Лъэпкъ зэгурыIоныгъэм фэIорышIэ

Къыблэ федеральнэ шъолъырым хэхьэрэ субъектхэм къэралыгъо лъэпкъ политикэр зэращыпхыращырэм фэгъэхьыгъэ семинар мы мафэхэм Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым щызэхащагъ.
Мыщ фэдэ Iофтхьабзэхэр илъэсий хъугъэу Урысыем ишъолъыр зэфэшъхьафхэм ащырагъэкIокIых. Адыгеим мыгъэ ятIонэрэу щэкIо. ЗытегущыIэщтхэр пэшIорыгъэшъэу къыхахых. Мы аужырэ илъэсхэм лъэпкъ ыкIи дин зэфыщытыкIэм ягъэпытэн епхыгъэ Iофыгъохэр ары анахьэу анаIэ зытырадзэрэр.
Лъэпкъ IофхэмкIэ Федеральнэ агентствэмрэ Московскэ къэралыгъо университетэу М. Ломоносовым ыцIэ зыхьырэмрэ Iофтхьабзэм кIэщакIо фэхъугъэх. Адыгеим щызэхащэнымкIэ зиIахьышIу хэлъыр АР-м лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет.
Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх Федеральнэ инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, АР-м и ЛIышъхьэрэ АР-м иминистрэхэм я Кабинетрэ я Администрацие ипащэу Владимир Свеженец, лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет, лъэпкъ IофхэмкIэ Федеральнэ агентствэм илIыкIохэр, нэмыкIхэри.
Урысыем ичIыпlэ зэфэшъхьафхэм къарыкIыгъэ нэбгыри 120-рэ Iофтхьабзэм хэлэжьагъ, ахэр къэралыгъо ыкIи хэбзэ къулыкъу зэфэшъхьафхэм ялIыкIох. Адыгеим икъалэхэм ыкIи ирайонхэм къарыкIыгъэ нэбгырэ 25-мэ яшIэныгъэхэм ахагъэхъуагъ.

АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ыцIэкIэ семинарым хэлажьэхэрэм Владимир Свеженец шIуфэс къарихыгъ. Мыщ фэдэ Iофтхьабзэ Адыгеим зэрэщыкIорэм мэхьанэшхо зэриIэр, зэхэщакIохэм зэрафэразэр къыIуагъ.
— Лъэпкъ политикэм епхыгъэ упчIэхэм язэхэфын, лъэпкъ ыкIи дин зэфыщытыкIэхэм ягъэпытэн къэралыгъо политикэм иIофыгъо шъхьаIэхэм ащыщых. Мыщ епхыгъэ лъэныкъохэр икъу фэдизэу хэбзэ гъэцэкIэкIо къулыкъухэм ялIыкIохэм ашIэнымкIэ, шIэныгъэу яIэхэмкIэ шъолъырхэр зэдэгощэнхэмкIэ мы Iофтхьабзэм ишIогъэшхо къэкIощт. ЧIыпIэ пэпчъ екIолIэкIэ шъхьаф иI нахь мышIэми, гумэкIыгъохэм ядэгъэзыжьын зэрэзэхащэрэр зэфэд. Мы семинарым шъуишIэныгъэхэм зэрахигъэхъощтым тицыхьэ телъ. Лъэпкъ зэфэшъхьафхэм къахэкIыгъэхэм зэгурыIоныгъэ ыкIи мамырныгъэ азыфагу илъыным епхыгъэ шъэфхэр шъуагъэшIэщтых, — къыIуагъ Владимир Свеженец.

Московскэ къэралыгъо университетэу М. Ломоносовым ыцIэ зыхьырэм къэралыгъо гъэIорышIэнымкIэ ифакультет идеканэу, лъэпкъ IофхэмкIэ Къэралыгъо думэм икомитет ипащэу Вячеслав Никоновым ыцIэкIэ къэзэрэугъоигъэхэм шIуфэс къарихыгъ егъэджэн IофхэмкIэ деканым игуадзэу, тарихъ шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу, доцентэу Максим Фоменкэм. Мыщ фэдэ семинархэр 2018-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу зэрэзэхащэхэрэр ащ къыIуагъ. Мы уахътэм къыкIоцI шъолъыр 42-мэ Iофтхьабзэр ащыкIуагъ, нэбгырэ мин 22-мэ егъэджэнхэр акIугъ.
— Семинарым ипрограммэ илъэс къэс зэхъокIы. Хэлажьэхэрэм ягукъэкIхэр къыдэтлъытэзэ, ахэдгъахъозэ темэ зэфэшъхьафхэр тэгъэнафэх, тыздэкIорэ шъолъырым нахь пэблагъэхэр тэгъэунэфых. Къэралыгъо къэбарлъыгъэIэс системэм епхыгъэ IофшIэным хэхъоныгъэхэр ышIынхэм пае практическэ IофшIэнхэр хэдгъэхьагъэх. Джащ фэдэу лъэпкъ ыкIи дин зэфыщытыкIэхэм ягъэпытэн, бырсыр чIыпIэхэр пэшIорыгъэшъэу гъэунэфыгъэнхэм япхыгъэ зэфэхьысыжьхэр тэшIых. Мы илъэсым къыщегъэжьагъэу стратегическэ сессиехэр кIэу къыхэхьагъэх. IофшIэным къыдыхэлъытагъэу проектхэр дгъэуцущтых, гъэIорышIэным епхыгъэ IофшIэнхэр зэхэтфыщтых. ШъуишIэныгъэхэмкIэ шъукъыддэгощэнэу, тызэрыгущыIэщт темэхэм япхыгъэ гукъэкIэу шъуиIэхэр къэшъуIотэнхэу тыкъышъущэгугъы, — къыIуагъ Максим Фоменкэм.

Адыгэ Республикэр хьакIэхэм дахэу зэрапэгъокIырэр, цIыф лъэпкъ зэфэшъхьафхэм зэгурыIоныгъэ азыфагу илъэу мыщ зэрэщыпсэухэрэр федеральнэ лIыкIом къыIуагъ. Темыр Кавказыр пштэмэ, Адыгеир анахь шъолъыр рэхьатхэм зэращыщыр къыхигъэщыгъ.
Мэфищым къыкIоцI Московскэ къэралыгъо университетым икIэлэегъаджэхэр, федеральнэ экспертхэр яшIэныгъэхэмкIэ къэзэрэугъоигъэхэм адэгощагъэх. Урысые лъэпкъ политикэм епхыгъэ гумэкIыгъохэр, ахэм язэшIохынкIэ хэкIыпIэу щыIэхэр къыраIотыкIыгъэх.
Семинарым хэлэжьагъэхэр стратегическэ документхэм нэIуасэ афэхъугъэх, къэралыгъо лъэпкъ политикэм ипроектхэм ыкIи ипрограммэхэм ягъэпсын зыфэдэн фаер къафаIотагъ.
Iофтхьабзэр лекцие закъоу щымытэу, мастер-классхэмкIи, практическэ IофшIэнхэмкIи баигъэ.
— Лекцие закъоу щымытэу практическэ IофшIэнхэри къызэрэхэхьагъэхэм тисеминар нахь къыгъэбаигъэу тэгугъэ. ГумэкIыгъоу къэуцухэрэм ыкIи къэуцун ылъэкIыщтхэм тынаIэ нахь атетэгъэты. Лъэпкъ зэфэшъхьафхэм къахэкIыгъэхэм азыфагу зэгурыIоныгъэ илъыным, бырсыр азыфагу къимытэджэным апае Iофтхьабзэу зэхэпщэн фаехэр къафэтIотэщтых, — къыIуагъ Московскэ къэралыгъо университетым илIыкIоу Дарья Шапран.
Адыгеим лъэпкъ зэфэшъхьафыбэ зэрисыр къыдалъытэзэ ащ епхыгъэ упчIэхэр анахьэу къызэрэхахыгъэхэр бзылъфыгъэм къыIуагъ. ЗэгурыIоныгъэм ылъэныкъокIэ Адыгеир щысэ зытепхын фэе шъолъырэу къыгъэнэфагъ.
— Лъэпкъ зэфэшъхьафхэм ялIыкIохэр, дин зэмылIэужыгъохэр зылэжьыхэрэр тиреспубликэ щэпсэух. Ахэм япхыгъэ общественнэ организациехэми Iоф ашIэ. Лъэпкъ ыкIи дин зэфыщытыкIэ тэрэз шъолъырым илъыным къэралыгъо хабзэм икъулыкъухэм мэхьанэшхо раты. Ащ фытегъэпсыхьэгъэ къэралыгъо программэхэм къадыхэлъытагъэу шIэныгъэ-ушэтын ыкIи методическэ Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэр Адыгеим щызэхащэх. Урысые Федерацием ишъолъыр зэфэшъхьафхэм къарыкIыгъэхэр непэ тихьакIэх, ахэм яIофшIэн зэрэзэхащэрэр къытагъэлъэгъугъ, тэри гъэхъагъэу тиIэхэр афэтIотагъ. Iофтхьабзэр гъэшIэгъонэу зэхащагъ, шIогъэ ин къытынэу сыщэгугъы, — къыIуагъ Шъхьэлэхъо Аскэр.
Нэужым семинарым иIофшIэн рагъэжьагъ. Апэрэ лекцием къеджагъ тарихъ шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу, МКъУ-м гъэIорышIэнымкIэ ифакультет икафедрэ идоцентэу Максим Будановыр. Урысыем илъэпкъ политикэ итарихъ ыкIи лъэпкъ зэфэшъхьафхэр зыщыпсэурэ Урысыем игъэпсынкIэ лъэныкъо шъхьаIэхэм ар къатегущыIагъ.
ЯтIонэрэ мафэм Урысыем къэралыгъо лъэпкъ политикэр щыпхырыщыгъэнымкIэ къэбарлъыгъэIэс амалхэм мэхьанэу яIэм щытегущыIагъэх. Мы мэфэ дэдэм практическэ IофшIэнхэр, мастер-классхэр зэхащагъэх. Куп-купэу гощыгъэхэу Iоф ашIагъ. Ящэнэрэ мафэм экстремизмэм ыкIи терроризмэм апэшIуекIогъэнымкIэ пшъэрылъ шъхьаIэхэм атегущыIагъэх.
Iофтхьабзэм хэлэжьагъэхэм ащыщхэм гущыIэгъу тафэхъугъ. Луганскэ Народнэ Республикэм къикIыгъэ Ольгэ Николай ыпхъум гъэшIэгъоныбэ зэрэзэхихыгъэр къытиIуагъ.
— Шъолъыр зэфэшъхьафхэм къарыкIыгъэхэм нэIуасэ уафэхъуныр, яIофшIэн зэрэзэхащэрэр зэбгъэшIэныр сыдигъокIи гъэшIэгъоны. Лъэпкъ политикэм хэхъоныгъэхэр ышIынхэм мэхьанэшхо етэты. Лъэпкъ зэфэшъхьафхэм азыфагу бырсыр къимыхъухьаным пае пэшIорыгъэшъ Iофтхьабзэхэр зэрэзэхэпщэщтхэр къытфаIотагъ. Ахэр тиIофшIэнкIэ дгъэфедэщтых. Адыгеим апэрэу сыкъэкIуагъ, адыгэхэм якультурэ, ятарихъ тшIогъэшIэгъоныгъ. ЦIыфхэр нэгушIохэу къытпэгъокIыгъэх, ащкIэ тфэраз, — къыIуагъ ащ.
— Политикэм Iоф дэзышIэрэ цIыфхэм яшIэныгъэхэм ахагъэхъон фаеу сэлъытэ. Шъолъыр зэфэшъхьафхэм яIофшIэн зэрэзэхащэрэр зэхэтхыгъ, тапэкIэ дгъэфедэжьын тлъэкIыщтыр макIэп. Лекцие закъоу щымытэу практическэ IофшIэнхэмкIэ баигъэ тисеминар, куп-купэу тыгощыгъэу Iоф тшIагъэ. ГумэкIыгъоу къэуцун ылъэкIыщтхэм тынаIэ атетыдзагъ, ахэр дэгъэзыжьыгъэнхэмкIэ хэкIыпIэу щыIэхэр къытфаIотагъэх, — къыIуагъ Астраханскэ хэкум къикIыгъэ Светланэ Сергей ыпхъум.
— Мэфищым къыкIоцI Московскэ къэралыгъо университетым икафедрэ зэфэшъхьафхэм япащэхэр лекциехэм къытфяджагъэх. Ащ нэмыкIэу практическэ IофшIэнхэр тфызэхащагъэх, тишIэныгъэхэм ахэдгъэхъуагъ. ЧIыпIэ зэфэшъхьафхэм къарыкIыгъэ, анахьэу ДНР-м ыкIи ЛНР-м ялIыкIохэм, гущыIэгъу уафэхъункIэ гъэшIэгъоныгъэ. Шъолъыр пэпчъ иIофшIэн зэрэзэхищэрэр къаIотагъ, ахэм щысэ зытепхынхэр ахэтых. Тиреспубликэ рэхьатныгъэ зэрилъым анаIэ тырядгъэдзагъ, ащкIэ зэхэтщэрэ Iофтхьабзэхэр къафэтIотагъэх, — къыIуагъ Кощхьэблэ район администрацием ипащэ игуадзэу Хьасанэкъо Рустам.
Мэкъуогъум и 6-р семинарым иаужырэ мэфагъ. Iофтхьабзэм хэлэжьагъэхэм сертификатхэр аратыжьыгъэх, зэхэтхэу сурэт зытырахыгъ.
ДЕЛЭКЪО Анет.
- ВКонтакте
- РћРТвЂВВВВВВВВнокласснРСвЂВВВВВВВВРєРСвЂВВВВВВВВ
- Telegram