ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм IэпыIэгъу ятыгъэнымкIэ къэралыгъо Фондэу, дзэкIолIхэмрэ ахэм яунагъохэмрэ мамыр щыIакIэм хэгъэгъозэжьыгъэнхэр пшъэрылъ шъхьаIэу зиIэр Урысыем зыщызэхащагъэр илъэситIу хъугъэ.

— IофшIэн пстэур тиухъумакIохэмрэ ахэм ягупсэхэмрэ сыдигъокIи IэпыIэгъу зэрагъотыщтыр зэхашIэныр ары зыфытегъэпсыхьагъэр, — къыIуагъ Адыгеи и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ащ фэ­­гъэхьыгъэу.
Пчъагъэхэр
ИлъэситIум хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием иветеранэу ыкIи ахэм яунагъохэм арысхэу нэбгырэ 3150-мэ Къута­мэм зыкъыфагъэзагъ. Юридическэ ыкIи медицинэ лъэныкъохэм къыщегъэжьагъэу, ветеран статусым, ар къэзыушы­хьатырэ тхылъхэм ягъэпсын, психологическэ IэпыIэгъум анэсыжьэу, афэ­гъэхьыгъэ Iофыгъо 10200-м ехъу ахэм къаIэтыгъ.
— IофшIэныр тэрэзэу зэрэзэхэщагъэр непэ теубытагъэ хэлъэу къэпIон плъэкIыщт. ИлъэситIум нэбгырэ мин пчъагъэмэ тадеIэн тлъэкIыгъ. Ар юридическэ ыкIи психологическэ IэпыIэгъу, фэгъэкIотэнхэм ягъэпсын, япсауныгъэ изэтегъэуцожьын. Фондым ипащэу Анна Цивилевамрэ АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Муратрэ кIэщакIо зыфэхъухэрэр тиIэубытыпIэхэу нэбгырэ пэпчъ екIолIэ-
кIэ гъэнэфагъэ къыфэтэгъоты, тынаIэ тетэу, шъхьэкIафэ фэтшIызэ зетэщэ. Фондыр зиушъомбгъузэ лъэкIуатэ. Iэпы­Iэгъоу яттыхэрэм ясистемэ тэгъэпытэ, тызэрадеIэщт лъэныкъохэр нахьыбэ тэшIых, нэмыкI къулыкъухэм зэпхыныгъэ пытэ адытиIэным тыпылъ. Типшъэ­рылъ шъхьа­Iэр IэпыIэгъу зищыкIагъэ пэпчъ зэримызакъор зэхишIэныр, щыIэныгъэм хэ­гъозэжьынымкIэ ищыкIагъэм тетэу тыдеIэныр ары, — къеIуатэ шъо­лъыр Къутамэм ипащэу ПIатIыкъо Аслъан.
Координаторхэм муниципальнэ образованиехэм зэкIэми Iоф ащашIэ, псэу­пIэхэр къакIухьэзэ упчIэжьэгъу афэхъух, дзэкIолIхэм зыщяIазэхэрэ сымэ­джэщхэм, унагъохэм ащэIэх, организацие зэфэшъхьафхэм зэпхыныгъэхэр адашIынхэмкIэ адеIэх, яIофыгъохэр охътэ кIэкIым зэшIуахых.
Къулыкъухэм
Iоф зэрадашIэрэр
Къулыкъухэм Къутамэм хэбзэ къулыкъу ыкIи мысатыу организацие зэфэшъхьаф 70-мэ зэзэгъыныгъэхэр адыряIэхэу Iоф адешIэ. 2024-рэ илъэсым ишэкIогъу мазэ къыщегъэжьагъэу УФ-м зыкъэухъумэжьынымкIэ и Министерствэ и Дзэ-социальнэ Гупчэ илIыкIо Фондым Iоф щешIэ. Ащ ишIуагъэкIэ ветеранхэм ямызакъоу, дзэкIолIэу къулыкъу зы­хьыхэрэми IэпыIэгъу агъоты. Тхылъ зэфэшъхьафхэм, ахъщэ тынхэм ягъэ­псынкIэ ахэм адеIэх, зыдэхъугъэр амы­шIэу кIодыгъэхэм якIэлэцIыкIухэм ящыкIэгъэ IэпыIэгъур арагъэгъоты. ГущыIэм пае, УФ-м и Президентэу Владимир Путиным ипшъэрылъкIэ фондым изэ­хэщэн фэгъэхьыгъэ унашъом зэхъокIыныгъэхэр зыфашIыхэм, кIодыгъэхэми Iоф адашIэнэу рагъэжьагъ, лъыхъон IофшIэныр зэрэзэхэщэгъэщтыр хэу­шъхьафыкIыгъэу гъэнэфагъэ хъугъэ.
Егъэджэныр, IофшIэныр, щыIэныгъэм
хэгъэгъозэжьыгъэныр
Социальнэ реабилитацием псауныгъэм изэтегъэуцожьын закъоп хахьэрэр, ащ дзэкIолIхэм яегъэджэни, IофшIэпIэ чIыпIэхэр ягъэгъотыгъэнхэри, ясэнэхьаткIэ хэхъоныгъэхэр ягъэшIыгъэнхэри къыдэлъытагъэх. ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлэжьагъэу е ахэм яунагъохэм арысхэу нэбгырэ 47-мэ гъэсэныгъэ зэрагъэгъотымэ е бюджет ахъщэкIэ еджэхэрэм ахафэхэмэ ашIоигъоу закъыфагъэзагъ. Ахэм ащыщэу 16-р университетэу «Синергия» чIэхьагъэх е нэмыкI еджапIэ къычIэкIыжьыхи зы­къагъэзэжьыгъ, нэбгыри 7-мэ Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ уни­верситетым чIэхьанхэу зыфагъэхьазыры, тIур «Фермерхэм яеджапIэ» чIэс, нэмыкI шIыкIэхэр агъэфедэзэ гъэсэныгъэ зэзгъэгъотыхэрэри ахэтых.

IофшIапIэ ягъэгъотыгъэным фэшI вакансиехэм яермэлыкъхэр гъогогъуитфырэ зэхащагъэх, ахэм ащыщэу щымэ фондыр ахэлэжьагъ. Ветеранэу е ахэм ягупсэу нэбгыри 120-мэ IофшIапIэхэр къыхахынхэ амал зэряIагъэм имыза­къоу, 17-р аIухьэгъах.
ДзэкIолIэу сэкъатныгъэ хэзыхыгъэхэм медицинэ IэпыIэгъур игъом агъотынымкIэ, ящыкIэгъэ псэуалъэхэр къаIэ­кIэхьанхэмкIэ зэрадеIэхэрэм, яунэхэм ащызекIошъунхэм ищыкIагъэр зэрафа­гъэ­псырэм (уни 7-мэ ащ фэдэ зэхъо­кIыныгъэхэр ащыфашIыгъэх) нэмыкIэу, ав­томобилыр ежьхэм ежь-ежьырэу агъэ­зекIоным фырагъэджэжьых, ятранспорти ащ фытырагъэпсыхьэ.
Нэбгырэ пэпчъ
анаIэ тет
Зэо-зэпэуцужьхэм сэкъатныгъэхэр ахахыгъэхэу нэбгыри 117-мэ анаIэ атет. Ахэм ащыщыбэхэм шъолъырым иIэ­запIэхэм ямызакъоу, Москва ыкIи Санкт-Петербург яклиникэхэм реабилитациер ащакIу. Аужырэ мазэхэр пштэмэ, ветеран нэбгыри 160-м ехъумэ япсауныгъэ изытет ауплъэкIугъ. Джащ фэдэу Адыгеим игъэпсэфыпIэ-IэзапIэхэм зэзэгъыныгъэхэр адашIыгъэхэу, нэбгырэ 33-рэ ахэм агъэкIуагъ.
УIэгъэ инхэр зытещагъэ хъугъэхэм анахьэу анаIэ атет. Ахэм щыIэныгъэм хэгъозэжьынхэм фэшI ящыкIэгъэ пкъыгъохэр, гущыIэм пае, протез «Iушхэр», спорт псэуалъэхэр, лъэхъаным диштэу шIыгъэ курэжъыехэр фондым аIэкIигъэ­хьахьэх. Электроннэ сертификатымкIэ ахъщэ тедзэу ашIырэм ишIуагъэкIэ япсауныгъэ изэтегъэуцожьын ищыкIэгъэ псэолъэ анахь дэгъухэр ветеранхэм афащэфых.
ШIэжьымрэ
патриотизмагъэмрэ
ДзэкIолIхэр психологическэу зэте­гъэу­цожьыгъэнхэри Iэпэдэлэл ашIырэп. ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлэжьагъэу е яунагъохэм ащыщэу нэбгырэ 1000-м ехъумэ ащ фэдэ IэпыIэгъу агъотыгъ.
Лъэныкъо шъхьаIэхэм ащыщ куль­турнэ-егъэджэн ыкIи патриотическэ IофшIэныр. ИлъэситIум ветеран 60-м ехъу ЛIыгъэм идесэхэм ахэлэжьагъ. Ащ фэдэ Iофтхьэбзи 180-у республикэм щызэхащагъэм кIэлэеджакIоу нэбгырэ мин 15 ачIэсыгъ. Ветеранхэм яобъ­единениехэм, ассоциациехэм, гукъыдэчъхэм яорганизациехэм зэпхыныгъэ адыряIэ зэпыт.
Республикэм икъалэхэм мемориальнэ пхъэмбгъу 16, ЛIыхъужъхэм япаркхэр къащызэIуахыгъэх, еджапIэхэм хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием имузейхэр ащагъэпсыгъэх, ныбжьыкIэхэм апае проект зэфэшъхьафхэр пхыращых. ДзэкIолIхэм ящыIэныгъэ, ялIыхъужъныгъэ афэгъэхьыгъэ къэтынхэр Адыгэ телерадиокомпанием щэкIох, Къутамэмрэ «Советскэ Адыгеимрэ» зэгъусэхэу зэуапIэм щыIэхэм афэкIощт гъэзет къыдагъэкIы. ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэкIодэгъэ тичIыпIэгъухэм афэгъэхьыгъэ экспозициеу Фондыр зычIэтым, Лъэпкъ музеим, еджапIэхэм къащызэIуахыгъэми мэхьанэшхо иI.
Зэпстэур шъхьэихыгъ
Адыгэ шъолъыр Къутамэм цифрэ шIыкIэм игъэфедэн апэрэхэм ащыщэу зэтыригъэуцуагъ. Непэ хэушъхьафы­кIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэмрэ ахэм яунагъохэмрэ апае ахъщэтынэу, фэгъэкIотэнэу, фэIо-фашIэу щыIэхэр «Госуслуги» зыфиIорэ порталхэм рагъо­тэн алъэкIыщт, «линие плъырхэу» 112-м ыкIи 117-м Iоф ашIэ. Ахэм ямызакъоу, тхьамафэм щыщэу мэфи 6-м ежь ышъхьэкIэ якIуалIэмэ зышIоигъохэр рагъэблагъэх. ПэшIорыгъэшъэу зыхатхэнэу ары ныIэп ащ ищыкIагъэр. Зигъо къэбархэр зэкIэ Фондым интернет нэкIубгъохэм, республикэ гъэзетэхэм къарэхьэ, АР-м шъолъыр гъэIорышIэнымкIэ и Гупчи ащ лъэшэу къыхэлажьэ.
— ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэмрэ ахэм яунагъохэмрэ лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэным фытегъэпсыхьэгъэ системэ тиIэ хъугъэ. Фондым икъутамэхэм анаIэ зытет дзэкIолI пэпчъ ищыкIэгъэ екIолIакIэ къэзыгъотырэ социальнэ координатор епхыгъ. Ащ тетэу IэпыIэгъу зэрагъотырэм тилIыхъужъэу Хэгъэгур къэзыухъумэхэрэм яIофыгъохэм игъом ахэплъэнхэу, дагъэзыжьынхэу амал къеты. Ар мэхьанэшхо зиIэ IофшIэн, сыда пIомэ, ветеранхэм хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием къыхэкIыжьхэу къызагъэзэжьыкIэ, щыIэныгъэм хэгъэгъозэжьыгъэнхэ, лъэныкъо гъэнэфагъэ зыкъыщагъотынэу адеIэгъэн фае. Ащ пае медицинэ IэпыIэгъу ящыкIагъ, юридическэ лъэныкъомкIэ упчIэу яIэхэм яджэуапхэр агъотынхэ, реабилитациер акIун, сэнэхьат зэрагъэгъотынымкIэ, спортым пылъынхэмкIэ адеIэгъэн фае. А зэпстэур Фондэу «Хэгъэгум иухъума­кIохэр» зыфиIорэм щызэшIуахых. Сыди­гъокIи ветеранхэмрэ ахэм яунагъохэм­рэ тырягъус. ТиIофшIэн цифрэ шIыкIэр чанэу щыдгъэфедэными тыпылъ, арышъ, зыкъытфэзыгъазэхэрэр игъом тэлъэгъух, охътэ кIэкIым ищыкIэгъэ IофшIэным ыуж техьэ. Ар мафэ къэс Iоф зышIэрэу, системэм игъэкIэжьын ренэу пылъ коман­дэм ишIушIагъ, — къыIуагъ статс-­секретарэу, УФ-м зыкъэухъумэжьынымкIэ иминистрэ игуадзэу ыкIи Фон­дым ипащэу Анна Цивилевам.