвер къызэриIотагъэмкIэ, апэ сатыриплI хъурэ усэ цIыкIухэр ытхыхэу ри­гъэжьагъ, ау ащ ишъыпкъапIэ рихьылIагъэп. Нэу­жым инэIуасэ горэм къызэрэриIуагъэм тетэу усэхэр Интернетым исайт зэ­фэшъхьафхэм къыри­гъэхьагъэх. Ащыгъум ежь зэрэмыгугъагъэу ар бэмэ агу рихьыгъ ыкIи къыфа­тхэхэу рагъэжьагъ, иусэхэр нахьыбэу къыригъэхьанхэу къыкIэлъэIущтыгъэх. Ащ ыуж Инвер иусэхэм ахигъэхъуагъ ыкIи зэпыу имы­Iэу сайтым къырилъхьэщтыгъэх. Ащ ыуж охътэ тIэкIу тешIагъэу инасып къыхьи, Мыекъуапэ дэт тхылъ те­дзапIэм ипащэу Къуикъо Шыхьамбый Инвер иусэхэм ынаIэ атыридзагъ (ащ лъэшэу Инвер фэраз), сэ­наущыгъэ зэрэхэлъыр къыхигъэщи, ахэр къыфыдигъэкIынхэу къыгъэгу­гъагъ. Ащ къыкIэлъыкIоу 2018-рэ илъэсым усэ зэ­хэубытагъэхэр зыдэт тхы­лъэу «Звезда упала на ладонь» зыцIэр Шэуджэн Инвер къыдигъэкIыгъ. Ащы­гъум ащ илъэс 48-рэ ыныбжьыгъ. — Усэ тхыным ишъэф­хэм защызгъэгъуазэзэ, ащ хэшIыкIышхо фызиIэ тха­кIо­хэу Краснодар, Мые­къуапэ адэсхэм упчIэжьэгъу сафэхъугъ. Ыпэ сылъы­кIотэным фэшI сынаIэ зы­тезгъэтын фэе лъэныкъохэм сащагъэгъозагъ. Ахэм лъэшэу сафэраз. СыгукIэ лъэшэу сыфэягъ IэпэIэсэныгъэшхо зыхэлъ усэкIо цIэрыIо сыхъунэу. Ау сэ сызэрэфаем фэдэу ситворчествэ бэмэ анаIэ тырадзагъэу сфэIощтэп. Джащыгъум зыми сыщымыгугъэу, сэр-сэрэу зысыушэтыжьынэу исхъухьагъ. Апэрэ гъэхъагъэхэр 2017-рэ илъэсым сшIыгъэх. Краснодар къыщыдэкIырэ гъэзетэу «Аргументы и факты ЮГ» зыфиIорэм усэхэмкIэ ыкIи прозэмкIэ шъолъыр зэнэкъокъоу зэхищагъэм сыхэлажьи, те­кIоныгъэ къыдэсхыгъ. Ащ нэмыкIэу 2017-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу 2019-рэ илъэсым нэс дунэе литературнэ фестивальхэм лауреат, джащ фэдэу 2019-рэ илъэсым зэлъашIэрэ краевой шIу­хьафтынэу «Триумф-2019» зыфиIорэм номинант ащы­хъугъ. УсакIоу, публици­стэу, сатирикэу ыкIи зэ­дзэкIакIоу Николай Шамсутдиновым ригъэблагъи, 2019-рэ илъэсым къалэу Тюмень щыкIогъэ Урысые литературнэ фестивалэу «ЛиФФт» зыфиIорэм Адыге­им ыкIи Краснодар краим ацIэкIэ адыгэ уса­кIоу Шэуджэн Инвер хэлэжьагъ. Ащ Урысыем ыкIи IэкIыб къэралхэм къарыкIыгъэ усакIохэр, прозаикхэр, драматургхэр, пуб­лицистхэр ыкIи литературнэ критикхэр, нэбгырэ 200-м ехъоу, къекIолIагъэх. КъэIогъэн фае, илъэсиплI хъугъэу мы фестивалыр зэхащэ ыкIи адыгэхэмкIэ Шэуджэн Инвер ары апэ­рэу ащ хэлэжьагъэр. Джащ фэдэу усакIор социальнэ проектхэм кIэщакIо афэхъугъэу творческэ зэхахьэхэр зэхещэх. АщкIэ мурадэу иIэр къыткIэхъухьэхэрэ лIэужхэм тхы­лъым уасэ фашIэу, ашIогъэшIэгъонэу пIугъэнхэр ары. Ащ фэдэ зэхэхьэ 15 фэдиз къалэхэу Краснодар, Мыекъуапэ, поселкэхэу Яблоновскэм ыкIи АдыгеякIэм ащызэхища­гъэх. КIэлэеджакIохэм зэ­дэгущыIэгъу гъэшIэгъонхэр адишIыгъ, тхылъэу заджэхэрэм, якIасэхэм атегущыIагъэх. Ежь иусэхэми нэIуасэ афишIыгъэх. Ащ нэмыкIэу усэ къеджэнымкIэ зэнэкъокъу цIыкIу­хэр кIэлэеджакIохэм афызэхещэх, шIухьафтынэу итхылъ ареты. — Краснодар дэт мэ­къумэщ университетым ре­нэу сыдэлажьэ, ащ щызэхащэрэ литературнэ Iоф­тхьабзэхэм сарагъэблагъэ ыкIи сигуапэу сахэла­жьэ. Литературнэ кружо­кым хэт студентхэм гущы­Iэгъу сафэхъу, сиусэхэм сыкъяджэ. Я V-рэ Урысые литературнэ фестивалэу «ЛиФФт» зыфиIоу мыгъэ Москва щыкIощтми сыхэлэжьэнэу сырагъэблэгъагъ. Ар сэркIэ зымыуасэ щыIэп, — еIо Инвер. УсакIом къызэриIуа­гъэм­кIэ, мы мафэхэм ыныбжь илъэс 50 зэрэхъугъэм фэ­гъэхьыгъэ игъэкIотыгъэ пчы­хьэзэхэхьэшхо, концерт зэхищэнэу зыфегъэхьа­зыры. АщкIэ пшъэрылъ шъхьа­Iэу иIэр зэлъашIэрэ урысые усакIохэр Краснодар къыригъэблэгъэнхэу, ахэм ятворчествэ къэлэ­дэсхэр нэIуасэ фишIынхэу арых. МэфэкI Iофтхьабзэм поэзиер, усэхэр зикIасэхэр зэкIэ къыригъэблэгъэ­щтых. Инвер къызэрэхигъэ­щыгъэмкIэ, анахь шъхьаIэу щытыр къызыхэкIыгъэ адыгэ лъэпкъым идэхагъэ, ишэн-хабзэхэр хьакIэхэм аригъэшIэныр, апигъохыныр ары. Ар къыдилъыти, пчыхьэзэхахьэу зэхищэщтым адыгэ къашъохэр, орэдхэр, лъэпкъ Iэ­мэ-псымэхэр хигъэхьагъэх. Мы мафэхэм ащ ишъыпкъэу зыфегъэхьазыры. — Гъэзетыр къызфэзгъэфедэзэ, мы есхьыжьэгъэ Iофыр зышIогъэшIэ­гъонхэу, лъэкI зиIэхэу, бизнесменхэу ыкIи меценатхэу литературнэ поэтическэ зэхэхьэшхом изэхэщэн епхыгъэу Iоф къыздэзышIэнэу фаехэм зафэзгъазэ сшIоигъу. Сызщытхъужьынэу сыфаеп, ау усэхэр зыдэт тхылъхэр къыдэзыгъэкIыгъэу, творче­скэ зэхахьэхэр зэхищэхэу, Урысые ыкIи шъолъыр зэ­нэкъокъухэм лауреат ащыхъугъэу Краснодар сэ зыр ары адыгэу дэсыр. Арышъ, сыкъызэхашIыкIынышъ, мылъкукIэ IэпыIэгъу къысфэхъунхэу сэгугъэ. БлэкIыгъэ илъэсым Инвер творческэ пчыхьэзэ­хэхьэ инитIу Краснодар щыригъэкIокIыгъ. Ахэм цIы­фыбэ къызэрякIолIа­гъэм кIуачIэ къыритыгъ. Усэхэр зыдэт апэрэ зэхэубытэгъэ тхылъэу «Звезда упала на ладонь» зыфи­Iорэр процент 90-м кIахьэу ащэфыгъ. Нэужми ипчъагъэ хигъахъуи, тхылъыр къыдигъэкIыжьыгъ. Ахэр Инвер итворчествэ уасэ фэзышIыхэу, Урысыем икъэлэ 33-мэ, джащ фэдэу Германием, Америкэм, Голландием, Казахстан, Белоруссием ащыпсэухэ­рэм къызIэкIагъэхьагъэх. — Ситворчествэ уасэ фэзышIыхэрэм сагъэгу­шхо, джыри сиусэхэм ахэзгъэ­хъонымкIэ кIуачIэ къысаты, сэркIэ ащ нахь лъапIэ щы­Iэп, лъэшэу сафэраз, — еIо Инвер. Дунэе литературнэ журнал инэу «Славянская ли­ра» зыфиIорэм джырэблагъэ Шэуджэн Инвер иусэхэр къыдэхьагъэх. Ащ нэмыкIэу Липецкэ къыщыдэкIырэ журналэу «Петровский мост», Рязань ыкIи Краснодар къыщыхаутырэ журналхэм, «Литературная Адыгея» зыфиIорэм иусэхэр бэрэ къыдагъахьэх. — Анахь шъхьаIэу джыдэдэм сызыпылъыр литературнэ пчыхьэзэхахьэм изэхэщэн ары. Мыщ фэдэ Iофтхьэбзэ ин Краснодар щырагъэкIокIыгъэу къыхэ­кIыгъэп. Гухэлъэу сиIэхэм ащыщ Мыекъуапи мыщ фэдэ зэхахьэ мы илъэсым щызэхэсщэнэу. Сыда пIо­мэ, сипоэзие зыгу рихьы­хэрэр мымакIэу ащ щэ­псэух. Джащ фэдэу тапэкIэ творческэ гухэлъэу сиIэхэм ащыщ тхакIохэм я Союз сыхэхьанэу. Усэхэр зыдэт сиятIонэрэ зэ­хэубытэгъэ тхылъ сыдэла­жьэ, ар къызыдэкIыкIэ, союзым сыхэхьан слъэ­кIыщт. Ащ ыуж прозэм ылъэныкъокIи зысыушэты­нэу сыфай, къыздэхъунэуи сэгугъэ, — еIо Инвер. КъэIогъэн фае орэды­шъом иплъхьан плъэкIыщт усэхэри Инвер зэриIэхэр. Ахэм ахэтых адыгэ лъэпкъым фэгъэхьыгъэ тхыгъэ­хэри. Мы лъэныкъомкIи орэдыIохэм адэлэжьэн гухэлъ зыдиIыгъ. Инвер ыныбжь непэ илъэс 50 мэхъу. Икъэлэмыпэ мыуцэкоу, игъэхъагъэхэм ренэу ахигъахъоу, ыцIэ лъагэу аригъэIэтэу, шIоу щыIэр къыдэхъоу щыIэнэу тыфэлъаIо. КIАРЭ Фатим.