Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат кIэлэцIы­кIухэмрэ ныбжьыкIэхэмрэ я Урысые общественнэ-къэралыгъо движениеу «Апэ­рэхэм ядвижение» шъолъырхэм язэдэлэжьэ­ныгъэкIэ идепартамент ипащэу Ольга Негровам зэIукIэгъу дыриIагъ. Зэдэгущы­Iэгъум хэлэжьагъэх АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ иминистрэу Евгений Лебедевыр, «Апэрэхэм ядвижение» ишъолъыр къутамэ исовет итхьаматэу Ованес Шекерьянц.

НыбжьыкIэ политикэр, шъолъыр проектхэр, ныбжьыкIэхэр кIэщакIо зыфэ­хъухэрэр пхырыщыгъэнхэмкIэ язэдэлэжьэныгъэ епхыгъэ Iофыгъохэм ахэр атегущыIагъэх. КъызэрэхагъэщыгъэмкIэ, Хэгъэгум иухъумакIо и Илъэс тегъэ­псы­хьагъэу «Апэрэхэм ядвижение» иIоф-
шIэн мы илъэсым гъэцэкIагъэ мэхъу. Патриот Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэр республикэм щызэшIуахых: хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм еджапIэхэм зэIукIэгъухэр ащадашIых, «Зарница 2.0» зыфиIорэмкIэ мэджэгух, Iофтхьабзэу «ДзэкIолIым фэ­кIорэ письмэр» зыфиIорэр, мастер-­классхэр ыкIи нэмыкIхэр зэхащэх.
Департаментым ипащэу Ольга Негровам къыхигъэщыгъ шъолъыр къутамэм псынкIэу хэхъоныгъэ зэришIырэр, Адыге­им и ЛIышъхьэрэ республикэм и Правительствэрэ IэпыIэгъоу аратырэм ар бэкIэ елъытыгъ.
«Республикэ къутамэу шъуишъолъыр щызэхэщагъэм зэрифэшъуашэу Адыгеир федеральнэ лъэгапIэм нэсэу къегъэлъа­гъо, урысые ыкIи шъолъыр проект зэ­фэшъхьафыбэмэ чанэу ахэлажьэ. Ары пакIошъ, шъолъыр къутамэр лъэныкъуа­бэхэмкIэ апэ ит. Республикэм Iоф­шIэ­кIэшIоу IэкIэлъ шъолъырыбэмэ къыз­фагъэфедэ. Кадрэ, грант ыкIи проект IофшIэныр дэгъу дэдэу мыщ щызэхэ­щагъ», — къыхигъэщыгъ Ольга Нег­ровам.

Адыгеим и ЛIышъхьэ департаментым ипащэ зэрэфэразэр къыIуагъ шъолъырым ынаIэ къызэрэтетым пае. Республикэм а организацием Iофэу щызэшIуихырэм тапэкIи нахь зегъэушъомбгъугъэным пае зэдэлэжьэныгъэм мэхьанэшхо зэриIэр, проектхэм ахэлажьэхэрэр нахьыбэ шIыгъэн зэрэфаер къыхигъэщыгъ.
«Апэрэхэм ядвижение» Адыгеим иныбжьыкIэ политикэ изы Iахь шъыпкъэу хъугъэ. Сигуапэ респуб­ликэ къутамэр хэгъэгумкIэ анахь гъэхъэгъэшIухэр зышIыхэрэм ыкIи анахь чанхэм зэращыщыр. Организацием щылажьэрэ пэпчъ IофшIэным исыд фэдэрэ лъэныкъуи ежь фызэшIокIыщт Iоф щигъотын ыкIи икъоу зыкъыгъэлъэгъон зэрилъэкIыщтым мэхьанэшхо иI. Ары пакIошъ, ныбжьыкIэхэм амал яI муници­пальнэ, шъолъыр лъэгапIэхэм анэсэу игъоу алъэгъухэрэр къахалъхьанхэу, федеральнэ проектхэм текIоны­гъэхэр къащыдахынхэу. Арышъ, хэгъэгум фэшъыпкъэхэу ныбжьыкIэхэр пIугъэнхэм, обществэм шIуа­гъэ къыфэзыхьыщт проектхэм ахэ­лэжьэнхэм ренэу тынаIэ тетэгъэты, пIуныгъэ IофшIэным мэхьанэу иIэр икъоу къыдгурыIозэ республикэм Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэр щытэгъэцакIэх. А Iоф­тхьабзэхэм апае мылъку IэпыIэгъоу яттырэм хэдгъэхъуагъ, тиорганизациехэм ренэу тынаIэ атет. Къэлэ гупчэм ахэм апае тарихъ унитIу къащыфыхэдгъэкIыгъ. Зыр зызэтырагъэпсыхьэ нэуж къызэIутхыгъ, пшъэрылъыбэ зэшIозыхырэ ныбжьыкIэ Гупчэу «Адыгеим иныбжьыкIэхэр» зыфиIорэр ащ чIэт хъугъэ. Джыри нэмыкI унэм епхыгъэ Iоф­шIэнхэр тэгъэцакIэх, «Апэрэхэм ядвижение» ишъолъыр къутамэ
ащ чIэтыщт», — къыхигъэщыгъ КъумпIыл Мурат.
Республикэм и ЛIышъхьэ къызэрэкIигъэтхъыгъэмкIэ, Адыгеим ис ныбжьыкIэхэм IэпыIэгъу ятыгъэнымкIэ амалэу щыIэр зэкIэ агъэфедэ. Урысые программэу «Тэ — Урысыем тыригражданин!» зыфиIорэр гъэцэкIагъэ хъуным епхыгъэ IофшIэныр лъэкIуатэ. Анахьэу анаIэ зытырагъэтырэр къыткIэхъухьэхэрэм амалэу яIэхэр, зыфытегъэпсыхьагъэхэр нахь икъоу къызэIухыгъэ хъунхэмкIэ, обществэм федэ къыфахьынымкIэ яшIуа­гъэ арагъэкIыныр ары.

Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ дэжь Координационнэ советэу щызэхэщагъэм изэхэсыгъо кIэлэцIыкIухэмрэ ныбжьыкIэхэмрэ яобщественнэ-къэралыгъо дви­жение зэдэлэжьэныгъэ дыриIэнымкIэ игъэкIотыгъэу Iофыгъоу къэуцугъэхэм щатегущыIагъэх.
Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат движением хэлажьэхэрэм зафигъа­зэзэ къыIуагъ ТекIоныгъэшхом ия 80-рэ илъэс изыфэгъэхьазырынрэ ихэгъэу­нэфыкIынрэ яIахьышхо зэрахашIыхьа­гъэм, Хэгъэгум иухъумакIо и Илъэс къыдыхэлъытагъэу хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм, ахэм яунагъохэм, ветеранхэм ыкIи ячIыпIэгъухэу IэпыIэгъу зищыкIагъэхэм яшIуагъэ арагъэкIыным пае IофшIэнышхоу агъэцакIэрэмкIэ инэу зэрафэразэр къы­Iуагъ.
Адыгеим и ЛIышъхьэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, УФ-м и Президентэу Владимир Путиным пшъэрылъэу къыгъэуцугъэм тегъэпсыхьагъэу лъэпкъ проектэу «НыбжьыкIэхэмрэ кIэлэцIыкIу­хэмрэ» зыфиIорэм ифедеральнэ проектэу «Тэ тызэгъус (ЦIыфыр лъэныкъо пстэумкIи зэдиштэу пIугъэныр)» мы илъэсым къыщегъэжьагъэу агъэцакIэу рагъэжьэщт. ПстэумкIи Iофтхьэбзэ 50-м ехъу агъэнэфагъ, ахэр зыфытегъэпсыхьагъэхэр ныбжьыкIэхэм яамалхэм зягъэу­шъомбгъугъэныр, пшъэдэкIыжь ахьэу пIугъэнхэр, уихэгъэгу узэрэфэшъыпкъэн фаер икъоу къагурыIоныр, щыIэкIэ-­псэукIэ тэрэзым къыфэкIонхэр ары.
Республикэм ныбжьыкIэ движениехэм IэпыIэгъу щятыгъэным пае мылъкоу ныбжьыкIэ политикэм къыфыхигъэкIырэм хегъахъо: ­илъэсэу икIыгъэм сомэ миллиони 130-м ехъу ащ пэIуагъэхьагъ. Мы илъэсым ар сомэ миллиони 170-м нагъэсыщт. «Апэрэхэм ядвижение» къыфыхагъэкIырэ ахъщэр 2025-рэ илъэсымкIэ фэдищкIэ нахьыбэ ашIыгъ ыкIи сомэ миллион 16-м нагъэсыгъ.
Джащ фэдэу ныбжьыкIэ движениехэм апае инфраструктурэр гъэпсыгъэнымкIэ республикэм IофшIэнышхо щагъэцакIэ. Къалэу Мыекъуапэ ныбжьыкIэ организациехэм апае унэхэр зэрэщагъэкIэжьхэрэм нэмыкIэу муниципалитетхэми а Iофым анаIэ щатырагъэты. 2030-рэ илъэсым ехъулIэу муниципальнэ образование пэпчъ ныбжьыкIэ гупчэхэр къащызэIуахыщтых. НыбжьыкIэ форумхэр щызэхэщэгъэнхэм ыкIи гъэсэныгъэм епхыгъэ программэхэр зэшIохыгъэнхэм ателъытагъэу илъэс псаум Iоф зышIэщт глэмпингым идизайн-проект агъэхьазыры. Сэнаущыгъэ зыхэлъ ныбжьыкIэхэм язичэзыу слетэу «Фыщт» зыфиIорэр шышъхьэIум щыIэщт, ащ хэгъэгум и Къыблэ ишъолъыр зэфэшъхьафхэм анахь ныбжьыкIэ чанэу арысхэр къыщызэрэугъоищтых. Республикэ ныбжьыкIэ форумым зеушъомбгъу, Адыгеим истудентхэм я Ассоциациеу Москва, Санкт-Петербург, Краснодар, Ростов-на-Дону, Саратов яапшъэрэ еджапIэхэм респуб­ликэм щыщэу ачIэсхэр зыхахьэхэрэм хэхъоныгъэ ешIы.
Ольга Негровам джыри зэ къыхи­гъэщыгъ Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат а движением ынаIэ зэрэтыри­гъэтырэм пае зэрэфэразэр, лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ Адыгеим ащ хэтхэм ишIуагъэ зэраригъэкIырэм пае. Зэхэ­сыгъом къыщыгущыIагъэх республикэ къута­мэм исовет итхьаматэу Ованес Шекерь­янц, Кощхьэблэ районым ипащэу Хьамырзэ Заур, Къыблэ Федеральнэ шъо­лъырым я II-рэ зэIугъэкIэгъумкIэ и Совет ипащэу Арина Овчаренкэр, ны-тыхэм ясообществэу «Родные — лю­бимые» зыфиIорэм илIыкIоу Ирина Ковалевар, Теуцожь районымкIэ а движением ипэублэ къутамэ ипащэу Еутых Хъариет.
Шъолъыр къутамэм иIофшIэнкIэ гу­хэлъэу яIэхэм ахэр къатегущыIагъэх, муниципальнэ хабзэм ылъэныкъокIэ ащ IэпыIэгъу етыгъэнымкIэ Iофтхьабзэу зэрахьэхэрэм ягугъу къашIыгъ. Мы илъэсым «Апэрэхэм ядвижение» нэбгырэ мин 35-м ехъу хэтыгъ, пэублэ къутамэхэм япчъагъэ 173-м нэсэу на­хьыбэ хъугъэ. Движением ипроектхэм анахь чанэу унэгъо 200-м ехъу ахэлажьэ. 2024-рэ илъэсым движением иIофшIэн ныбжьыкIэхэр зыгъэгъозэрэ нэбгырэ 3266-рэ фэдиз хэлэжьагъ, 2025-рэ илъэ­сым нэбгырэ 4454-м нэсэу ахэм япчъа­гъэ нахьыбэ хъугъэ.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу
къытырэ къэбархэмкIэ
Тхьаркъохъо Сафыет.