ГъогурыкIоныр щынэгъончъэным ылъэны­къокIэ УФ-м и Уголовнэ ыкIи ипроцессуальнэ кодексхэм зэхъокIыныгъэхэу афашIы­гъэхэм 2025-рэ илъэсым щылэ мазэм и 1-м кIуачIэ яIэ хъугъэ.

Къыхэгъэщыгъэн фае шапхъэ­хэр зыукъохэрэм атыралъхьэрэ тазырыпкIэхэм зэхапшIэу зэрахэхъуагъэр. Хэбзэгъэуцухэм зэралъытэрэмкIэ, водительхэр нахь рэхьатэу зекIонхэм гъогур щынэгъончъэным а зэхъокIыныгъэхэр афэIорышIэщтых.
Ахэр зылъыIэсыгъэхэр, кIэ­кIэу къэпIон зыхъукIэ, мыщ фэ­дэх: рулым уIусэу телефоныр IэкIэ пIыгъымэ — сомэ 1500-рэ, нэф­рыгъозэ плъыжьыр къэнэфзэ узытехьэкIэ, апэрэм — сомэ 1500-рэ, ятIонэрэм — сомэ 7500-рэ е илъэсныкъо пIалъэкIэ машинэм изефэнкIэ фитыны­гъэр пIахыщт.
ПсынкIэ зекIоныр зикIасэхэми яIоф дэй хъугъэ, шапхъэм тIэкIу нахь мышIэми зебгъэ­хъукIэ (зы сыхьатым телъытагъэу километрэ 20 — 40), джы тазырэу сомэ 750-рэ упщыныщт. Узэрэчъэрэм илъэшыгъэ зы сыхьатым телъытагъэу кило­метрэ 40 — 60-кIэ шапхъэм зебгъэхъукIэ сомэ 1500-рэ, 60 — 80-кIэ — сомэ 3000. Километрэ 80-м узышIокIыкIэ — сомэ мини 7,5-рэ.
Ешъуагъэу автомобилыр зезыфэхэрэм алъэныкъокIи хэ­бзэгъэуцугъэр нахь агъэпхъэшагъ. ГущыIэм пае, ешъуагъэу къаубытыгъэм тазырэу сомэ мин 30 тыралъхьэщтыгъэмэ, джы ар сомэ мин 45-рэ хъугъэ. Ащ дакIоу, фитыныгъэр илъэсрэ ныкъорэ пIалъэкIэ (анахь макIэр) зэраIахыщтыгъэр зытетым фэдэу къэнагъ.
Къыхэгъэщыгъэн фае щынэгъончъэ бгырыпхыр зымыгъэфедэхэрэми атыщт тазырым къызэрэхэхъуагъэр. Ар сомэ 1000-м фэдизыгъэмэ, джы сомэ 1500-м нэсыгъ.
Тызыхэт илъэсым щылэ ма­зэм и 1-м къыщегъэжьагъэу ОСАГО-м иполис зимыIэ во­дительхэм тазырэу сомэ 1200-рэ арагъэтыщт (сомэ 800 хъущтыгъ). Илъэсым къыкIоцI ятIо­­нэрэу укъызаубытыкIэ — сомэ мини 3 — 5. Мы полисым ипIалъэ зэриухырэр мэфи 10 иIэу страховщикхэм водителым макъэ къырагъэIуным фэгъэхьыгъэ хэбзэгъэуцугъэм ипроект Къэралыгъо Думэм халъхьагъ ыкIи ащ дырагъэштагъ. Джыри кIуачIэ иIэ мыхъугъэми, страховщикхэм ащыщхэм мэкъэ­гъэIухэр рагъэхьых. Ащ пае къэралыгъо фэIо-фашIэхэм я Портал, СМС ыкIи электроннэ почтэр агъэфедэщт.
Адыгеим игъогухэм къате­хъухьэрэ хъугъэ-шIагъэхэм ана­хьэу ушъхьагъу афэхъухэрэм ыпэкIэ къикIырэ автомобилым илъэныкъо зэрэтехьэхэрэр апэ ит. АщкIэ гъогурыкIоным ишап­хъэ зыукъорэм тазырэу сомэ мини 7,5-рэ ытыщт (ыпэкIэ — сомэ мини 5), зылъэныкъорыгъазэ зиIэ гъогум пэшIуекIорэми джащ фэдиз ыпщыныщт е зефэнымкIэ фитыныгъэр мэзи 4 — 6 пIалъэкIэ Iахыщт.
АР-м и Къэралыгъо автоинспекцие пропагандэмкIэ иотдел ипащэу Бзэджэжъыкъо Мурат къызэриIуагъэмкIэ, 2024-рэ илъэ­сым республикэм игъогухэм хъугъэ-шIэгъэ 442-рэ къате­хъу­хьагъ, ахэм нэбгырэ 80 ахэ­кIодагъ, 510-мэ шъобжхэр ате­щагъэ хъугъэ. Ыпэрэ илъэсым ебгъапшэмэ, хэкIодагъэхэр нэб­гыри 9-кIэ нахьыб, шъобж зытещагъэхэр нэбгырэ 29-кIэ нахь макIэ хъугъэ.
— Гъогу-транспорт хъугъэ-­шIагъэу цIыфхэр зыхэкIодагъэ­хэм ушъхьагъу шъхьаIэу афэхъу­гъэхэм ащыщ апэкIэ къикIырэ автомобилым илъэныкъо ыкIи узэрыкIо мыхъущт чIыпIэхэм зэратехьагъэхэр, ахэм нэбгырэ 44-рэ, лъэшэу зэрычъэхэрэм апкъ къикIыкIэ гъогум дэчъэхыгъэхэм нэбгырэ 21-рэ, гъогу зэхэкIыпIэхэм зикIогъур зэрэ­бламыгъэкIыгъэм нэбгыри 10 ахэкIодагъ. БлэкIыгъэ илъэсым шъолъыр гъогухэм лъэсрыкIо 14-мэ ядунай ащахъожьыгъ. БлэкIыгъэ илъэсым кIэлэцIыкIухэр зыхэфэгъэ хъугъэ-шIэгъэ 45-рэ агъэунэфыгъ, ахэм нэбгыри 5 ахэкIодагъ, — хи­гъэунэфыкIыгъ Бзэджэжъыкъо Мурат.
ГъогурыкIонымкIэ
хэбзэукъоныгъэхэр,
тазырхэр
АР-м и Къэралыгъо автоинспекцие зэрэщалъытэрэмкIэ, анахь шъхьаIэр ахъщэр къау­гъоиныр арэп, цIыфым ышIэгъэ хэукъоныгъэр зыдишIэжьыныр, ар гурыгъэIогъэныр ары.
Шъолъыр автоинспекцием и ГъэIорышIапIэ гъогу-патруль къулыкъумкIэ иотдел ипащэ игуадзэу Дэчлэжъ Руслъан къы­зэриIуагъэмкIэ, гъогурыкIоным хэлэжьэрэ пстэуми ящынэгъончъагъэ гъэпытэгъэным фэшI подразделениехэм шIуагъэ къэ­зытыщт шIыкIэхэр ыкIи лъып­лъэнымкIэ амалыкIэхэр агъэфедэх, пэшIорыгъэшъ Iофтхьабзэхэр зэхащэх, щынэгъо чIыпIэу алъытэхэрэм патруль къулыкъухэр ащагъэуцух.

— ГъогурыкIоным лъыплъэгъэным къыдыхэлъытагъэу, 2024-рэ илъэсым Адыгеим и Къэралыгъо автоинспекцие иIо­фышIэхэм административнэ пшъэдэкIыжь зэратыралъхьа­гъэмкIэ постановление 73926-рэ атхыгъ, ащ щыщэу 68855-р агъэгъужьыгъ (процент 93-рэ). Ешъуагъэу водитель 1048-рэ, транспорт амалыр зэрафэнымкIэ фитыныгъэ ямыIэу нэбгырэ 713-рэ ыкIи фитыныгъэр аIахыгъэу нэбгыри 195-рэ инспектор­хэм къаубытыгъ. Ыпэ­кIэ къикIырэ машинэм игъогу гъогогъу 4396-рэ техьагъэхэу, нэф­рыгъозэ плъыжьыр къэнэфэу ежьагъэхэу хъугъэ-шIэгъэ 2837-рэ атхыгъ. Джащ фэдэу бэрэ къыхагъэщырэ хэбзэ­у­къо­ныгъэхэм ащыщ щынэгъончъэ бгырыпхыр зэрамыгъэфе­дэрэр, гъогогъу 15800-рэ, — хи­гъэунэфыкIыгъ Дэчлэжъ Руслъан.
ТигущыIэгъу къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, мыхэм ямызакъоу, республикэмкIэ сурэт ыкIи видео тезыхырэ пкъыгъохэм хэбзэукъоныгъэ миллиони 3-м ехъу агъэунэфыгъ. Ащ ипроцент 96-м фэдизыр апщыныжьыгъ.
ФэгъэкIотэныр
ГъогурыкIоным ишапхъэ зыукъогъэ цIыфым къытыралъхьэгъэ тазырыр мэфэ 20-м къыкIоцI зипщыныжьыкIэ ащ ызыныкъо зэритыжьыщтыгъэми зэхъокIыныгъэ фашIыгъ, джы ар процент 25-рэ ашIыгъ. Ау зэритыжьыщт мэфэ пчъагъэм пылъ пIалъэм хагъэхъуагъ — мэфэ 30-м къыкIоцI.
ГущыIэм пае, тазыр сомэ мини 5-м ычIыпIэ сомэ мини 2,5-рэ атыжьыщтыгъэмэ, 2025-рэ илъэсым — сомэ 3750-рэ.
Сервисэу «Тазырхэм
афэгъэхьыгъ» зыфиIорэм
Iоф ешIэ
ГъогурыкIоным ишапхъэхэр зыукъуагъэу видеокамерэм къыридзагъэм административнэ тазырэу тыралъхьагъэм икъэбар игъом ышIэнэу фаемэ къэралыгъо фэIо-фашIэхэм я ЗыкI портал зыщитхын, ащ дакIоу смс къыфэкIоным кIэтхэн ылъэ­кIыщт. Мы фэIо-фашIэм ыпкIэ хэлъэп.
ЦIыфым къытыралъхьэгъэ тазырым икъэбар къэралыгъо ыкIи муниципальнэ тынхэмрэ къэбарлъыгъэIэс системэм (ГИС ГМП) къызэрихьагъэм тетэу фэIо-фашIэм кIэтхагъэм смс къыфырагъэхьыщт.
Джащ фэдэу административнэ тазырхэм афэгъэхьыгъэ къэбарыр Къэралыгъо автоинспекцием исайтэу www.gibdd.ru иинтерактивнэ сервисэу «Проверка штрафов» зыфиIорэм ижъугъотэщт.
ТазырыпкIэр
зымыткIэ
сыда хъущтыр?
ГъогурыкIоным ишапхъэхэр зыукъуагъэм тазырэу къытыралъхьагъэр мэфэ 70-м къы-­
кIоцI ыпщыныжьын фае, ащ щыщэу мэфи 10-р къытыралъхьагъэм емызэгъымэ кIэдэон ылъэкIыщт. А пIалъэм къыкIоцI тазырыр зымытырэм телъ чIы­фэм къыхэхъо — ымытыжьыгъэ тазырым фэдитIу.
Хэбзэукъоныгъэу зэрихьа­гъэхэм е пчъагъэу ар къызэ­рэхэфагъэм ялъытыгъэу чэщ-­зымэфэ 15 хьапс е общественнэ IофшIэн сыхьат 50 фэдиз тыралъхьан ылъэкIыщт, е тазырыр фэдитIоу рагъэпщыныщт.
ТазырхэмкIэ чIыфэхэр зымытыжьырэм иIоф хьыкум приставхэм араты ыкIи ахэм шIыкIэ зэфэшъхьафхэмкIэ хэ­бзэукъоныгъэр зезыхьагъэр агъэпщынэ.
Iэшъынэ Сусан.
Сурэтхэр: АР-м и Къэралыгъо автоинспекцие.