Top.Mail.Ru

Лъэпкъхэр зэрепхых

Image description

Адыгэ къамылымрэ пщынэмрэ афэгъэхьыгъэ лекцие Лъэпкъ музеим щыкIуагъ. АР-м культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу, орэдыIоу Нэгъой Заур Iофтхьабзэм кIэщакIо фэхъугъ. Къамылапщэу, музыкантэу Антон Платоновыр «Адыгэ къамыл» зыфиIорэ Iофтхьабзэм ихьэкIагъ.

Къамылым икъэхъукI, къамылапщэхэм якъэбархэр, мэкъамэхэм яно­тэхэр зэрэзэтекIхэрэр егъэджэным къыщаIотагъ. Къамылыр зэрагъэфе­дэрэр, ащ къызэребгъэIощтыр, Iэмэ-псымэм инэшэнэ шъхьаIэхэр мыщ щызэхафыгъэх. АР-м изаслуженнэ сурэтышIэу, адыгэхэм яижъырэ искусствэ иушэтакIоу, творческэ гупшысэр зикIасэу ГъукIэ Замудин зэхахьэм хэлэжьагъ.
Къамылыр адыгэхэм анахь якIасэу агъэфедэщтыгъэ мэкъэмэ Iэмэ-псым, IэпэIасэхэм ар «къагъэгущыIэу» зэрэщытыгъэр фольклор тхыгъэхэм къахэнагъ. Адыгэ къамылым уедэIумэ, лъэп­къым ыбзи, иорэди зэхэпхыщт.
Ижъырэ Iэмэ-псымэу къамылыр уахътэу тызыхэтым апэдэдэ къыщызыштагъэу, ежь ышъхьэкIэ ар зышIыгъэр, лъэпкъ орэдыр ащкIэ зыгъэжъын­чыгъэр Лъэцэрыкъо Ким. Ащ ыуж къэкIых Къулэ Амэрбый, КIыргъ Юрэ, ГъукIэ Замудин, ШъэуапцIэкъо Адам, Абыдэ Хьисэ, ПчыхьалIыкъо Мэдин ыкIи нэмыкIхэр.
Антон Платоновыр Грузием къыщыхъугъ, урыс. Ятэ дзэ къулыкъум зэрэхэтым къыхэкIыкIэ къэлэ зэфэшъхьафхэм адэсынэу хъугъэ. Ащ ишIуа­гъэкIэ культурэ зэмлIэужыгъохэм нэIуасэ афэхъугъ.
Къамылапщэу Нэгъой Заур исабыигъом къыщыублагъэу музыкэр шIогъэ­шIэгъон. Ащ къамылыр ыIэкIэ ышIы­гъэу, къызэрэригъаIорэм имызакъоу, шы­кIэпщынэ бзэпсыхэр «къыгъэгущыIэу», мэкъэ гохь дахэкIэ адыгэ орэдыжъхэр къеIо, жъыокIо гъэшIэгъо­нэу щыт, икIэлэегъа­джэу, лъэныкъуабэкIэ щысэтехыпIэ фэхъугъэ ГъукIэ Замудин готэу илъэсыбэ хъугъэу адыгэ лъэпкъ искусствэм хэхъоныгъэ ышIыным дэлажьэ. Мэхьанэшхо зиIэ Iофтхьабзэхэу ти­­- хэ­гъэгу имызакъоу IэкIыб къэралхэми ащызэхащэхэрэм Нэгъой Заур иIэ­пэIэсэныгъэ мызэу, мытIоу ащыха­гъэунэфыкIыгъ. Лъэпкъ искусствэм фэгъэзагъэу мы кIалэм фызэшIокIырэр макIэп, ащ тыжьыным хишIыкIыгъэ къамылыр идэ­хэгъэ-лъэгъупхъагъэ- кIи, макъэу къытырэмкIи зэбгъэпшэн щыIэп.
IэпэIасэу, лъэпкъ кIэным иухъумакIоу ГъукIэ Замудин «Адыгэ къамыл» ыцIэу къыдигъэкIыгъэ тхылъыкIэм къа­мылапщэу зыцIэ къыщыриIорэмэ музыкантэу Антон Платоновыр ахэт. Къамылым къызэрэригъаIорэм дакIоу илъэс 20-м ехъугъэу ар ащ ишIын дэлажьэ.
Адыгэм ылъапсэ зэрэпытэм, тикультурэ зэрэбаим, зэрэхьалэмэтым, кIуа­чIэу хэлъым лъэпкъхэр зэрэзэрип­хыхэрэр зэхахьэм къекIолIагъэхэм зэхашIагъ. ЦIыфмэ ащыгъупшэжьыгъэ мэкъамэхэм псэ къапагъэкIэжьыгъ.

Лъэпшъыкъо
Фатим.