Бзэм теухуа тхьэмахуэр

Хьэбэз къуажэм дэт зи N 1 курыт еджапIэм мы гъэм гъатхэпэм (мартым) и 4 — 7 махуэхэм къриубыдэу адыгэбзэмрэ литературэмрэ теухуа егъэджэныгъэ дерсхэр, олимпиадэхэр, зэхьэзэхуэ зэхуэмыдэхэр, дерс зэIухахэр ирагъэкIуэкIащ.
Къыхэгъэщыпхъэу къыдолъытэ мы еджапIэм анэдэлъхубзэр джыным сыт щыгъуи гулъытэ хэха зэрыщыхуащIыр. Егъэджэныгъэ программэм къриубыдэм къинэмыщIауэ, классщIыб лэжьыгъэшхуи ирагъэкIуэкI. АбыкIэ зыхуэныкъуэ псори яIэщ: егъэджакIуэ емышыжхэр, абыхэм я гупсысэ, мурад щIэщыгъуэхэр ядэзыщтэ, сыткIи щIэгъэкъуэн яхуэхъу унафэщI Гъуэщокъуэ Маринэ, анэдэлъхубзэр джыным хуэпабгъэ еджакIуэхэр.
Адыгэбзэмрэ литературэмрэкIэ мы еджапIэм щезыгъаджэ егъэджакIуэхэм нэIуасэ фахуэтщIмэ ди гуапэщ. Ахэр: Къэрэшей-Черкесми, адэжкIи фIы дыдэу къыщацIыху, бзэр егъэджыным псэемыблэжу хуэлажьэ, республикэ «Адыгэбзэ Хасэм» и пашэ Шэрджэс Расьят, еджапIэм и методическэ зэгухьэныгъэм и унафэщI, адыгэбзэмкIэ егъэджакIуэ Туаршы ФатIимэт, бзэм ехьэлIауэ лэжьыгъэфI зэфIэзых Сидакъ Светэ, Акъ Софье, Пхъэш Шарифэ сымэ. Къыхэгъэщыпхъэщ мы гъэм районым щекIуэкIа зэхьэзэхуэу адыгэбзэмкIэ егъэджакIуэ нэхъыфIыр щаубзыхуам деж етIуанэ увыпIэр къызыхуагъэфэща Туаршы ФатIимэт.
АтIэ, махуэ къэс ирагъэкIуэкI лэжьыгъэм, ят дерсхэм къинэмыщIауэ, сыт хуэдэ IуэхухэмкIэ мы гъэм къыхагъэща адыгэбзэм и Махуэр, абы хуэкIуэу сыт зэфIахар?
— Къапщтэмэ, класс псори къыхэтшащ бзэм ехьэлIа лэжьыгъэхэм. «Си псэу, си адыгэбзэ» сочиненэ зэхьэзэхуэ, «Ди бзэм и лъэщагъыр ди щIэблэм зыхыдогъащIэ» классщIыб лэжьыгъэ, «Псэм ипэ напэ» дерс зэIуха, «Ди блэкIам дыщIоплъыкIыж» зи фIэщыгъэцIэу музейм щекIуэкIа дерс, нэгъуэщI куэди къызэщIедгъэубыдащ мы Iуэхум.
Е 10-нэ классым щеджэ Арэшыкъуэ Iэсият «Живая классика» зи фIэщыгъэцIэ район зэхьэзэхуэм е 2-нэ увыпIэр къыщихьащ. «Адыгэхэр — хэт ахэр?» жыхуиIэ зэхьэзэхуэ щыIащ. Класс нэхъыщIэхэм щеджэ цIыкIухэм я тетрадхэм я зэхьэзэхуэ едгъэкIуэкIащ. НэхъыщIэ классхэм щезыгъаджэхэми бзэм ехьэлIауэ сабийхэм лэжьыгъэшхуэ драгъэкIуэкI. Хъупсырокъуэ Фатимэ е 4-нэ «а» классым адыгэбзэмкIэ дерс зэIуха щригъэкIуэкIащ.
«Адыгэ, псалъэ», «Адыгэ щIыналъэ» зи фIэщыгъэцIэ стенгазетхэр ягъэхьэзыращ класс нэхъыжьхэм щеджэхэм, ари зэхьэзэхуэ щIыкIэм иту екIуэкIащ. НэхъыщIэхэр хэлэжьыхьащ жьэрыIуатэ сочиненэ зэхьэзэхуэм. АбыкIэ нэхъыщхьэу дыубзыхуар сабийхэм бзэр зэрагъэIурыщIэращ, псалъэхэр къызэраупсэлъращ, — дыщегъэгъуазэ Хьэбэз къуажэ курыт еджапIэм и унафэщIым гъэсэныгъэ лэжьыгъэмкIэ и къуэдзэ Кхъуэхъу Линдэ.
Адыгэ лъэпкъым къыхэкIа, бзэр кIуэдыжыным тешыныхь дэтхэнэми ди гукъеуэ нэхъыщхьэри къыхигъэщащ Кхъуэхъу Линдэ.
КъинэмыщIауэ, Кхъуэхъум дызэрыщигъэгъуэзащи, мазаем (февралым) щегъэжьауэ иджырэ къэс еджапIэм дерс къэскIэ теухуа лэжьыгъэхэр ирагъэкIуэкIащ. Гъатхэпэ мазэм и кIэм ахэри, адыгэбзэм ехьэлIа Iуэхугъуэхэри къапщытэжынущи, нэхъыфIхэм, нэхъ къыхэжаныкIахэм ЩIыхь тхылъхэр, фэеплъ саугъэт гуэрхэри щIыгъуу, иратынущ. Ари щIэблэр бзэм къыхуэгъэушыным, тегъэгушхуэным и зы Iэмалщ, атIэ.
Адыгэбзэм ехьэлIа Iуэхухэм я кIэухыу, гъатхэпэм и 14-м сочиненэ ятхынущ. Абы хэтынущ еджакIуэхэри егъэджакIуэхэри, анэ-адэхэри. Ар зи жэрдэмыр «Адыгэбзэ Хасэращ», абы и пашэ емышыж Шэрджэс Расьятщ. Мы диктантым и мыхьэнэ нэхъыщхьэр — бзэр щIэблэкIэрэ зэрызэIэпах, бынымрэ, адэ-анэмрэ бзэр зэрагъэшэрыуэр къэхутэнращ.
ШЫБЗЫХЪУЭ Ирэ. Сурэтым: Туаршы ФатIимэт еджапIэ музейм щрегъэкIуэкI «Ди блэкIам дыщIоплъыкIыж» дерс зэIухар.
- ВКонтакте
- РћРТвЂВВВВВВВВнокласснРСвЂВВВВВВВВРєРСвЂВВВВВВВВ
- Telegram