Top.Mail.Ru

ЛIэужхэм зэратыжьызэ къаухъумэ

Лъэпкъ IэпэщысэшIыныр лIэужхэм ащымыгъупшэным, лIэшIэгъу пчъагъэмэ къапхырыкIыгъэ Iофыр лъыгъэкIотэгъэным Адыгеим игъэкIотыгъэу щыдэлажьэх. Мыекъуапэ щыщ ныбжьыкIэ IэпэIасэу Лъэустэнджэл Дариет иIофшIагъэхэр ащкIэ щысэшIух.

Лъэпкъым итарихъ, игупшысакIэ, идунэететыкIэ ыкIи культурэ кIэн баеу иIэр Дариет иIэшIагъэхэм къащырегъэлъэгъукIы. ИцIыкIугъом щыублагъэу бзэн-дэныр, хэдыкIыныр шIогъэшIэгъон. Ныжъхэм къырагъэлъэгъугъэ тхыпхъэхэр иIэшIагъэхэм ащегъэфедэ. Гурыт еджапIэм ыуж я 79-рэ Мыекъопэ колледжым дэн-бзэным щыфеджагъ, ащ дыкIыгъоу декоративнэ-прикладной искусствэмкIэ егъэджэн курсхэр къыухыгъэх. Диплом IофшIэнэу «Рыфабгъо ыгу къикIэу» зыфи­Iорэ щыгъын коллекциер ыгъэхьазырыгъ. Хъулъфыгъэ цыехэмрэ саехэмрэ къэгъэ­лъэгъоным хэхьагъэх. Дышъэидагъэр, блэрыр, тыжьын шъагъэр IофшIэнхэм ащигъэфедагъ. МодэмкIэ къэгъэлъэгъоным ятIонэрэ чIыпIэр къыщыдихыгъ. Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетыр къыухыгъ, джы магистратурэм щеджэ. СтандартизациемкIэ кафедрэм икIэлэегъаджэу, искусствоведениемкIэ кандидатэу КIэдыкIое Нэфсэт Дариет икIэлэегъадж.


Сянэжъхэу Къутырхъанрэ Мариетрэ лъэшэу дэкIо IэпэIасэщтыгъэх, дышъэ IуданкIэ хадыкIыщтыгъ, ахэм яIэпэIэсэныгъэ сэ къызнэсыжьыгъэу сызщыщхэм алъытэ. СицIыкIугъом нэсхъапэмэ саехэр афэсыдыщтыгъ. ИлъэсипшI сыныбжьэу дышъэ IуданэкIэ хэдыкIыгъэныр зэзгъэшIагъ. Тхылъэу «Адыгэ идэ» зыфиIоу Иуаныкъо Мадинэ ытхыгъэр сиIанэ текIырэп. А тхылъымкIэ шIыкIэ амалыбэ къызIэкIэзгъэхьагъ, — къеIуатэ Дариет.
Дизайнерхэм я Дунэе фестивалэу «Этномода» зыфиIорэм Дариет иколлекцие хигъэлэжьагъ, иIэшIагъэхэр къыхагъэщыгъ. ЗэхэщакIохэм проектыкIэхэм ахэлэжьэнэу рагъэблэгъагъ.
Дэн-бзэныр, дышъэидэныр, хъэныр, хэдыкIыныр — а зэпстэур адыгэ пшъа­шъэхэм, адыгэ бзылъфыгъэхэм яIэпэIэсэныгъэ къыхьыщтыгъ. Непэ ахэм тIэкIу апэчыжьэ тыхъугъэми, афэкъулэе IэпэIасэхэр тиIэх. Адыгэ шъошэ шъып­къэм ишапхъэхэр, гухьархэм ятхыпхъэхэр зэмыхъокIхэу къэнэх, ахэр уукъохэ хъу­щтэп. Ау екIолIакIэхэр зэблэохъу­шъух. ГущыIэм пае, дышъэидэм ычIыпIэкIэ щыгъыжъыехэмкIэ гухьархэр хэбдыкIынхэ плъэкIыщт. Адыгеим щыщ модельер IэпэIасэу Мерэм Сабинэ саем идын илъэсыбэ хъугъэу пылъ. Ащ иателье сыщэлажьэ. Сабинэ щыгъыжъыехэмкIэ гухьархэр хэсыдыкIынхэу сигъэсагъ. Ащ лъэшэу сыфэраз, — еIо IэпэIасэм.
Модельер ыкIи дизайнер ныбжьыкIэхэм яя XIX-рэ республикэ зэнэкъокъу Дариет иIэшIагъэхэр къыщигъэлъэгъуагъ, осэшIуи къафашIыгъ. КIэлэцIыкIу къэшъокIо купэу «Коллаж» зыфиIоу еджэпIэ-интернатым чIэсхэм шъуашэхэр ащ къафиугупшысыгъ.
Хъулъфыгъэ шъуашэм щыщ шъхьэрыхъонхэм, Iалъмэкъжъыехэм, жьыфхэм IэпэIасэр непэ адэлажьэ.
ШъошакIэхэм «черкесскэ стилыр» къябэкIы. Арэу щытми, шъхьэрыхъоным ыкIапэхэр ухъурэигъэхэу зэрэщытыр къэнэжьыгъ. ЦIыфхэм агу рихьэу ар сагъэды. Шъэгъэ кIэпсэжъыехэмкIэ, тхыпхъэ дахэхэмкIэ сэгъэкIэракIэх. Iалъмэкъжъы­ехэр дышъэ ыкIи тыжьын IуданэкIэ хэсэдыкIых, ахэр пшъэшъэ ныбжьыкIэхэм лъэ­шэу якIасэх, — еIо Дариет.
Адыгэ культурэм фэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъонхэм Дариет чанэу ахэлажьэ. ИныбжьыкIагъэ емылъытыгъэу, егъэджэн сыхьатхэр зэхещэх. Саехэмрэ цыехэмрэ зыщидыщт ателье къызэIуихыным кIэхъо­псы.
Дышъэидагъэмрэ дышъэ шъагъэмрэ адыгэм ищыIэкIэ-псэукIэ зэригъэкIэрэ­кIэрэ амалхэм ащыщых. Ахэр типшъэшъэ ныбжьыкIэхэм непэ зэрагъэфедэхэрэр лъэшэу гушIуагъо.

Лъэпшъыкъо
Фатим.