Шэмбэт къэгъэлъэгъон
АР-м исурэтышIхэм я Союз хэтхэм шэмбэт къэгъэлъэгъон рагъэкIокIыгъ. ЯлэжьэпIэ унэу урамэу Пушкиным ыцIэ зыхьырэм тетым ищагу ар щыкIуагъ.
Сурэт гъэлъэгъопIэ инхэм ачIыпIэ сэнэшъхьэ къутэмэ чIэгъхэм IофшIагъэхэр ащызэпэIутыгъэх. Елена Абакумовам, Хъуажъ Рэмэзан, Ирина Рожковам, Евгений Козловым, Давид Манакьян, Валерий Корнеевым ыкIи нэмыкIхэм яхудожественнэ IэшIагъэхэр Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх. Ахэм узэряплъырэм фэшъхьафэу ежь сурэтышIхэми нэIуасэ уафэхъун, уадэгущыIэн плъэкIыщтыгъ. ГущыIэм пае, Асачая Татьянэ сэ гущыIэгъу сыфэхъугъ. 1993-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу АР-м исурэтышIхэм я Союз хэт. Ащ хэхьэгъэ бзылъфыгъэхэмкIэ ар апэрэ. Шэмбэт къэгъэлъэгъоным иIофшIэгъищ хигъэхьагъ. Пстэуми чIыопсыр къагъэлъагъо. Тыкъэзыуцухьэрэ дунаимрэ натюрмортымрэ ытхыхьанхэр анахь икIасэхэм ащыщых.
— Сегъэгупсэфы, гухахъо хэсэгъуатэ, сигумэкIыгъо горэхэр чыжьэ ешIых — еIо Асачая Татьянэ. — Непэ мэфэ шIагъу. СэгушIо. Мыщ фэдэ къэгъэлъэгъонхэм тэрыкIэ мэхьанэшхо яI. ТиIофшIагъэхэр гъэлъэгъуапIэхэм анэмыкI зыми щыплъэгъушъущтхэп. Арышъ, мы Iофтхьабзэр ащкIэ амалышIу.
Джащ фэдэу шэмбэт къэгъэлъэгъоным еблэгъагъэхэр сурэтышIхэм ялэжьэпIэ унэхэм арыхьанхэ алъэкIыгъ, япчъэхэр зэIухыгъэхэу хьакIэхэм къяжагъэх. Искусствэр къызщыхъурэмрэ къызэрэхъурэмрэ зышIогъэшIэгъонхэм ахэр зэрагъэлъэгъугъэх. АР-м исурэтышIхэм я Союз иунэ жъы. ГъэцэкIэжьынхэр ищыкIагъэх, ары нахь мышIэми, сурэтышI пэпчъ имастерской узIэпищэу, ямышIыкIэу гъэпсыгъэ. Анахь ямышIыкIэхэм ащыщ Давид Манакьян илэжьэпIэ унэ. Бэмэ ар актерэуи, орэдыIоуи ашIэ, ау сэнаущыгъэу хэлъхэм сурэтшIынри ахэт. ИлIакъокIэ я 3-рэ лIэужэу сурэтышI. НэпэшIыныр (портрет), натюрмортыр ыкIи лъэныкъо зэфэшъхьафхэм афэгъэхьыгъэ IофшIагъэхэм адэлэжьэныр икIас. Анахьэу гухахъо зыхигъуатэхэрэм ащыщ шыхэм ясурэтхэр. Ащ ишыхьатых псэушъхьэр къизыгъэлъэгъукIырэ IофшIагъэу идэпкъхэм апылъагъэхэр.
— Театрэмрэ сурэтшIыпIэмрэ азыфагу ситэу Iоф сэшIэ. ШIу слъэгъурэ IофитIур зэрэзэдэсхьышъухэрэр Мыекъуапэ ихьатыр — IофшIэнитIур чыжьэп. Ахэр сищыIэныгъэ хэсчынхэ слъэкIыщтэп, — еIо ащ.
Шэмбэт къэгъэлъэгъонхэр АР-м исурэтышIхэм я Союз ящэнэру зэхещэх. АР-м культурэмкIэ и Министерствэ иIэпыIэгъоу къэралыгъо программэу «Культурэм ихэхъоныгъ» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу регъэкIокIых.
— Мы илъэсым едгъэжьагъэу шэмбэт къэгъэлъэгъонхэр зэхэтэщэх. ЦIыфхэм нахь апэблагъэ тыхъу тшIоигъу. Iофтхьабзэм сурэтышI нахьыжъхэри нахьыкIэхэри хэлажьэх. ПстэумкIи ти Союз нэбгырэ 55-рэ хэт. ЗэкIэми яIофшIагъэхэр къэдгъэлъагъохэзэ тшIыщт. Къэлэ зыгъэпсэфыпIэ гупчэм игъунэгъоу тызэрэщытыр тэркIэ Iэрыфэгъу. Ащ къакIохэрэр тадэжь къекIолIэжьынхэр къин къащымыхъущтэу сэлъытэ. Тикъэлапчъэу зэIуубгъукIыгъэхэм къадахьэхэрэм гъэшIэгъоныбэ къяжэ, — еIо АР-м исурэтышIхэм я Союз ипащэу Елена Абакумовам.
ЫцIэ къызэриIоу, зичэзыу шэмбэт къэгъэлъэгъоныр мы зыгъэпсэфыгъо мафэхэм щыIэщт. Ащ хэлажьэ зышIоигъохэр Пушкиным ыцIэ зыхьырэ урамым тет унэу 290-м рагъэблагъэх. Сыхьатыр 11-м къыщегъэжьагъэу пчыхьэм 5-м нэс Iоф ышIэщт.
Анцокъо Ирин.