«Стэучым» осэ ин къыфашIыгъ
Къалэу Налщык щыкIогъэ я Х-рэ Дунэе зэнэкъокъоу «Нальчик – подкова счастья» зыфиIорэм Гран-при къыщыфагъэшъошагъ Адыгеим икIыгъэ къэшъокIо ансамблэу «Стэуч» зыцIэу Алыбэрд Махьмуд зипащэм.
Адыгеим ыцIэ дахэкIэ языгъэIогъэ купым ипащэ мы мафэхэм зыIудгъэкIагъ ыкIи ансамблэм иIофшIакIэ, игъэхъагъэхэм защыдгъэгъозагъ.
Махьмуд (нахь зэрашIэрэр — Артур) къызэрэтфиIотагъэмкIэ, зэнэкъокъум зэкIэмкIи къэшъокIо куп 23-рэ фэдиз хэлэжьагъ. Ахэр Урысыем ишъолъыр зэфэшъхьафхэм, Ингушетием, Чэчэным, Дагъыстан, Осетием, Москва, Санкт-Петербург, нэмыкIхэми къарыкIыгъэх. ТиреспубликэкIэ мы зэнэкъокъум лъэпкъ къэшъокIо ансамблэу «Стэучыр» хэлэжьагъ. ОсэшIхэм тиансамблэ икъэшъуакIэ, ащ хэтхэм яIэпэIэсэныгъэ осэ ин къыфашIыгъ.
Мэхьанэшхо зиIэ зэнэкъокъум зэрифэшъуашэу хэлэжьэнхэм фэшI мылъкукIэ IэпыIэгъу къафэхъугъэ спонсорхэм ацIэхэр къыриIозэ Махьмуд ахэм зэрафэразэр ареIо. Ахэр: Кощхьэблэ районым щыщхэу Мамрыкъо Руслъан, Мамрыкъо Алый, Мэрэтыкъо Мухьарбый, Тхьаркъохъо Джульетэ, БлэнэгъэпцIэ Дариет, Сэмэгу Заур, Бзэсэжъ Мурат, Бэрзэдж Салихь, КIэдыкIое Тимур, КIуращынэ Мурат, ТIау Алый.
Къашъор яIэубытыпIэу культурнэ кIэным икъэухъумэн зиIахьышхо хэзышIыхьэхэрэм ащыщых лъэпкъ купхэм япащэхэу кIэлэцIыкIухэм ыкIи ныбжьыкIэхэм яцIыкIугъом къыщегъэжьагъэу адыгэ лъэпкъ культурэр шIу языгъэлъэгъухэрэр. Лъэпкъ къашъом идэхагъэ цIыфхэм алъызыгъэIэсыхэрэм ащыщ АР-м изаслуженнэ артистэу Алыбэрд Махьмуд. Ар Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо академическэ лъэпкъ ансамблэу «Налмэсым» илъэс 16-м ехъурэ, пенсием окIофэ, къыщышъуагъ. Ыгурэ ыпсэрэ къашъом хэзылъхьагъэу, IэпэIасэу Махьмуд икъэшъуакIэ ренэу къахэщыщтыгъ, искусствэм кIочIэ лъэшэу иIэр къыплъигъэIэсыщтыгъ.

ТигущыIэгъу къызэрэтфиIотагъэмкIэ, лъэпкъ культурэм и Гупчэ ыкIи искусствэмкIэ кIэлэцIыкIу еджапIэу Хьагъэудж Мыхьамэт ыцIэ зыхьэу Кощхьаблэ дэтхэм япхыгъэу Iоф ешIэ. Джыри «Налмэсым» къыщышъозэ шоу-купэу «Джигит» зыцIэр зэхищи, кIэлэцIыкIухэм Iоф адишIагъ. Нэужым, пенсием зэкIом, зыщыщ къуаджэу Кощхьаблэ Iоф щишIэнэу, кIэлэцIыкIухэр къашъом фигъэсэнхэу ыгу къихьагъ.
— Махьмуд, ансамблэм ыцIэу «Стэучым» сыда къикIырэр, ар сыдэущтэу фэуусынэу хъугъа? — сшIогъэшIэгъонэу сеупчIыгъ ащ.
— Илъэс пчъагъэкIэ узэкIэIэбэжьмэ, Адыгеим иапэрэ къэшъокIо ансамблэхэм ащыщэу Бэлокъо Аслъан зипэщэ купэу «Золотой кинжал» зыфиIоу Кощхьаблэ щызэхищагъэм гъэхъэгъэ инхэр ышIызэ къырыкIуагъ. Нэужым, Аслъан идунай зехъожьым (Тхьэм джэнэт къырет), купыр зэхэзыжьынэу хъугъэ. КъэшъокIо ансамблэр зызэхэсэщэм, бэрэ сегупшысагъ мэхьанэ куу иIэу цIэу фэсыусыщтым. СицIыф шIыкIэкIэ сшIэрэр гъунэм нэгъэсыгъэу, ащ сигъэразэу щытын фае. Арэущтэу щымытмэ, зыпари сшIэхэщтэп. Бэрэ сызегупшысэ нэуж «стэуч» гущыIэр (къэбэртэябз) сыгу къихьагъ. Ащ лъапсэ имыIэу щытэп. КъэсэшIэжьы, тыцIыкIоу тыджэгузэ мыжъуитIур зызэдгъэутэкIыкIэ, «мэшIо стэучыр къыпэкIы» тIощтыгъэ. Къарыу, пытэ зыфэпIощт мэхьанэр ащ еспхыгъ.
Махьмуд ыгъэсэрэ кIэлэцIыкIухэр купитIоу гощыгъэх, нахьыжъхэр зыхэт купыр нэбгырэ 14, нахьыкIэхэр нэбгырэ 20 фэдиз мэхъух. Ахэм ащыгъыщт шъуашэхэр афадыным фэшI Кощхьэблэ район администрациер мылъкукIэ къадеIагъ. КIэлэцIыкIухэр зигъасэхэрэр илъэсищ нахь мыхъугъэми, къэгъэлъэгъон дэгъухэр яIэх, Кощхьэблэ районыр арэгушхо. Апэдэдэ районым щырекIокIыгъэ зэнэкъокъумкIэ рагъажьи, тфэгъогогъо анахь тын лъапIэу Гран-при къафагъэшъошагъ. Мыщ ыпэкIи Налщык щыIэгъэ зэнэкъокъум Адыгеим икIыгъэ къэшъокIо купиплI хэлэжьэгъагъ, «Стэучым» апэрэ чIыпIэр къыдихыгъэу къыгъэзэжьыгъ.
Джырэблагъэ Налщык щыкIогъэ зэнэкъокъум къыщагъэлъэгъуагъэр къэбэртэе ыкIи лъэпэрышъо къашъохэр ары. Дунэе ыкIи Урысые артийскэ комитетым ивице-президентэу, академикэу, культурэмкIэ ыкIи гъэсэныгъэмкIэ ЮНЕСКО хэтэу, Адыгеим, Абхъазым, Дагъыстан, Ингушетием, Осетием искусствэмкIэ язаслуженнэ IофышIэу Бэтыгъуанэ Ауес гущыIэ дахэхэр ансамблэм къыфиIуагъ ыкIи Гран-прир къаритыжьыгъ.

Махьмуд гу кIуачIэу иIэмкIэ, къэшъон сэнаущыгъэу хэлъымкIэ, щыIэныгъэм шIулъэгъоу фыриIэмкIэ иIофшIэгъухэм къахэщы. ЗиIофшIэн гуетыныгъэшхо фызиIэ творческэ цIыфым тиреспубликэ щыпсэухэрэр дэхагъэм хэщэгъэнхэм, цIыф лъэпкъ зэфэшъхьафхэм яшэн-хабзэхэр нахь дэгъоу ашIэнхэм, ныбжьыкIэхэр шэпхъэ дахэхэм атетэу пIугъэнхэм, тятэжъхэм якIэн бай къэухъумэгъэным мафэ къэс мыпшъыжьэу Iоф дешIэ.
АнсамблитIуми Iоф ащишIэзэ, къашъоу ыгъэуцухэрэм адыгэ лъэпкъым ихэбзэ дахэхэр, адыгэхэм цIыфыгъэу, хьалэлыгъэу ахэлъыр, бзылъфыгъэхэм ядэхагъэ къащыреIотыкIы.
Махьмуд ыгъэсэрэ кIэлэцIыкIухэр цIыфышIух, лъэгъо дахэ щыIэныгъэм щыпхыращы. Къэшъоным зэрэфигъасэхэрэм нэмыкIэу адыгэм итарихъ аригъэшIэным, лъэпкъым ишэн-хабзэхэр ыкIи зекIокIэ-шIыкIэхэр ахилъхьанхэм пылъ.
Махьмуд гу кIуачIэу иIэм къыкIыримыгъэчэу, тиреспубликэ ыцIэ ыIэтэу, шIоу щыIэр игъогогъоу щыIэнэу тыфэлъаIо.
КIАРЭ Фатим.
Сурэтхэр: «Стэучым» ихъарзынэщ.