Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэрэ Адыгэ Республикэм иминистрэхэм я Кабинетрэ гухэкIышхо ащыхъугъ Мэкъулэ Джэбраил Хьаджыбирам ыкъор — тарихъ шIэныгъэхэмкIэ докторыр, Адыгэ Республикэм шIэныгъэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшхор дунаим зэрехыжьыгъэр ыкIи щымыIэжьым иунагъорэ иIахьылхэмрэ афэтхьаусыхэх.
Гуманитар ушэтынхэм апылъ Адыгэ республикэ институтым пэщэныгъэ зыдызэрихьэгъэ илъэсхэм къакIоцI шIэныгъэлэжь ныбжьыкIэхэр гъэхьазырыгъэнхэм ащ иIахьышхо хишIы­хьагъ, шIэныгъэхэмкIэ Адыгэ Дунэе академием изэхэщэнкIи бэ зэшIуихыгъэр. Республикэм илъэпкъ организацие шъхьаIэхэм зыкIэ ащыщым — общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм» изэхэщэни кIэщакIо фэхъугъэхэм зыкIэ ащыщ.
Адыгэхэм ятарихъкIэ монографие ыкIи научнэ IофшIэгъэ пшIы пчъагъэ ытхыгъ, адыгэхэм яшэн-хабзэхэм якъэухъумэн фэгъэхьыгъэ ушэтын проектхэм язэхэгъэуцон чанэу хэлэ­жьагъ. Тиреспубликэ икультурнэ-тарихъ кIэн къэухъумэгъэным ыкIи хэхъоныгъэ егъэшIыгъэным иIахьы­шхо хишIыхьагъ, иIофшIэгъухэм ыкIи зышIэщтыгъэхэм лъытэныгъэрэ шъхьэ­кIафэрэ ащ къыфашIыщтыгъ.
ШIэныгъэлэжь цIэрыIор ыкIи цIыф шIагъор зэрэтхэкIыжьыгъэр Адыгеим имызакъоу, зэкIэ зышIэщтыгъэхэмкIэ, уасэ фэзышIыщтыгъэхэмкIэ чIэнэгъэ­шхоу хъугъэ.
Зидунай зыхъожьыгъэм иунагъорэ иIахьылхэмрэ тафэтхьаусыхэ. Мэкъу­лэ Джэбраил Хьаджыбирам ыкъор шIукIэ бэрэ тыгу илъыщт.