Адыгэ къэралыгъо университетым физкультурэмрэ дзюдомрэкIэ и Институт иапэрэ чIэтIупщыгъор илъэс 50 зэрэхъугъэр хагъэунэфыкIыгъ.

Физическэ пIугъэнымкIэ факультетыр 1971-рэ илъэсым зэ­хащэгъагъ, ащ икъежьапIэкIэ щытыгъэр зэлъашIэрэ тренерэу ыкIи кIэлэегъаджэу, педагогикэ шIэныгъэхэмкIэ докторэу, профессорэу, гъэсэныгъэмкIэ Урысые академием ичлен-кор­респондентэу, СССР-м изаслуженнэ тренерэу Кобл Якъуб ары. 1975-рэ илъэсым апэрэ чIэтIупщыгъо факультетым ­иIагъ, зэкIэмкIи нэбгырэ 47-рэ хъущтыгъэх, ахэм япроцент 80 фэ­дизмэ кIэлэегъэджэ ыкIи тре­нер IофшIэным ящыIэныгъэ рапхыгъ.
Илъэс пчъагъэхэм къакIоцI факультетым, ащ ыуж АКъУ-м физкультурэмрэ дзюдомрэкIэ
и Институт, къычIитIупщыгъэхэм советскэ ыкIи урысые спортым ищытхъу арагъэIуагъ. Ахэм ащыщых советскэ дзюдоистхэмкIэ дунаим иапэрэ чемпионэу, монреальскэ Олимпиадэм ичемпионэу Владимир Невзоровыр, сиднейскэ Олимпиадэм ичемпионэу, афинскэм хагъэунэ­фыкIырэ чIыпIэ къыщыдэзыхыгъэу, щэрыуакIоу Сергей Алифиренкэр, пекинскэ Олимпиа­дэм тыжьын медаль къыщызы­хьыгъэу, гандболисткэу Анна Кареевар, 1980-рэ илъэсым Москва щыкIогъэ Олимпиадэм джэрз медаль къыщызыхьыгъэ дзюдоистэу Емыж Арамбый, самбэмкIэ гъогогъу 11-рэ дунаим ичемпионэу Хьасанэкъо Мурат, гъогогъу пчъагъэрэ дунаим, Европэм ячемпионхэр, дунаим и Кубок къыдэзыхы­гъэхэр, Советскэ Союзым ыкIи Урысыем самбэмрэ дзюдомрэкIэ ячемпионхэу Лъэцэр Хьазрэт, Хьапэе Арамбый, Тао Хьа­санбый, Арам Агамирян, Мэрэтыкъо Сахьид, Владимир Гуриныр ыкIи нэмыкIхэр.

МэфэкI Iофтхьабзэхэм къады­хэлъытагъэу АКъУ-м Ордэунэу Кобл Якъубэ ыцIэ зыхьырэм мэфэкI зэхахьэ щыкIуагъ. Мы мэфэ шIагъомкIэ АКъУ-м физкультурэмрэ дзюдомрэкIэ и Институт икIэлэегъаджэхэм, сту­дентхэм ыкIи къычIатIупщыгъэхэм къафэгушIуагъэх мы апшъэрэ еджапIэм иректорэу Мамый Даутэ, физкультурэмрэ дзюдомрэкIэ Институтым ипащэу Ахътэо Руслъан, нэмыкIхэри.
МэфэкI Iофтхьабзэм къе­б­лэгъагъэх Кобл Якъубэ ишъхьэ­гъусэу Джарэт ГъучIыпсэ ­ыпхъур, 1975-рэ илъэсым институтыр къэзыухыгъэ нэбгырэ 15-у Адыгеим, Краснодар краим, Къэбэртэе-Бэлъкъа-
рым, Чэчэным ыкIи Ингушетием ащыщхэр. Ахэм ацIэкIэ къэзэрэу­гъоигъэхэм шIуфэс къа­рихыгъ СССР-м спортымкIэ имастерэу Джарымэкъо Юсыф.
МэфэкI Iофтхьабзэхэр зэнэ­къокъухэмкIэ лъагъэкIотагъ, АКъУ-м физкультурэмрэ дзюдомрэкIэ и Институтрэ Адыгэ Республикэм яхэшыпыкIыгъэ командэхэр зэIукIагъэх, студентхэм текIоныгъэр къыдахыгъ. Художественнэ гимнастикэмкIэ, ошъогу акробатикэмкIэ, чер­лидингымкIэ, брейкингымкIэ, ушумкIэ ыкIи нэмыкI спорт лъэпкъхэмкIэ спортсмен ныбжьыкIэхэм якъэгъэлъэгъонхэм мэфэкI зэхахьэр къагъэдэхагъ.
Iофтхьабзэм икIэухым хьа­кIэмэ Кобл Якъубэ имузей зэ­­рагъэлъэгъугъ ыкIи АКъУ-м физкультурэмрэ дзюдомрэкIэ и Институт къаплъыхьагъ. ТапэкIэ мыщ фэдэ зэхахьэхэр гъэ къэс, мэлылъфэгъу мазэм иаужырэ бэрэскэшхом, зэхащэхэзэ ашIынэу рахъухьагъ.
Адыгэ къэралыгъо университетым ипресс-къулыкъу